Als u zich ooit hebt heeft gevraagd waarom er in hartje Bangkok zoveel klassieke, Italiaans aandoende overheidsgebouwen staan, dan moet u nu zeker verder lezen…
Met de komst van de eerste Europeanen in de zestiende en zeventiende eeuw, duurde het niet lang voor er westerse elementen opdoken in de Siamese architectuur. De leidende klasse in Ayutthaya keek met verbazing en wellicht ook enige bewondering naar de vreemde bouwwerken die door deze buitenlanders aan de rand van de stad werden neergepoot en vooral het vakmanschap waarmee dit gebeurde.
In de jaren 1940 tot 1944 werd de katholieke gemeenschap in Thailand vervolgd omdat ze gezien werden als een ‘vijfde colonne’ in het conflict met Frans Indochina.
Het verdwijnen van het Thai Noi-schrift
In veel gevallen verdwijnen talen als gevolg van een cultuurstrijd, ongelijke machtsverhoudingen of gewoon taaldwang waarbij het probleem vaak veel dieper ligt dan het zuiver linguïstische maar alles te maken heeft met bedreigde eigenwaarde en identiteit, het ontzeggen van zelfbeschikking en de vrijheid om culturele tradities te handhaven. Een mooi voorbeeld van dit laatste is in Thailand te vinden, meer bepaald in Isaan, waar het Thai Noi moest verdwijnen voor de meerderheidsschrijftaal.
Wat Ku Phra Kona: een merkwaardig staaltje van erfgoedzorg
Toen ik een tijd geleden op zoek was naar monumentale Khmer-relicten in de omgeving van mijn woning in Satuek stootte ik, als bij toeval, op Wat Ku Phra Kona in het zuiden van de provincie Roi Et. Toeval, want deze Khmer-ruïne ontbreekt in zowat elke zichzelf respecterende reisgids. Het is nochtans een van de meest noordelijk gelegen Khmer-schrijnen.
Ya Mo: geen katje om zonder handschoenen aan te pakken
Sterke vrouwen hebben in de woelige geschiedenis van Siam vaak een sleutelrol gespeeld. Een van de beroemdste voorbeelden hiervan is ongetwijfeld Thao Suranaree of Ya Mo zoals ze in Isaan wordt genoemd. Er was in haar jeugd evenwel niets dat erop duidde dat ze op een keerpunt van de Siamese geschiedenis een doorslaggevende rol zou gaan spelen, integendeel.
Bang Rajan: een tikkeltje Wahrheit en heel veel Dichtung….
Bang Rachan is een begrip in Thailand. Sterker nog, het illustreert hoe dun in de Thaise historiografie de lijn is tussen Wahrheit & Dichtung. Het lijkt zo’n beetje op een Thaise variant van de bekende Asterix & Obelix verhalen: We gaan terug naar het jaar 1765. Heel Siam zucht onder de Birmese knoet behalve de dappere inwoners van één klein dorpje die de Birmese legioenen een halt toeroepen…
‘De fabel van de manke haas’; een 19e eeuwse fabel uit Siam
Een woest kijkende hond met grote ogen zit in de schaduw van een rotsblok naast een paardenspoor aan de rand van de jungle ten noorden van Ban Lao. Hij hoort de stemmen van twee dieren die de jungle uit gaan komen: een aap en een haas; de laatste is kreupel en houdt een voorpoot in de lucht. Ze staan trillend voor de hond die ze direct erkennen als hun baas en van wie ze het oordeel zullen aanvaarden over hun dispuut.
Kudichin, een vleugje Portugal in Bangkok
Het is een typische Thaise wijk van Bangkok, leuk om door smalle sois te flaneren, waar men dan af en toe aan de buitenkant van huizen een vleugje Portugal proeft, door al door het gebruik van de Portugese blauwe azulejo’s (tegels). Natuurlijk is de Santa Cruz kerk het middelpunt van de wijk. Het is niet de oorspronkelijke kerk, die van hout gemaakt was, maar nieuw gebouwd in 1916.
De originele Siamese tweeling
De bekendste Siamese tweeling is komen uit Thailand – toen nog Siam – waardoor ook de uitdrukking Siamese Tweeling is ontstaan. De twee broers Eng en Chang werden in de 19de eeuw beroemdheden in Europa en Amerika.
De ondergang van de Trentinian
Op 4 februari 1928 komt een spoed-telegram aan in Parijs bij mevrouw Bartholoni met de mededeling dat een explosie heeft plaatsgevonden op de Trentinian voor de oever van Nakhon Phanom in Siam resp. Thakhek te Laos. Er zijn tenminste 40 doden en veel gewonden; haar man is tot op dat moment nog niet teruggevonden. Hij hoorde tot de bemanning aan boord.
Wat was het doel van die gouden rinkelende belletjes? Hoe gemakkelijk was een echtscheiding? Waarom was maagdelijkheid een obstakel voor een huwelijk? Waarom moest een Maleisische edelman zijn getrouwde dochter wurgen? Tino Kuis verdiept zich in de seksuele relaties en het huwelijk in de 16e en 17e eeuw in Azië.
Verhalen uit het oude Siam (deel 3, slot)
Hoe keken buitenlanders vroeger tegen Siam aan? Andrew Freeman (1932): ‘Dit volk is niet in staat zichzelf te regeren. Kijk hoe ze dingen doen. De oosterling zal nooit waarderen wat de blanke voor hem deed.’ Zestien verhalen op een rij, vertaald door Tino Kuis.
Koning Naresuan de Grote
In januari van elk jaar wordt één van Thailand’s grootste helden uit het verleden, koning Naresuan de Grote, traditioneel vereerd in Ayutthaya. Maar vooral ook in Pitsanulok, ooit de hoofdstad van het Siamese rijk.
Verhalen uit het oude Siam (deel 2)
Hoe keken buitenlanders vroeger tegen Siam aan?
W.S.W. Ruschenberger: ‘De regering is een tirannie van het meest absolute soort. De Koning is de God.’ Vijftien verhalen op een rij, vertaald door Tino Kuis.
Verhalen uit het oude Siam (deel 1)
Hoe keken buitenlanders vroeger tegen Siam aan? ‘Begrafenissen van blanken komen er meer voor dan heidense feesten. Je zult Siam nooit levend verlaten’, schrijft Andrew Freeman in 1932. Zeventien verhalen op een rij, vertaald door Tino Kuis.
In 1737 vergezelde het opperhoofd van de VOC factorij in Ayutthaya de vrome koning Borommakot naar de ‘Voetafdruk van Boeddha’. Van die tocht is een journaal overgeleverd, het Dagregister.
Siam en de hoge sociale status van vrouwen, 1850-1950
Tino Kuis belicht de zelfstandigheid en de hoge status van de vroegere Siamese vrouw aan de hand van het boek van Kamala Tyavanich, The Buddha in the Jungle. Hoofdstuk 43 is getiteld ‘Backward or Enlightened?’ en gaat voor het grootste deel over de rol van de vrouw in het Siam (en het verwante Birma) van die tijd zoals door buitenlandse reizigers waargenomen.
Van 22 oktober 2017 tot 25 februari 2018 vond een tentoonstelling plaats in het Paleis van Versailles, genaamd “Visitors to Versailles”. Het was een fictief verslag van drie bezoeken aan het paleis van Versailles, gebaseerd op historische feiten, waarbij de bezoeker een gelegenheid kreeg om indrukken van reizigers of ambassadeurs te zien en te lezen en in hun voetsporen te treden rondom het paleis zoals het was in de 17e en 18e eeuw.
Toen Thailand bijna een Franse kolonie werd
In tegenstelling tot de omringende landen is Thailand nooit gekoloniseerd door een vreemde mogendheid. Het had echter maar een haartje gescheeld of dit land, dat toen nog Siam genoemd werd, was in 1893 een Franse kolonie geworden.
Muay Thai: de legende van Nai Khanom Tom
Nai Khanom Tom wordt beschouwd als de “vader van de Muay Thai”, die als eerste het thaiboksen met waardigheid een reputatie in het buitenland bezorgde.
Toen koning Chulalongkorn na een regeerperiode van tweeënveertig jaren in 1910 overleed, was zijn oudste zoon, de negenentwintigjarige prins Vajiravudh, zijn onbetwiste opvolger.