Stelling: ‘Het boeddhisme moet met de tijd meegaan!’
Alles is onvolmaakt en vergankelijk, alles sterft en komt weer tot leven, en daar moeten we mee leren leven om gelukkig en wijs te worden, zegt het boeddhisme. Maar moet dat dan ook niet voor het boeddhisme zelf gelden? Waarom zouden de regels van het boeddhisme het enige zijn wat volmaakt en onvergankelijk is?
Ik ben zelf geen gelovige in welke religie (betekent ‘dat wat ons samenbindt’) dan ook maar ben wel geïnteresseerd in de ideeënwerelden er achter en hun geschiedenis. Dat geldt vooral voor het boeddhisme wat gelukkig een universele inslag heeft zodat niemand mij het verwijt kan maken dat ik me ten onrechte vanuit een westerse gedachtengang met iets oosters of Thais bemoei.
Religies zijn belangrijk voor hoe een maatschappij functioneert, dat hoeft geen betoog. Maar dat maatschappijen veranderen is ook waar en ik vind dat religies daar rekening mee moeten houden.
De stichters van die bewegingen vonden dat zelf ook. De Boeddha rekende af met het hindoeïstische kastensysteem, Jezus vond dat je overspelige vrouwen niet moest stenigen en Mohammed gaf vrouwen het recht op een erfenis, nou ja de helft van die voor mannen….
De Boeddha heeft in een van zijn preken, de Kalama Sutta, gezegd dat we moeten varen op ons eigen oordeel van wat goed en slecht is en niet alleen moeten luisteren naar ouderen en monniken (dus ook niet alleen naar hem….): www.thailandblog.nl/boeddhisme/kalama-sutta-boeddhistische-oproep/
Er wordt vaak gedacht dat het boedddhisme afstandelijkheid en berusting predikt. Misschien. Maar twee voorbeelden laten zien dat het omgekeerde nogal eens het geval is.
De Boeddha wandelde eens een tempel binnen en werd geconfronteerd met twee zieke monniken in hun kuti (monnikenverblijf) die totaal waren verwaarloosd. Hij riep de tempelgemeenschap bijeen en las ze de les.
De Boeddha vergeleek ook eens de mensen met vissen en het water waarin ze zwommen met de maatschappij. Als het water verontreinigd is kunnen de vissen niet gedijen en we moeten dus ook zorg dragen voor een rechtvaardige maatschappij.
Er waren boeddhistische monniken die hebben gepleit voor zekere, soms radicale, veranderingen, zoals Phra Phimonlatham en Buddhadasa.
www.thailandblog.nl/achtergrond/phra-phimonlatham-onafhankelijke-democratische-en-rebelse-monnik/
www.thailandblog.nl/boeddhisme/buddhadasa-bhikkhu-een-groot-boeddhistische-filosoof/
Wat moet er veranderen in het boeddhisme?
Ik noem een aantal in mijn ogen negatieve aspecten van het boeddhisme in het algemeen, en sommige van het huidige boeddhisme, waar ernstig over nagedacht moet worden en die mijns inziens moeten veranderen.
- Het aanbidden van hiërarchie. Een onwil de status quo ter verantwoording te roepen of aan te vechten.
- Een omhelzen van onderdrukkende, dictatoriale regimes en een sterk nationalisme.
- Geloof in wonderen, heilige objecten, zegeningen en voorspellingen.
- Weinig belangstelling om de Dharma, de Leer, toe te passen op maatschappelijke (wan)toestanden.
- Een negatief beeld van vrouwen die als minderwaardig en gevaarlijk worden gezien.
- Een te grote nadruk op heilige geschriften, leraren, Dalai Lama’s, Zen meesters en dergelijke en te weinig zelfstandig denken.
- Verering van de persoon van de Boeddha in plaats van zijn Leer, de Dharma (zoals de Boeddha zelf ook vond).
- Monniken trekken zich teveel terug uit het maatschappelijk leven, ze zijn te afstandelijk.
- Een te grote nadruk op karma (het geheel van goede en slechte daden in dit en vorige levens) als enige bepalende factor in ons leven die oordeelt over individuen, groepen en landen.
Dat laatste punt vind ik vaak schokkend door een eigen ervaring. We bezochten eens een bekende tempel in het noorden. Mijn stiefdochter is behoorlijk gehandicapt door een erfelijke bloedziekte, thalassemie. Mijn toenmalige echtgenote vroeg aan een monnik ‘Waarom is ze ziek?’ Zonder een spoor van empathie zei de monnik ‘Dat moet komen door haar slechte daden in een vorig leven’.
Laten we het niet hebben over de islam, of over het wangedrag van sommige monniken, maar over de grondbeginselen en praktijk van het boeddhisme in het algemeen.
Mag, kan en moet het boeddhisme worden hervormd? En hoe dan? Of moet alles maar bij het oude blijven?
Reageer op de stelling: ‘Het boeddhisme moet met de tijd meegaan!’
Over deze blogger
-
Geboren in 1944 in Delfzijl als zoon van een eenvoudige winkelier. Gestudeerd in Groningen en Curaçao. Drie jaar als arts gewerkt in Tanzania, daarna als huisarts in Vlaardingen. Een paar jaar vóór mijn pensioen getrouwd met een Thaise dame, we kregen een zoon die drie talen goed spreekt.
Bijna 20 jaar in Thailand gewoond, eerst in Chiang Kham (provincie Phayao) daarna in Chiang Mai waar ik graag allerhande Thai lastigviel met allerlei vragen. Volgde het Thaise buitenschoolse onderwijs waarna een diploma lagere school en drie jaar middelbare school. Deed veel vrijwilligerswerk. Geïnteresseerd in de Thaise taal, geschiedenis en cultuur. Woon nu alweer 5 jaar in Nederland samen met mijn zoon en vaak met zijn Thaise vriendin.
Lees hier de laatste artikelen
Achtergrond25 december 2024Wat zegt ons DNA? Een paar gevalletjes uit Nederland en Thailand
Pattaya23 december 2024De donkere kant van Pattaya
Geschiedenis19 december 2024Op zijn verjaardag in 1995 gaf koning Bhumibol aan dat alle mannen een gratis sterilisatie konden ondergaan
Geschiedenis14 december 2024Hoe een Nederlandse krant schreef over de studentenopstand van 14 oktober 1973
ja, maar eeuwenoud gedachtegoed , met de daaraan al of niet voortvloeiende regels en gewoonten met bestuurders die weigerachtig staan tot- al was het maar een studie van- veranderen, aanpassen aan de huidige tijd, is verankerd diep in het dna van de mensen. Ik ben rooms-katholiek en weet dat hetzelfde geldt voor mijn kerk en laat ik het niet hebben over de islam.
Maar probeer maar eens in een politieke partij of een vereniging iets te veranderen, lees= naar de tijd van nu.
Een mooie discussie
Een aantal kernwaarden van het boeddhisme spreken mij zeer aan. Zoals aanvaarding van reïncarnatie en simplistisch gesteld, wat je in dit leven voor je medemens doet, zal je in een volgend leven ten goede komen. Maar, net zoals bij andere religies of spirituele ideologieën is het de menselijke interpretatie, de eigen gedachten van mensen die de koers in de loop der tijden bepalen die zorgen voor, zachtjes uitgedrukt, ruis ten opzichte van wat de bedoeling was van een verlicht mens die net iets verder kon waarnemen of zelfs veel verder dan de gemiddelde sterveling. Met andere woorden: Iedere religie is tegenwoordig afgeweken van wat de grondlegger heeft bedoeld. De kernwaarden zijn echter altijd goed. Laten we die kernwaarden, die toch neerkomen op het goed zijn voor de medemens, koesteren en erop vertrouwen dat de mensheid de goede kant op zal gaan. Dit is door tal van gebeurtenissen te herkennen, al zal het nog generaties duren voordat alle mensen in vrede kunnen leven, wat de bedoeling van de schepping is.
De negatieve aspecten die u benoemt, zijn volgens mij ook het gevolg van maatschappelijke omstandigheden die het spirituele zodanig beïnvloeden, dat de mensen die aan de touwtjes trekken het er zo bij laten. Ik ben van mening dat vooral door goed onderwijs de massa een groeiend bewustzijn zal krijgen en de mensen die ooit aan de touwtjes zullen trekken op den duur zullen zorgen voor een steeds humaner klimaat, in Thailand en in de rest van de wereld.
Misschien heb ik wel veel geluk gehad, maar in mijn directe omgeving zie ik veel aanwijzingen in de goede richting. Het glas is wat mij betreft driekwart vol. Iedere verbetering van boven opgelegd is natuurlijk vooruitgang, maar het zijn vooral de mensen zelf die in hun directe omgeving vooruitgang kunnen bewerkstelligen.
Doe allen uw best !
Voor de 9 punten die u aanhaalt heeft de Boeddha 2500 jaar geleden al her antwoord gegeven.
Zij zijn totaal onbelangrijk in een boeddhistische levenswijze. bouwen van tempels en aanbidden van afbeeldingen werd door de Boeddha zelfs verworpen. Sterker nog ze hebben niets te maken met boeddhisme.
De Boeddha heeft steeds voorgehouden dat men zeer kritisch moest zijn over hetgeen hij predikte. En niet zomaar klakkeloos moest aannemen wat hij zei
Punt 8 echter is echter de essentie van het boeddhisme
Punt 9 gaat meer over het Karma in het huidige leven dan het toekomstige
Het boeddhisme moet helemaal niet hervormd worden omdat het een persoonlijke levenswijze is en geen godsdienst met dogma geboden of verboden. Want in feite is boeddhisme puur Atheïsme.
In Thailand echter heeft men echter een Thaise versie van het boeddhisme ontwikkelt de in feite uur animisme is, overgoten met een heel maar dan ook heel dun boeddhistisch sausje. Kortom wat in Thailand doorgaat voor boeddhisme heeft niks met boeddhisme te maken.
Trouwens in Thailand is het boeddhisme een door de staat gecontroleerde instelling. Waarvan de patriarch door de koning word aangeduid en benoemd. Dit is al zo sinds de hervormingen van Rama V. Sindsdien is het Thai boeddhisme zijn onafhankelijkheid tegenover de staat verloren.
Ik probeer net als mijn echtgenote te leven naar de boeddhistische levenswijze, maar ik ga nooit naar een tempel of doe offeringen aan monniken. Houd mij dus verre van Tamboens of andere Kaitins. Ik neem wel deel aan crematieriten uit respect voor de familie.
Het boeddhisme zoals jij het omschrijft is het gedrocht van eeuwen menselijke manipulatie, waar Boeddha niks mee te maken heeft. Het boeddhisme als filosofie ( geen godsdienst) is helemaal niet achterhaald en wijst nog altijd het juiste pad.
En ik vind het verdomd jammer dat velen weer het verschil niet zullen merken tussen appelen en peren.
Wie weet beste Tino ga jij de geschiedenis in als de hervormer van het Boeddhisme. En dat terwijl jij, volgens eigen zeggen, geen gelovige bent. Spijtig te vernemen dat je stiefdochter gehandicapt is. Dat jullie teleurgesteld waren over de inhoud en verpakking van de reactie van een monnik op een in mijn ogen niet te beantwoorden vraag begrijp ik. Wellicht had een andere monnik wel meer empathie getoond in zijn antwoord. Het geloof in karma en het prediken daarvan lijkt mij hoofdzakelijk bedoeld voor het stimuleren van goede daden in het huidige leven.
1.Het aanbidden van hiërarchie.
A: Eens, weg met de Sangha. Leven de vrije monniken.
2.Een omhelzen van onderdrukkende, dictatoriale regimes en een sterk nationalisme
A: Eens, gaat hand in hand met 1.
.
3.Geloof in wonderen, heilige objecten, zegeningen en voorspellingen.
A: Ja, dat mag wel wat minder maar animisme en bijlgeloof hoort er toch een beetje bij om een geloof aanvaardbaar te houden voor het volk. Pak ze de toekomstvoorspellingen, zegeningen etc. af enhet animo op naar een geloofshuis te komen zakt weg. Soort van eigen belang dus om dit in stand te houden. Begrijp ik wel maar schuurt wel met bet Boeddhisme (alles loslaten).
4.Weinig belangstelling om de Dharma, de Leer, toe te passen op maatschappelijke (wan)toestanden.
A: Gaat hand in hand met 1 en 2. De vrije monnik krijgt het aan de stok met de Sangha of de overheid (militairen). De overheid moet dus hervormen: democratischer, transparanter, scheiding kerk en staat, trias politica etc etc.
5.Een negatief beeld van vrouwen die als minderwaardig en gevaarlijk worden gezien.
A: De vrouw als gelijke maar iets minder gelijk dan de man (wel monnik kunnen worden maar niet in Thailand en waar dat wel kan dan nog onder de mannen). Maar verdere uitweiding (voorbeelden) hier zou gewenst zijn.
6.Een te grote nadruk op heilige geschriften, leraren, Dalai Lama’s, Zen meesters en dergelijke en te weinig zelfstandig denken.
A. Ik heb de indruk dat het tempelbezoek terug loopt. Men noemt zich wel Boeedhist maar gaat niet meer dagelijks of wekelijks naar de tempel. Diverse Thai die ik ken gaan alleen nog enkele keren per jaar bij bijzondere gelegenheden. Door thuis te geloven kun je losser geloven, zonder iemand met autoriteit blindelings te volgen.
7.Verering van de persoon van de Boeddha in plaats van zijn Leer, de Dharma (zoals de Boeddha zelf ook vond).
A: Ga ze maar eens vertellen dat het wat minder mag met de Boeddhabeelden… Ben bang dat als je Siddhartha zou citeren je heel wat mensen zou krenken. Dit heeft denk alleen kans van slagen bij neutrale les op school over de meest dominante geloven/levensvisies.
8.Monniken trekken zich teveel terug uit het maatschappelijk leven, ze zijn te afstandelijk.
A: Bang voor de autoriteiten (zie 1, 2 en 4)?
9.Een te grote nadruk op karma:
A: Ik weet wel dat het te vaak als excuus wordt gebruik door de mensen aan de top. Dat schuurt natuurlijk met de basis principes van het Boeddhisme.
De Joods-Christelijke geloofsovertuiging heeft nood aan de wijziging van minstens evenveel punten als de 9 opgesomde punten uit het artikel. Zowel qua geloof, onconditionele adoratie, ondersteuning van fascisme, bijgeloof, zieltjes ronselen, geld aftrochelen, suprematisch gevoel van arrogantie tegen over de anderen en voor hen gedoodverfde heidenen. Islam vaart in een zelfde schuit aan een andere snelheid. Zo slecht zijn die boedisten nog niet.
oude levenswijsheden toepassen in een moderne wereld is een lastige opgave en heeft al vele slachtoffers gemaak.t
beste Tino,’
Opnieuw een heel goed artikel, daarvoor mijn dank.
Ik denk dat de Boeddha, die 9 punten niet als richting heeft gegeven, maar dat dit de interpretatie van het volk is geworden en dat is jammer, want deze punten schaden inderdaad de leer van het boeddhisme zoals De Boeddha het heeft bedoeld.
Een betere opleiding in de tempels voor nieuwe monniken door goed opgeleide monniken zou ook een grote verbetering zijn.
Ook in het onderwijs zou de Dharma uitgelegd moeten worden zoals De Boeddha het heeft bedoeld,maar dat valt niet mee als de ouders van vele kinderen behoorlijk animistisch zijn en zich vaak door armoede laten verleiden met gokken,loterijen waardoor materiële /geld zaken de leer van de Boeddha werd aangepast naar eigen persoonlijke omstandigheden.
De leer van De Boeddha stond open voor de dialoog en misschien is in die leer weinig te moderniseren.
goede groet van Danny
Voor mij is religie iets persoonlijks en het wordt eng als groepen mensen (moslims, christenen) of zelfs landen (neem Israel, Iran bv.) zich gaan voordoen als de vertegenwoordigers van een religie, niet zelden met de boodschap dat zij de enige zijn die de religieuze wijsheid in pacht hebben. Discussies over anti-conceptiemiddelen in de katholieke kerk hebben niets met de kern van HET katholicisme te maken maar met de actualiteit van het thema. Over condooms is echt niks te vinden in de Bijbel. En dus denken zich katholiek noemende mensen daar ieder anders over.
De meeste religies kennen geen echte machtsstructuur, op de katholieke kerk na waar de paus de ‘baas’ is. De kern van religies is een aantal geboden en verboden die voor vele religies nagenoeg hetzelfde zijn. Die gelden ook voor humanisten en hebben alles te maken met de voortgang van de beschaving. Die kern moet zeker niet worden veranderd omdat daar ook helemaal geen aanleiding toe is.
Moet het Boedddhisme zich dus aan de tijd aanpassen? Nee.
Moeten, mogen Boeddhisten discussieren over actuele thema’s en daarin van mening verschillen? Ja, graag.
Goed stuk van Tino. Buddhadasa Bhikku, die Tino ook noemde in zijn artikel, zal het grotendeels eens zijn met zijn opsomming van kritiekpunten. Buddhadasa stichtte in 1932 het wereld bekende meditatiecentrum Wat Mokkhabalarama in het zuiden van Thailand. Hij wordt gezien als de meest invloedrijke Boedhistische leermeester en is tevens ook criticus op de wijze waarop het Boedhisme in Thailand wordt beleefd en niet alleen in Thailand. Wij zien in landen als Myanmar en Sri Lanka hoe het nationalisme in het Boedhisme zelfs over kan gaan in racistische pogroms tegen moslims en andere andersdenkenden en dat terwijl toch een van de centrale ideeën van de Boedhistische leer compassie en tolerantie is.
Zijn gedachtengoed wordt gedeeld door de eveneens wereld befaamde Vietnamese leermeester Thich Nhat Han, die zijn meditatiecentrum heeft in ‘Plum Village’ in Frankrijk. Zijn bekendste boek is ‘The Miracle of being awake’ over ‘mindfulness’.
Er worden wel twee hoofdstromingen in het boedhisme onderscheiden, nl. het Theravada boedhisme vnl gepractiseerd in Z.O.Azie, dat meer nationalistisch en animistisch is incl. de amulettencultus.
De tweede hoofdstroming is het z.g. Mahayana boedhisme dat beleden wordt in Oost-Azië, Tibet, Mongolië en grensgebieden in Rusland en China en dat zou dan meer de nadruk leggen op Zen en meditatie.
Ik ken twee boeken van Buddhadasa, die ik van harte aanbeveel, nl. ‘Handbook for Mankind’ en ‘Heartwood of the Bodhi Tree’.
De essentie van elk geloof is wat de mensen er van maken en daar zijn heel veel kanttekeningen bij te zetten.
Eventuele veranderingen in de geloofsbeleving, laat ik aan de gelovigen over.
Een hoop zaken die in Thailand plaatsvinden hebben weinig met boeddhisme maar meer met animisme te maken maar dat weet je zelf ook wel. Moet het veranderen en met de tijd meegaan? Ach, educatie, ratio en wetenschap zijn de doodsteek voor religie. Religieuze leiders houden niet van mensen die vragen stellen. Weten en geloven zijn vaak met elkaar in strijd en we weten hoe belabberd educatie er voor staat in Thailand dus dat verklaart een hoop. Ik zou de religie laten voor wat het is en de educatie in Thailand opkrikken. De veranderingen in (en minder sturende rol van) de religie volgen dan vanzelf op de langere termijn.
https://www.economist.com/news/international/21623712-how-education-makes-people-less-religiousand-less-superstitious-too-falling-away
Wanneer gaat men eindelij eens stoppen met boeddhisme een religie, godsdienst of filosofie te noemen. Boeddhisme is niets van dat alles. Boeddhisme is gewoon een manier waarop men door het leven gaat. Kortom de gulden middenweg bewandelen, en beseffen dat alles tijdelijk is. Je komt naakt en alleen op de wereld en je gaat er ook naakt en alleen weer af. Want niets van wat je ook vergaard tijdens dit leven kan je meenemen. Probeer dus de tijd tussen geboorte en dood niet te verspillen aan bijkomstigheden en probeer gewoon een goed mens te zijn. Niks meer en nik minder. En ben vooral de woorden van de Boeddha indachtig, waar hij verteld dat U en U alleen de oplossing voor uw problemen. Geen tussenkomst smeken of uw problemen in de handen leggen van een opperwezen zal uw problemen oplossen. Ook de stenen uit de muur bidden of de tempelmuren behangen met goud is nutteloos voor een beter leven. nu of later is nutteloos. De Boeddha leerde ons dat wij steeds verantwoordelijk blijven voor onze daden en beslissingen en dat wij die verantwoordelijkheden niet kunnen doorschuiven naar iemand anders, of iemand beschuldigen van onze tegenslagen. Dat is de essentie van het boeddhisme. Dus wat zou daar aan moeten gemoderniseerd worden.
Bijgeloof zoals een toekomstvoorspelling, zegening of het ‘nutteloos’ behangen van een muur of beeld met bladgoud ga je niet tegenhouden. Dat zit in menig mens, misschien nog wel meer in een maatschappij met meer ongelijkheid, armoede en zonder sociaal vangnet. Wij mensen houden niet van onzekerheid. Om terug te keren naar de essentie van het boeddhisme lijkt mij het ontbinden van autoritaire leiding (o.a. Sangha) een essentiële stap. Een algemene verdere verbetering van de maatschappij op diverse fronten (inkomen, sociale voorzieningen, vrijheden, …) is een goede tweede.
Je hebt ongetwijfeld gelijk met je interpretatie van puur Boeddhisme, maar zo wordt het in Thailand niet echt beleefd natuurlijk.
Het Boeddhisme moet met de tijd meegaan!
Dat is de stelling.
Dan zullen de belanghebbenden eerst grondig op de hoogte moeten zijn van het Boeddhisme zoals bedoelt!
Vervolgens een studie en analyse moeten maken waar eventueel veranderingen noodzakelijk zijn om tot een eigentijdse invulling van het Boeddhisme te komen.
Of de maatschappij op dat moment rijp is voor deze nieuwe inbreng is een “volgend hoofdstuk!”
Veranderingen voortkomend uit populisme en onderbuikgevoelens leiden tot destructie.