Zijdeweverij bij Surin

Zijderupsen in Surin (athurstock / Shutterstock.com)

Surin is natuurlijk in de eerste plaats bekend om zijn olifanten. Vooral het jaarlijkse olifantenfestival is voor Thaise en andere toeristen een trekpleister.

Toch is er nog een andere reden waarom Surin genoemd moet worden: de zijde-industrie. De concentratie van rupsenfarms in deze provincie is vermoedelijk verklaarbaar door het feit dat de grond hier uitermate geschikt is voor de moerbeiboom. En zijderupsen eten bij voorkeur de bladeren van deze boom.

Ban Tha Sawang

Ik besluit een dag te besteden aan het bezoeken van een zijdefarm. Volgens de handboeken moet ik in het dorp Ban Tha Sawang zijn, zeven kilometer ten westen van de stad Surin, dus richting Buriram. We kunnen dit moeilijk vinden, maar treffen op de weg naar Buriram wel een groot reclamebord waarop zo’n farm wordt aangegeven. Hier kunnen we het hele proces volgen.

Omdat ik een voorgenomen plan niet graag opgeef, vragen we daar waar Ban Tha Sawang ligt. Dit dorp kunnen we vinden aan een weg iets noordelijker eveneens naar het westen. Daar aangekomen, vinden we hoofdzakelijk winkels. Aan productie zien we nauwelijks iets, maar dat komt vermoedelijk doordat alle vrouwen op dit moment elders bezig zijn. De rijstoogst gaat voor.

Zijderups

Alles begint met de zijdemot. Een vlinderachtig beestje dat slechts enkele dagen leeft, maar in die korte tijd wel 300-500 microscopisch kleine eitjes legt. Na negen dagen verschijnen zijderupsjes, die na drie weken zes centimeter lang zijn. Vanaf dit moment begint de rups een cocon te vormen.

Weven in Surin (May_Chanikran / Shutterstock.com)

Per minuut produceert het een draad van 12 centimeter en wanneer de rups compleet omzwachteld is, is deze draad zo’n 900 meter lang. Voor de rups vlinder wordt, moet de mens ingrijpen. Door de cocon te koken gaat de mot dood en komt de draad los. De pop wordt gegeten. Thais zien het als een delicatesse, maar ik herinner me van vele jaren terug een weeïge, bijna bedorven smaak.

Nu moet de draad, ruwe zijde genoemd, eerst ontdaan worden van sericine, een lijmachtige stof aan de buitenkant die diende om een stevig cocon te maken. Daarna komt het spinnenwiel in werking om een meer robuuste draad te maken. Deze draden worden geverfd, vroeger met plantaardige kleurstoffen maar tegenwoordig met chemische producten.

Zijdezacht

Tenslotte het echte weven. In effen kleuren, in klassieke patronen of in mooie fantasievolle ontwerpen. Het is uitermate arbeidsintensief werk, wat uiteindelijk de verkoopprijs bepaalt. Duizenden tot tienduizenden Bahts voor een sarong of ander kledingstuk.

Zijde voelt zacht, soepel en prettig aan en heeft als unieke eigenschap te verkoelen bij warmte en te verwarmen bij koude. Verder slijt zijde nauwelijks en neemt het relatief veel vocht op. Zijde is van nature vuilafstotend en hoeft niet vaak gewassen te worden. Aldus de reclamefolder. Hopelijk blijft dit oude ambacht een lang leven beschoren.