Verbouwen (lezerinzending)
Zelfs al bouw je hier niet, je komt er niet onderuit: je zult verbouwen. Tenzij je ergens in een appartement woont, dan ligt het anders. Het huis waar we wonen hebben we gekocht. Sue stuurde me fotootjes door van twee huizen die de lokale Bangkok Bank te koop gezet had. Ik was daar zelf nooit opgekomen, maar zo ben je wel zeker dat je aankoop echt ‘vrij en onbelast’ is.
Helemaal niet zo vanzelfsprekend in Thailand, want iets als een kadaster bestaat hier niet! Daarna hebben nog mensen geprobeerd ons stukken land of huizen te verkopen. Niet één was in orde: de ene keer ging het om een stuk land – in een geval met een huis erop, in het andere niet – dat eigendom bleek te zijn van tempels in de streek.
Een andere keer – dat was in Kanchanaburi – was het koninklijke grond: om de armen bij te staan had de vorige koning een stuk land in bruikleen gegeven om te bewerken, maar dat was anders uitgedraaid: een van die vroegere armen had het verkaveld en in stukken verkocht. Er woonde zelfs een politiecommissaris op een van de percelen, wat kon er dan nog misgaan?
Ik zag meteen dat er heel wat werk aan die huizen zou zijn, maar dat was te verwachten. Meteen opvallend: er was geen voortuin, alleen een desolaat stuk beton. Intussen is dat al lang een voortuin, maar dat heeft letterlijk heel wat voeten in de aarde gehad. Ik kon onmogelijk vakantie nemen, dus geen keuze: Sue ging de eerste verbouwingen moeten opvolgen. Maar geen nood, ze had ook een oom die bouwondernemer is. Ik had nog nooit van hem gehoord, maar het was echt familie al was er een probleem met zijn zussen. Voor 150.000 Baht ging hij alles in orde maken. Achteraf gezien had hetzelfde werk niet meer dan de helft mogen kosten, maar als beginneling scheur je net aan dit soort dingen je broek: je kent niets of niemand.
En wat was het familieprobleem? Ik heb het nooit geweten, maar op een dag stierf de zoon van die oom. Die stamde nog van een vorige vrouw die een eettentje had in Nakhon Sawan. De vader wilde niet naar de begrafenis komen – voor mij totaal onbegrijpelijk. Ik werd gevraagd als surrogaat-vader deel te nemen. Ik was dus bij de dienst en de verbranding erbij, en deed ook een gift aan de moeder. Sedertdien nooit meer gezien. Toch soms heel raar, die Thaise verhoudingen…
De kwaliteit van het gedane werk was niet al te slecht – zeker wat binnen en buiten schilderen betrof. Andere en fundamentelere fouten heb ik pas later ontdekt, maar een bouwondernemer is hier niet zoals bij ons voor een bepaalde tijd verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn werk. Dus als je er niet meteen bij bent, is het te laat. Zo zijn verschillende plaatsen buiten waar het regenwater niet naar de afvoeren of naar de tuin afloopt, maar de verkeerde richting opgaat. Intussen hangen er wel bijna overal bij ons goten, maar dat was toen niet het geval: ik vond dat zo evident dat ik er niet aan gedacht had. Regenopvang is hier nog altijd iets zeldzaams.
Een meevaller is de oriëntering: de zon komt recht voor het huis op, en gaat onder tussen de bomen achteraan. Een kant krijgt dus nooit zon, terwijl de andere in de namiddag de volle laag krijgt. Ik weet nog altijd niet hoe ik dat kan oplossen. Een spouwmuur ervoor zetten? Een kleilaag op de muur, eventueel met planten erop? Het dak uit ‘klassieke’ dakpannen (met asbest – dat dit een problematisch product is, gelooft hier niemand) is intussen wit geschilderd. Wat helemaal ondoordacht is, is de plaatsing van deuren en vensters: in Afrika en India worden die gebruikt om verkoelende lucht te laten circuleren, maar die kennis is hier niet doorgedrongen.
Ons huis is een typisch traditionele Thai constructie die bestaat uit een aantal betonnen palen waartussen die Thaise baksteentjes gemetst werden. De grond is opgehoogd en achteraan, tegen het eucalyptusbos aan, staat een muur die twee en halve meter dieper begint, en ook twee en halve meter hoog is. Op twee en een halve meter van het huis, en op zo’n anderhalve meter van de achterste muur was een overdekt vierkant verhoog van zo’n 70 cm hoog. Wat was ooit de bedoeling? Voor een garage kon het nooit dienen, want veel te hoog. We wilden een gastenkamer met eigen badkamer bouwen, en dat leek de logische plek, met de badkamer tussen de nieuwe kamer en het oude huis. Alleen had ik weinig vertrouwen in de betonplaat waarop dit verhoog was gemaakt, want ik weet dat Thais er op gebied van materialen er graag de kantjes vanaf lopen.
Die kleine Thaise steentjes zijn behoorlijk zwaar en ik wilde iets wat zo licht mogelijk was om toch maar geen risico te lopen. Ik had in een lokaal tijdschrift gezien dat Ytong blokken bestonden, en die wilde ik, en niets anders. Alleen waren er geen in Takhli. Sue maakte er zelfs een heel drama van: de mensen zouden ons uitlachen als we daarmee bouwden. Ik bleef op mijn standpunt en vond ook een leverancier die er in Bangkok kon bestellen.
Wie ging die kamers bouwen? Dat was geen probleem: Ton en Tineke om de hoek stonden bekend voor hun bouwvaardigheden. Ze keken wel raar op wanneer ik hen toonde dat je die blokken moest zagen en lijmen, maar dat ging wel lukken. Ik ging een maand terug naar Singapore, en toen ik terugkwam stond het bouwsel er. Ik vond wel dat de badkamer nogal donker uitgevallen was en het dak te laag was, maar OK, verder leek alles in orde.
Tot de muur van de badkamer begon los te komen van de muur van ons huis. En ook op andere plekken begonnen we kleine barstjes te krijgen. Wat was er aan de hand? Tot mijn schande duurde het een hele tijd eer ik het door had, maar dat was omdat ik nog altijd in mijn hoofd zat met een lichte constructie. En dat was niet de realiteit.
Zodra ik weg was naar Singapore begonnen Ton en Tineke tegen Sue te klagen: dat het veel moeilijker was om met die nieuwe soort stenen te werken, en dat het veel sneller zou gaan met de gewone bakstenen. Sue gaf toe, en zo werd de badkamer met Thaise kaksteentjes gezet. Maar niet alleen dat: de nieuwe kamer was nu 70 cm hoger dan de plek waar de badkamer moest komen. Ik had een trapje gevraagd, maar dat was ergens mis begrepen. Dus hadden ze dat hoogteverschil gewoon opgevuld. Met stenen, cement en zand. In plaats van een superlichte constructie stond daar een bunker.
Ik heb die badkamer weer laten afbreken. Alleen al het uitbreken van die ‘vloer’ nam twee oudere mannen twee volle weken. Gelukkig was de nieuwe aannemer wel een beroeps en ligt er nu een lichte badkamer – in alle betekenissen van het woord.
Zijn er dan geen beroeps in de Thaise bouwsector? Die zijn er, maar ze te vinden is het probleem. En hoe verder weg van de stad, hoe moeilijker. Het heeft ook te maken met de opleiding uiteraard: ik ben nog nooit iemand tegengekomen die ik een ‘loodgieter’ kan noemen. Of een echte elektricien? Prutsen met plastic buizen zoveel je wil, dat wel. En betweterig.
Maar soms moet je wat geluk hebben: we wilden de terrassen vooraan laten heraanleggen: die leken eerder op lelijke puzzels dan op terrassen, met verschillende types totaal niet op elkaar aangepaste tegels. De man die net een stuk goot was komen installeren zei dat hij daar de gepaste persoon voor was.
Gelukkig betaal ik hier nooit ‘per uur’ maar altijd ‘’per werk’. Na hem een dag lang te zien klungelen, had ik er genoeg van. Zijn goot was in orde, maar vloeren waren duidelijk niet zijn ding? Hij excuseerde zich en beloofde de volgende dag iemand mee te brengen. Die iemand was een dame op leeftijd, dus ik dacht al dat hij nu zijn moeder meebracht, maar nee: ze kon echt vloeren, en je zag het werk zo opschieten. Erna heb ik haar nog een badkamer laten hervloeren: de originele tegels leken nergens naar en de helling was verkeerd. Weer perfect gedaan!
Kanttekening: ik heb ooit een huis uit koraalstenen aan de kust in Tanzania verbouwd met lokale mensen. Hun niveau moest zeker niet onderdoen voor dat in Thailand – integendeel, en niemand liep er ooit de kantjes af. In Singapore noemen ze de Thai ondereen: “de Afrikanen van Azië.” Ten onrechte…
MIDDAG GELUIDEN
Ik lig op bed te doezelen
Buiten kraait de haan
Alleen de wasmachine bij de buren
Kreunt van de warmte
Ingezonden door G Lipari
Over deze blogger
Lees hier de laatste artikelen
Lezersinzending13 januari 2025Verbouwen (lezerinzending)
Lezersinzending13 januari 2025Een maaltijd met onverwachte nasleep in Siem Reap (lezersinzending)
Immigratie infobrief13 januari 2025TB Immigration Infobrief Nr 004/25: Immigration Chayaphum – Jaarverlenging Retired
Gezondheid13 januari 2025Vraag aan huisarts Maarten: Antistollingsmiddel en controle door de Antistollingsdienst