Hoe Siam/Thailand reageerde op de aantrekkingskracht van het Westen
Hoe reageerde Thailand op de contacten met het Westen? Hoe keken ze tegen het Westen aan? Welke zaken bewonderden ze en welke wekten hun afkeer? Wat namen ze over, op welke manier en om welke redenen, en wat verwierpen ze? Een korte culturele gids.
Ik vertel u geen geheim wanneer ik stel dat de invloed van het Thaise leger op de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen in het land in de laatste eeuw niet weg te denken is geweest. Van staatsgreep naar staatsgreep slaagde de militaire kaste er niet alleen in om haar positie te verstevigen maar ook – en dit tot vandaag – haar greep op ’s lands bestuur te behouden.
Dara Rasami, een invloedrijke vrouw tussen twee koninkrijken
Dara Rasami (1873-1933) was een prinses uit de Chet Ton dynastie van het koninkrijk Lan Na (Chiang Mai). In 1886 vroeg koning Chulalongkorn van het koninkrijk Siam (Bangkok en omgeving) om haar hand. Zij werd een vrij hoogstaande gemalin tussen de andere 152 vrouwen van koning Chulalongkorn en speelde een belangrijke rol bij de latere samenvoeging van Siam en Lan Na tot het huidige Thailand. Zij zette zich actief in bij de culturele, economische en landbouwkundige hervormingen na haar terugkeer in Chiang Mai in 1914.
Een fraai Duits paleis in Petchaburi
Mocht ik ooit nog voor de keuze komen om me ergens in Thailand te vestigen, dan maakt Petchaburi een grote kans. Het is een van de weinige goed geconserveerde stadjes die ik ken en het is bezaaid met de oudste en fraaiste tempels. Merkwaardig dat de stad niet meer bezoekers telt, al is het gebrek er aan mogelijk ook de reden van het behoud.
Ik ben op zoek naar een goed ‘government’ hospitaal omdat veel private hospitalen voor mij onbetaalbaar zijn. Als ik me niet vergis, heb ik hier een tijdje geleden een bijdrage gelezen over het Chulalongkorn memorial hospital in Bangkok. Ik vind dit helaas niet meer terug.
Wat Benchamabophit – de marmeren tempel
Voor de meeste toeristen die Bangkok aandoen is een bezoek aan Wat Pho of Wat Phra Kaeo een vast onderdeel van het programma. Begrijpelijk want beide tempelcomplexen zijn kroonjuwelen van het cultuurhistorisch erfgoed van de Thaise hoofdstad en bij uitbreiding de Thaise natie. Het wat minder bekend, maar een aanrader, is Wat Benchamabopit of de Marmeren Tempel die aan Nakhon Pathom Road ligt bij het Prem Prachakornkanaal in het hartje van de Dusitwijk, die bekend staat als het regeringskwartier.
Homan van der Heide droeg het water naar de zee
Eén van de meest belangrijke en invloedrijke Nederlanders in Siam is de veel te lang vergeten ingenieur J.H. Homan van der Heide geweest. Zijn verhaal begon in feite in 1897. In dat jaar bracht de Siamese vorst Chulalongkorn een staatsbezoek aan Nederland.
Een knettergekke Hollander… of toch niet?
De Borobudur in Java, is het grootste Boeddhistische monument ter wereld. Dit, uit niet minder dan negen etages opgebouwde tempelcomplex uit de achtste eeuw van onze jaartelling had eeuwenlang onder as en jungle verborgen gelegen en vormde één van dé grootste archeologische sensaties in de vroege negentiende eeuw.
De historische banden tussen Thailand & Indonesië – ook een stukje Nederlandse geschiedenis
Indonesië is een bevoorrechte handelspartner van Thailand en jaarlijks bezoeken gemiddeld een half miljoen Indonesische toeristen het Land van de Glimlach. De historische banden tussen beide landen zijn oud en gaan érg ver terug in de tijd.
Andreas du Plessis de Richelieu: farang, sabelslijper, kapitalistische opportunist & eminence grise
Vandaag is hij een bijna vergeten historische figuur maar ooit was Andreas du Plessis de Richelieu een niet geheel onomstreden Farang in het Land van de Glimlach.
Koning Chulalongkorn en het Duitse kuuroord Bad Homburg
Koning Chulalongkorn bezocht in Duitsland onder andere Bad Homburg, een toenmalig keizerlijk “Kur-Ort”. Het was indertijd de zomerresidentie van de Duitse keizers met uitstekende “Spa” voorzieningen, zoals natuurlijke bronnen en “Kurparken”.
Mede dankzij Rusland werd Thailand nooit gekoloniseerd
In de laatste jaren van de 19de eeuw bevond Siam, zoals het toen nog heette, zich in een precaire situatie. Het gevaar, dat het land ofwel door Groot Brittannië ofwel door Frankrijk zou worden ingenomen en gekoloniseerd, was niet denkbeeldig. Mede dankzij Russische diplomatie werd dat voorkomen.
De spanningen liepen vanzelfsprekend hoog op. In juni 1893 arriveerden voor de monding van de Chao Phraya oorlogsschepen van verschillende naties die eventueel hun landgenoten moesten evacueren mocht het tot een Franse aanval op Bangkok komen. De Duitsers stuurden de kanonneerboot Wolf en vanuit Batavia kwam het Nederlandse stoomschip Sumbawa opdagen. De Royal Navy stuurde vanuit Singapore HMS Pallas.
Kanonneerbootdiplomatie is volgens mij een van die woorden die een natte droom moeten zijn van iedere fervente scrabblespeler. In 1893 werd Siam het slachtoffer van deze wel erg bijzondere vorm van diplomatie.
Belg Gustave Rolin-Jaequemyns meest invloedrijke Europeaan in geschiedenis van Thailand
Wat velen misschien niet weten is dat een Belg de meest invloedrijke Europeaan is in de geschiedenis van Thailand. Gustave Rolin-Jaequemyns was adviseur van koning Chulalongkorn (Rama V).
Isaaners zijn geen Thai: Wie mag zich Thai noemen? Het uitwissen van de plaatselijke identiteit
De reguliere Thailandganger zal vast bekent zijn met het begrip ‘Thainess’, maar wie zijn nu eigenlijk Thai? Wie kreeg dat etiket opgeplakt? Thailand en de Thai waren lang niet altijd zo verenigd als dat sommige de mensen willen doen geloven. Hieronder een korte uiteenzetting over wie er ‘Thai’ waren, werden en zijn.
Siam was op het einde van de negentiende eeuw, staatkundig bekeken, een weinig coherente lappendeken van semi – autonome staatjes en stadstaten die op één of andere manier horig waren aan het centrale gezag in Bangkok. Deze toestand van afhankelijkheid gold ook voor de Sangha, de Boeddhistische geloofsgemeenschap.
De ‘revolutie die nooit plaatsvond’
De revolutie van 1932 was een staatsgreep, die een einde maakte aan de absolutistische monarchie in Siam. Zonder twijfel een ijkpunt in de moderne historiografie van het land. In mijn ogen was de paleisrevolte van 1912, die men vaak als de ‘revolte die nooit plaatsvond’ omschrijft minstens even belangrijk maar intussen nog meer weggemoffeld tussen de plooien van de geschiedenis. Wellicht mede door het feit dat er veel paralellen te trekken zijn tussen deze historische gebeurtenissen en het heden…
De juridische adviseurs van de missie Rolin-Jaequemyns
Om volwaardig deel uit te kunnen maken van de door Europa gedomineerde laatnegentiende-eeuwse wereldorde werden een aantal niet-westerse staten op het einde van de negentiende eeuw door de grootmachten onder ‘zachte druk’ diplomatieke gezet om te voldoen aan een aantal voorwaarden. Zo moest Siam – het huidige Thailand – een modern rechtssysteem aannemen, zich houden aan de internationale rechtsregels, een diplomatiek korps op poten zetten en over behoorlijk functionerende regeringsinstanties beschikken.
In de twee voorgaande bijdragen over buitenlandse invloeden in de Siamese en Thaise architectuur besteedde ik aandacht aan de Italianen. Besluiten doe ik graag door even stil te staan bij de intrigerende figuur van de Duitse architect Karl Döhring. Hij produceerde lang niet evenveel als voornoemde Italianen maar de gebouwen die hij in Siam neerpootte behoren, naar mijn bescheiden mening, tot het fraaiste wat de vreemde mix tussen lokale en Farang-architectuur kon opleveren.
Als u zich ooit hebt heeft gevraagd waarom er in hartje Bangkok zoveel klassieke, Italiaans aandoende overheidsgebouwen staan, dan moet u nu zeker verder lezen…
Bang Rajan: een tikkeltje Wahrheit en heel veel Dichtung….
Bang Rachan is een begrip in Thailand. Sterker nog, het illustreert hoe dun in de Thaise historiografie de lijn is tussen Wahrheit & Dichtung. Het lijkt zo’n beetje op een Thaise variant van de bekende Asterix & Obelix verhalen: We gaan terug naar het jaar 1765. Heel Siam zucht onder de Birmese knoet behalve de dappere inwoners van één klein dorpje die de Birmese legioenen een halt toeroepen…