Anekdote 1: Terwijl ik door de drukke gangen van een shoppingmall loop, voelt het alsof ik een hindernissenparcours probeer te voltooien. Niet door obstakels op de grond, maar door de mensen om me heen. Ze lopen met gebogen hoofd, gefixeerd op hun smartphones, volledig afgesloten van hun omgeving. Het lijkt alsof ik constant moet slalommen om botsingen te voorkomen.
Niemand kijkt nog op, niemand lijkt zich bewust van het ‘verkeer’ dat om hen heen beweegt. Ze zijn zo verdiept in hun scherm dat de wereld om hen heen lijkt te vervagen. Een wandeling door de mall, ooit een ontspannen activiteit, is nu een constante strijd om mijn weg te vinden tussen de zombies die opgeslokt worden door hun digitale wereld.
Anekdote 2: Wanneer ik met mijn echtgenote ga eten, wordt de telefoon vrijwel direct uit haar tas gehaald zodra we gaan zitten. Facebook wordt geopend, en de rest van de avond lijkt haar aandacht volledig te liggen bij wat er op het scherm gebeurt in plaats van bij ons gesprek. Het lijkt wel een ongeschreven regel geworden: iedereen doet hetzelfde. Rondom ons, in het restaurant, zitten de meeste tafels gevuld met mensen die meer tijd besteden aan hun scherm dan aan hun gezelschap. Het enige moment waarop ze echt opkijkt, is wanneer de bestelling opgenomen moet worden – ironisch genoeg omdat ze dan als tolk moet optreden. Maar zodra het eten op tafel komt, verliest Facebook eventjes zijn glans, want dan moet er natuurlijk eerst een foto van het bord gemaakt worden om te delen met de wereld. Het lijkt wel of het eten zelf niet belangrijk is, maar het delen ervan des te meer. Alsof het pas ‘echt’ bestaat als het op sociale media verschijnt.
Anekdote 3: Eenmaal thuis aangekomen, verandert er weinig. Mijn echtgenote ploft zich neer in de zetel, niet om rustig uit te buiken na het eten, maar om meteen haar telefoon erbij te pakken. Ze begint direct te scrollen, ongetwijfeld om te zien welke berichten ze gemist heeft of om alvast inspiratie op te doen voor ons volgende restaurantbezoek, gebaseerd op wat anderen hebben gedeeld. Dit kan uren doorgaan, zonder enige pauze. Het lijkt wel alsof ze in een compleet andere wereld leeft, losgekoppeld van de realiteit, waarin haar wederhelft slechts een bijzaak is.
De nadelen van sociale media
Dit zijn slechts een drietal voorbeelden van hoe sociale media een diepe, allesomvattende impact hebben op ons dagelijks leven. Platformen zoals Facebook, TikTok en Instagram hebben niet alleen ons gedrag veranderd, maar ook de manier waarop we omgaan met de wereld en elkaar. Wat ooit begon als een handig communicatiemiddel, is nu geëvolueerd tot een onstilbare bron van afleiding, vervreemding en zelfs verslaving.
Verlies van focus en aandacht
We worden voortdurend overspoeld met meldingen, berichten en content van sociale media. Dit zorgt ervoor dat we onze aandacht nauwelijks nog kunnen vasthouden bij wat er echt toe doet. Gesprekken worden onderbroken door het piepen van een telefoon, belangrijke momenten worden gemist omdat we net iets moesten checken op ons scherm. Onze aandacht wordt steeds meer versnipperd, en ons vermogen om diep en langdurig na te denken, lijkt af te nemen.
Vervreemding en eenzaamheid
Ironisch genoeg, terwijl sociale media bedoeld waren om mensen dichter bij elkaar te brengen, zorgen ze in de praktijk vaak voor vervreemding. Mensen communiceren minder face-to-face en vinden het steeds moeilijker om zonder hun scherm in contact te staan met de mensen om hen heen. Fysiek aanwezig zijn in een ruimte lijkt niet meer genoeg; de echte aandacht gaat naar de digitale wereld. Dit kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid, zelfs wanneer je omringd bent door anderen.
Verslavend karakter
Het ontwerp van deze platforms is vaak gericht op het vasthouden van onze aandacht, liefst zo lang mogelijk. Likes, reacties en shares geven ons een constante dopamine-boost, vergelijkbaar met het beloningssysteem in ons brein dat ook geactiveerd wordt door gokken of andere verslavende gedragingen. Het eindeloos scrollen en zoeken naar de volgende ‘like’ kan een vicieuze cirkel creëren waar velen moeilijk uit kunnen ontsnappen.
Misleidende perfectie en sociale vergelijking
Een ander groot nadeel van sociale media is het creëren van een vervormd beeld van de werkelijkheid. Mensen delen meestal alleen de hoogtepunten van hun leven, wat leidt tot een cultuur van constante vergelijking. Het lijkt alsof iedereen een perfect leven leidt, wat bij anderen gevoelens van minderwaardigheid en onzekerheid kan oproepen. Dit kan zelfs leiden tot depressies en angststoornissen, vooral bij jongeren die zichzelf voortdurend vergelijken met deze onrealistische standaarden.
Privacy en gegevensmisbruik
Ten slotte is er nog het probleem van privacy. Sociale media-platformen verzamelen een enorme hoeveelheid gegevens over ons, vaak zonder dat we ons daar bewust van zijn. Deze informatie wordt verkocht aan adverteerders of gebruikt om ons gerichter te manipuleren met advertenties en content. Dit betekent dat we niet alleen verslaafd zijn aan deze platformen, maar dat we ook steeds minder controle hebben over de informatie die over ons wordt gedeeld.
Helaas
Sociale media hebben onze moderne wereld op ongekende manieren veranderd. Hoewel er ongetwijfeld ook voordelen zijn, zoals het verbinden van mensen over grote afstanden en het toegankelijk maken van informatie, lijken de nadelen zwaarder te wegen. Van afleidingen tot vervreemding en van verslaving tot misbruik van persoonlijke gegevens – de keerzijde van sociale media is onmiskenbaar. De vraag blijft hoelang we dit nog zullen accepteren voordat we ons bewust worden van de prijs die we betalen voor deze digitale wereld.
Ingezonden door Urbanus
Öp je vraag hoelang we dit nog accepteren heb ik denk ik hetzelfde antwoord als waar jij al voor vreest, er is geen weg terug, zo heel af en toe hoop ik stiekem op een gigantische zonnevlam die alle communicatie satellieten voor een weekje uitschakelt
Een heel sterk artikel Urbanus waarin perfect wordt beschreven hoe irritant de sociale media ons leven beheerst ,maar het gaat nog veel verder,ik ben er van overtuigd dat de sociale media schuld is aan het langzaam uitsterven van het politieke midden, de mensen worden naar de extreme buitenkanten gezogen, groeperingen komen steeds agressiever tegenover elkaar te staan.
Fake nieuws wordt waarheid en we zien nu in Amerika waar dat toe kan leiden, het wordt de hoogste tijd dat er een strengere wetgeving komt.
Vrijdag waren we in de foodcourt, toen ik een klein jongetje van ongeveer twee jaar oud rond zag lopen, smartphone stevig in de hand geklemd. Zijn moeder, die op het eerste gezicht alert leek, stond een eindje verderop, bezig met het bestellen van haar eten.
Even later hoorde ik haar zeggen dat ze de telefoon even nodig had. Toen ze de smartphone van haar zoontje probeerde af te nemen, brak er een dramatische scène uit. De jongen schreeuwde zo hard dat het leek alsof de hele foodcourt opgeschrikt werd.
Na een paar minuten van geschreeuw, kreeg hij de telefoon terug en keerde de rust onmiddellijk terug. De moeder, zichtbaar geïrriteerd door zijn gedrag, liet hem verder scrollen (of was hij een spelletje aan het spelen?) terwijl ze doorging met haar bestelling. Het lijkt wel een vicieuze cirkel: de telefoon wordt een middel om stilte en rust af te dwingen, een moderne speen voor de jonge generatie.
Schermen, zoals smartphones, zijn erg slecht voor de ogen van jonge kinderen. Langdurig gebruik kan leiden tot oogproblemen, zoals bijziendheid.
Dit kan ook de gezonde ontwikkeling van hun hersenen verstoren. Het constante staren naar een scherm belemmert hun natuurlijke nieuwsgierigheid en creativiteit, en vermindert belangrijke sociale interacties die essentieel zijn voor hun denkvermogen en emotionele groei.
Smartphones worden steeds vaker ingezet als een soort digitale oppas om kinderen rustig te houden. Waar ouders vroeger andere manieren gebruikten om hun kinderen te kalmeren of te vermaken, grijpen ze nu snel naar een scherm. Zo worden schermen onbewust een onderdeel van de opvoeding, wat op lange termijn meer schade dan goed kan doen.
Wat las ik vorige week, over het Navo hoofdkantoor in Brussel. Zelfs onze Mark mag daar zijn mobieltje niet gebruiken, en het zal hem ook niet stiekem lukken want het hele gebouw wordt met apparaten ‘stralingsvrij’ gemaakt, noem ik het maar, en dat ding werkt daar gewoon niet.
Een prima oplossing voor restaurant, school en meer lokalen waar je even dat rotding weg kunt leggen en ongestoord kunt werken of ontspannen zonder dat de Poetins en de Xi Jinpings van deze wereld meeluisteren.
Overigens, ik heb er ook een hoor, en hij/zij/het gaat nog mee naar bed ook want is deel van mijn persoonsalarm….
Iets ‘stralingsvrij’ maken doe je met … straling 🙂
Ik heb me destijds een super goedkope smartphone aangeschaft omdat we ertoe gedwongen worden. Ik gebruik die enkel om te internetbankieren of om, daar waar nodig, bepaalde apps van onze Belgische overheid te gebruiken.
Voor de rest ligt mij GSM netjes in de kast. Het gebeurt regelmatig dat ik die wekenlang niet gebruik. En ik voel me vrij …
De enige vorm van ‘sociale media’ die ik wel eens gebruik zijn YouTube en dagelijks ons blog. Facebook en die andere rommel heb ik niet.