Het Thaise schrift – les 2
Voor wie regelmatig in Thailand verblijft of Thaise familie heeft is het handig om de Thaise taal je enigszins eigen te maken. Met genoeg motivatie kan praktisch iedereen van elke leeftijd de taal leren. Ik heb zelf écht geen taalknobbel maar kan nu na ongeveer een jaar toch basaal Thais. In de volgende lessen een korte introductie met de veel gebruikte karakters, woorden en klanken. Vandaag les 2.
Het Thaise schrift – les 2
Voor wie regelmatig in Thailand verblijft of Thaise familie heeft is het handig om de Thaise taal je enigszins eigen te maken. Met genoeg motivatie kan praktisch iedereen van elke leeftijd de taal leren. Ik heb zelf écht geen taalknobbel maar kan nu na ongeveer een jaar toch basaal Thais. In de volgende lessen een korte introductie met de veel gebruikte karakters, woorden en klankenVandaag les 2.
Aspiratie
De meeste medeklinkers lijken op de Nederlandse uitspraak. Echter kent het Thais voor de letters ‘k’, ‘t’ en ‘p’ een verschil. Deze letters kunnen met of zonder aspiratie zijn. Bij geaspireerde klanken komt er een luchtstroom uit je mond, bij ongeaspireerde klanken komt er geen lucht uit je mond. Dit kun je testen door een vlammetje, papiertje of vinger vlak voor je mond te houden en dan de letter K met of zonder luchtstroom uit te spreken. Bij aspiratie blaas je de vlam uit of het papier weg. Je kunt dit ook alvast oefenen met de P en de T klank. Ook daar kent het Thais een geaspireerde en ongeaspireerde klank.
De ‘harde’ –k, -p en –t klank op het eind van het woord slikken de Thai in. De luchstroom eindigt nog voordat de laatste letter volledig is afgemaakt. Net zoals bij ons het woord ‘hup’, waar de –p klank niet duidelijk hoorbaar is.
Laten we meteen in nog wat letters duiken:
| ก | k (ongeaspireerd) |
| ข | kh (geaspireerd)
|
| ว | w (soms klinker: oewa) |
| อิ | ie (als in biet), soms i |
| อี | ie: (als in bieeerrr) |
Valkuilen bij de klinkers:
De อิ (ie en de อี (ie) lijken en beetje op een hoedje of baret. Deze komen dan ook bovenop een medeklinker. Zoals ik al in les 1 schreef is de Nederlandse fonetiek een benadering, zo klinkt de อิ meestal als de Nederlandse ‘ie’ (biet, niet). Bij uitzondering klinkt hij als een ‘i’ (pit, zit). De อี klinkt als een extra lange ‘ie’. Zoals in ‘bier’ maar dan nog een stuk langer. Overdrijf de lange klinkers dus maar met extra lange toon.
Let op bij de ว (w), dit op een wandelstok gelijkend teken moet soms als ‘oewa’ worden uitgesproken. Gelukkig is het meestal gewoon een ‘w’ klank.
- Schrijf na en oefen met de uitspraak:
| Woord | Uitspraak | Toon | Betekenis |
| ขาว | khǎaw | s | wit |
| ข้าว | khâaw | d | rijst |
| ข่าว | khàaw | l | nieuws |
Laten we weer een video van Mod bekijken (vanaf 6.50) om dit hardop te oefenen:
- Hou je van paardrijden (khìe máa) of paardenpoep (khîe máa)?
| ขี่ | khìe: | l | rijden |
| ขี้ | khîe: | d | poep |
| กี่ | kìe: | l | hoeveel |
| มี | mie: | m | Het hebben of bezitten van iets (ik heb geld) |
Let op: Het is hier lastig te zien maar ‘khìe’ (rijden) en ‘kìe’ (hoeveel) schrijf je in het Thais met een ‘ie’ en los daar boven staat een kort streepje (de maai-eek). In dit geval maakt dat hier een lage klank, zonder dat streepje had de uitspraak een middentoon geweest. Helaas zijn op de computer sommige Thaise tektsen zo klein dat het lastig te lezen is. Ik moet ook weleens het lettertype vergroten (ctrl toets en je muiswiel gebruiken) of ik selecteer, knip en plak de tekst in een Word tekstbestand (waar je de letters ook groter kunt maken).
| หวาน | wǎan | s | zoet |
| วาว | waaw | m | cool, wauw |
| ว้าว | wáaw | h | cool, wauw |
| ว่าว | wâaw | d | vlieger |
4.
| กว่า | kwàa | l | méér (hoeveelheid) |
| ขวา | khwǎa | s | rechts |
5.
| กิน | kin | m | eten (werkwoord)
|
| อิ่ม | ièm | l | vol, voldaan (van eten) |
| กม. | km. (kìloo-méet) | m | km. |
| กก. | kk. (kìloo-kram) | m | kg. |
Oefening:
Probeer nu zelf wat zinnetjes te maken zoals หมา กิน ข้าว (mǎa kin khâaw): de hond eet.
Over deze blogger
-
Sinds 2008 een regelmatig bezoeker aan Thailand. Werkt op de boekhoudafdeling van een Nederlandse groothandel.
Gaat in zijn vrije tijd graag fietsen, wandelen of een boek lezen. Voornamelijk non-fictie met in het bijzonder de geschiedenis, politiek, economie en maatschappij van Nederland, Thailand en landen in de regio. Luistert graag naar heavy metal en andere herrie
Lees hier de laatste artikelen
Achtergrond9 oktober 2024De littekens van een gevangenschap
Cultuur28 september 2024Khun Chang Khun Phaen, Thailand’s meest bekende legende – deel 5 (slot)
Cultuur25 september 2024Khun Chang Khun Phaen, Thailand’s meest bekende legende – deel 4
Cultuur23 september 2024Khun Chang Khun Phaen, Thailand’s meest bekende legende – deel 3
Beste Rob,
snel een eerste opmerking: อิ่ม = ìm (lage toon; korte i)
Rest kan later volgen…
Vriendelijke groeten,
Daniël M.
Beste Daniël , dankjewel. Hoe de อิ te schrijven in het Latijnse schrift blijft een punt van discussie. Sommige kiezen voor ‘i’ anderen voor ‘ie’. Je spreekt het doorgaans uit als een korte ie (piep, tiep). Soms ook als een i (wip, sip), bijvoorbeeld in het Thaise werkwoord voor eten/drinken (consumeren): กิน [kin].
Omdat de อิ dus meestal als een ‘ie’ klinkt (en soms als een ‘i’) heb ik gekozen voor het schrijven als ‘ie’.
De อี, de lange ‘ie’ is dan weer langer dan onze ie. Net zoals alle lange klinkers in het Thai ene tikkie langer zijn dan onze lange klinkers. Daarom daar een ‘ie:’ om een uitgerekte lange ie weer te geven.
Fonetiek blijft een benadering. Beste is oefenen met een Thai voor de uitpsraak en het Thaise schrift leren lezen zodat er geen discussie is over hoe iets om te zetten in ons schrift (ander punt van discussie is bijvoorbeeld de ก, ik schrijf een K maar sommige schrijven een G… of wisselen tussen beiden..
Overigens staan er zeker kleine tikfoutjes in de 12 lessen, zo komt straks in ene les ไฟ (fai) voorbij zetten. Dat schrijf ik 3 maal correct en de vierde keer per abuis met een accentteken (fái).
Zie je iets staan wat niet goed lijkt, laat het dus weten! 🙂
Beste Rob,
er bestaan verschillende mogelijkheden:
korte i = i; lange ie = ii
hetzelfde ook voor de lange klinkers.
Anderen gebruiken bvb oe (korte oe) en oe: (met dubbele punt, om lange oe weer te geven.
Ik hou het bij i en ii…
Best niet vergelijken met onze klanken, maar gewoon het onderscheid tussen kort en lang.
Als de mensen trager spreken, dan zijn de klanken langer. En als ze sneller spreken, dan zijn ze korter (niet de mensen, wel de klanken!)…
Ik zal proberen aandachtig te volgen.
Vriendelijke groeten,
Daniël M.
In het Thais komen de toontekens niet altijd overeen met de tonen.
Wie de les van Rob V. hierboven aandachtig gelezen heeft, zal het volgende opgemerkt hebben:
ข่าว ขี่ กี่ กว่า = lage toon
ว่าว = dalende toon
ข้าว ขี้ = dalende toon
ว้าว = hoge toon
Het klopt dus inderdaad wat Rob V. geschreven heeft.
Maar waarom?
Daarom is het zeer belangrijk om te weten tot welke toongroep de medeklinker behoort.
Bij de medeklinkers van de hoge- en de midden-toon-groep komt de toon van de lettergreep of het woord overeen met het toonteken. Maar dat is niet het geval met de medeklinkers van de lage-toon-groep.
Daarom is het zeer belangrijk om de juiste volgorde van de tonen te kennen: midden – laag – dalend – hoog – stijgend.
Bij de medeklinkers van de lage-toon-groep “schuift de toon op naar rechts”: laag wordt dalend en dalend wordt hoog!
De toontekens voor de hoge en de stijgende toon worden enkel gebruikt met de medeklinkers van de midden-toon-groep.
Vriendelijke groeten,
Daniël M.
Hoewel correct opgemerkt, lijkt dit mij niet echt iets om bij de tweede les ter sprake te brengen. Het begin is lastig genoeg. Eerst maar eens de letters en de uitspraak leren en dit moeilijke onderwerp later aanpakken. Er moet echter ooit wel door deze zure appel heen gebeten worden.
Over die ว ‘w’, die soms als een ‘oewa’ klinkt:
1. Het is de medeklinker ‘w’ aan het begin of einde van een woord of lettergreep.
Bijvoorbeeld:
วัน wan – dag
ข้าว khâaw – rijst
2. Daarnaast is het ook onderdeel van de klinker อัว ‘oewa’ aan het einde van een woord of lettergreep.
Bijvoorbeeld:
กลัว kloewa – bang
วัว woewa – koe
Als deze klinker gevolgd wordt door een eindmedeklinker verdwijnt de อั en hou je alleen de ว over.
Bijvoorbeeld:
อ้วน ôewan – vet (de ว is hier dus eigenlijk de klinker อัว gevolgd door de eindmedeklinker น)
ขวด khòewat – fles (de ว is hier dus eigenlijk de klinker อัว gevolgd door de eindmedeklinker ด)
Dit laatste zal het meest verwarrend zijn, maar als je onthoudt dat de ว een ‘oewa’ klank heeft als hij midden in een woord of lettergreep staat en er nog een eindmedeklinker volgt, dan moet het wel goed gaan!
Dank voor de toelichting Eric, in het begin is het lastig. Ik liep weleens vast en probeerde dan hardop een woord te zeggen om te kihken of een ‘w’ of ‘oewa’ klank het meest natuurlijk klonk. Ik wil de lezers niet meteen wegjagen met ‘als dit dan dat maar als dit dan dat en zus en zo’. 555 Kernpunt hier is nu karakters herkennen en als het even kan ook hardop woordjes zeggen. Als de lezer zich veil7g voelt dan zeker doorgraven.
Allemaal goed en wel en zeer interessant, maar… hoe horen jullie die tonen? Voor mij klinkt het allemaal eender. Het lief haar opa klinkt laag, haar zus daarentegen hoog. Dat verschil hoor ik. Als het lief spreekt, dan klinken al haar tonen identiek, tenzij ze in haar vinger snijdt. Dan klinkt ze helemaal hoog… Tot vervelens toe vraag ik haar om achtereenvolgens in het Thais rijst en negen (kaw) of acht en pikant (pet) te zeggen. Klinkt allemaal eender. Ik hoor het verschil gewoonweg niet. Daarna probeer ik het zelf. Ik zeg ‘kaw’ en vraag haar: wat hoor of versta jij als ik kaw uitspreek. Dan krijg ik een vreemde blik? Tonen horen of beter niet horen is iets, ze zelf voortbrengen is weer iets anders. Dus, hierbij het tweede probleem. Hoe doe je dat om in een 3-letterwoord de toon te laten varieren? Ik heb haar gevraagd om te overdrijven met de tonen als ze spreekt, maar helaas… het enige verschil da’k hoor met normaal spreken is dat haar tonen langer klinken. Maar of haar uitgesproken tonen laag, hoog, stijgend of dalend zijn… ik hoor het niet.
Een Nederlandse kennis kent heel veel Thai. Ik bedoel hiermee dat hij een uitgebreide woordenschat heeft en ook zinnen zo goed als correct weet samen te stellen, maar… als hij iets verteld in het Thai, dan snapt het lief er geen jota van omdat hij alles op dezelfde toon zegt. Hij hoort het ook niet.
Dan blijf ik achter met de vraag, heeft het zin om Thai te leren als je die tonen niet hoort en/of uitgesproken krijgt.
Beste Nick,
In een van mijn postings over de Thaise taal heb ik geschreven dat een enigszins muzikaal gehoor een groot voordeel is.
Bij de meeste mensen, die wat ouder worden, gaat het gehoor wat achteruit!
Geen nood, gewoon blijven oefenen, hopelijk een leuk tijdverdrijf!
Succes,
Als je zelf WEET wat bij elk woord de toon is, zul je langzamerhand steeds beter de tonen kunnen onderscheiden. Je Nederlandse kennis heeft zich dus waarschijnlijk bij het leren alleen geconcentreerd op de betekenis en niet op de tonen. Dit is echt heel belangrijk als je Thai gaat leren. Bij elk woord moet je de betekenis EN de toon weten en hopelijk ook nog een beetje goed kunnen laten klinken.
Beste Nick,
Je hoort het dus wel! Je zegt wat de tonen betreft hoor ik geen verschil tussen ข้าว khaaw rijst en เก้ว kaaw negen en dat klopt want die tonen zijn beide dalend! Alleen de begin medeklinker verschilt (geaspireerd-niet-geaspireerd) en ik weet zeker dat zelfs veel Thais het verschil soms moeilijk kunnen horen. Context is dan belangrijk. ‘Ik eet een acht’ is niet echt rationeel. De Thais maken onderling heel veel grappen over verkeerd uitgesproken woorden, per ongeluk of expres.
Hetzelfde geldt voor แปด paed acht en เผ็ด phed pittig. Allebei lage tonen! Hier verschilt de begin medeklinker (niet-geaspireerd en geaspireerd) en de lengte van de klinker.
Mee eens. Nick je hoort dus wel klank verschillen, net zoals je in het Nederlands vast een vraagzin herkende omdat we dan met de toon omhoog gaan op het eind. Of als we iets sarcastisch zeggen of overdrijven we in het Nederlands ook van toon veranderen.
Probeer eens ‘nee’ of ‘nee hoor’ op verschillende manieren uit te spreken: vraag, bevel, overdreven reactie (néé hoor! Wcht niet, ik zweer het!) enzovoort. Hoort je vriendin het?Kijk of je met je handen de toon kan aangeven?
Oefen dan met een Thais woord zoals ‘maa’ (มา). Zeg dat als vraag (maa??) bevel (maa!!), verveelt (maa met zware basstem) etc. Hoort ze dat verschil? Wissel daarna eens en laat haar 2-3 maa’s doen.
En mocht het dan toch echt niet lukken, kijk of je het schridt wel een beetje kunt leren. Dat je korte woordjes op borden gaat herkennen (kunt lezen ook als je de vertaling niet altijd weet). En vanaf daar verder zien. Focus je even op wat wel lukt, ga daar wat verder mee en kom wat later terug op struikelblokken. Het moet immers wel leuk blijven, gefrustreerd leren gaat niet echt…
Of probeer het met verschillende manieren uitspreken van ‘saai’ . Dat woord is zowel Nederlands als Thais. 🙂
máa (hoge toon)… het perfekte voorbeeld!
Elke keer dat ik dit woord uitspreek (in het Thais!), krijg ik een opmerking van mijn vrouw en zegt zij het opnieuw! Natuurlijk spreekt zij dat juist uit.
Maar het lukt mij nooit! Terwijl ik het uitspreek zoals ik dat van haar hoor. En toch is het nooit juist! Ggggrrrr!!!!