‘De boog kan niet altijd ontspannen zijn’ (deel 2)

John Wittenberg geeft een aantal persoonlijke bespiegelingen van zijn reis door Thailand die eerder verschenen zijn in de verhalenbundel ‘De boog kan niet altijd ontspannen zijn’ (2007). Wat voor John begon als een vlucht, weg van pijn en verdriet is gegroeid tot een zoektocht naar zingeving. Het Boeddhisme bleek hierbij een begaanbare weg te zijn. Op Thailandblog verschijnen vanaf nu met enige regelmaat zijn verhalen.

Rijke schakeringen I

Ik ben nog steeds in Hua Hin. De zilte warme zee laat me niet los. Voor me liggen heel strategisch in een straal voor anker, vier kruisers van de Thaise marine om de koning te beschermen.

De boten zijn ’s avonds verlicht met honderden lampen, alsof er een grote orgie gaande is. De koning, woont het grootste deel van het jaar in een bescheiden huis aan een privé strand.

Ik heb een geweldig restaurant ontdekt waar ik twee keer per dag eet. Op een hoek van een straat, aan twee kanten geen muren en twintig tafeltjes. En op straat drie keukenkraampjes op wielen. Binnen een buffet waar de drank wordt geserveerd en daarachter een rafelig gordijntje waar de vuile vaat achter verdwijnt. Ik wijs een vis aan of wat anders en zoek een strategisch plekje op. Het is een komen en gaan van prachtige mensen die hooguit een half uur gebruiken voor de maaltijd.

Zeven man personeel die uiterst efficiënt de boel runnen. Ik denk aan tante Han die, net als ik nu, ook zo lang een kostbaar terrastafeltje in beslag nam. Een kelner heeft mijn speciale aandacht; een wat morsige man, eind vijftig schat ik, met in verhouding te grote voeten die zich gedwee laten gehoorzamen. Hij heeft een doorwrocht, berustend gelaat met een stille droefenis bedekt. Hij draagt dagenlang hetzelfde schort, als een tweede huid, dat hij waarschijnlijk ook als pyjama gebruikt. Al meer dan dertig jaar in een steeds dieper wordende trance werkt hij als ober.

Heeft hij een gezin? Hoe is hij thuis? Wat zijn zijn hobby’s? Hij is niet meer jong en kwiek, maar sjokt langzaam voort en ziet wel alles in het restaurant, zonder zijn gezicht te bewegen. Zo’n kelner kom je overal ter wereld tegen, van Parijs tot Bangkok. Dit restaurant is een pracht decor. Het is alsof ik midden in een toneelstuk zit. Uren kan ik ernaar kijken. 

Rijke schakeringen II

De volgende dag heb ik ineens behoefte aan een tuin met groen. Ik heb de hele middag een zalige afternoon tea gebruikt in het Sofitel hotel, Engelse kranten gelezen en de hele middag gesnoept: scones, taartjes, cakes, sandwiches, wafels, slagroom, veel fruit en drie potten thee, nu met échte melk. Met uitzicht op een prachtige oude tuin met gesnoeide bomen in de vorm van levensgrote olifanten en opvliegende vogels. Ik waan me hier echt een koloniaal.

Ik weet zeker dat als ik voor de oorlog had geleefd, dit mijn bedroevend lot was geweest. ’s Avonds een schattige dochter ontmoet van de legercommandant van de koninklijke wacht, waarschijnlijk een zeer respectabele functie hier. Ik heb de indruk dat het leger hier in de watten wordt gelegd in de hoop dat ze in de kazernes blijven, de Thaise bevolking heeft slechte ervaring met deze jongens. Haar vader verdient driemaal meer dan een arts, woont gratis in een villa met bediening en zo. Ze wilde me voorstellen aan die ouwe, maar dat schept mij teveel verplichtingen. Misschien een volgende keer wanneer ik in Hua Hin ben.

Terug in Bangkok nu. Het Asia hotel is vol, dus maar een ander hotel genomen. Tot mijn stomme verbazing staat er een levensgroot madonnabeeld in de lounge, waarschijnlijk het enige hotel in Bangkok met een zich duidelijk positionerende rooms-katholieke eigenaar. Ik denk nog even aan mijn Roomse vriendjes; ze zullen het prachtig vinden. Zou dit beeld een vingerwijzing Gods zijn? “John, dwaal niet teveel! Vergeet je wortels niet!”, hoor ik geniepig fluisteren. Wel, van de hele santenkraam is de madonna me nog het meest dierbaar. Ik ben vertederd, maar tegelijkertijd ook weer droevig omdat het me ook aan mijn Maria moet denken. Ik droom nog zoveel over haar, de pijn in het hart is er nog steeds, al merk ik dat de tijd steeds vriendelijker voor me is. 17 De boog kan niet altijd ontspannen zijn, door John Wittenberg

Rijke schakeringen III

Vanavond naar de tempel gegaan. Een meer dan levensgrote gouden Boeddha voor me. Ik kniel respectvol en buig drie keer met mijn handen vlak tegen elkaar en met mijn vingertoppen tegen mijn voorhoofd. Ik ga op het vuurrode tapijt zitten en zorg ervoor dat mijn voetzolen niet naar Boeddha gericht zijn (de schoenen gaan altijd uit). Daarna bekijk ik het beeld, de bloemen en andere versieringen erom heen en het prachtige plafond.

Nu sluit ik de ogen om te bidden. Ik vraag gezondheid voor mijn moeder, zusje en nichtje en voor ieder ander die ik liefheb. Voor mezelf durf ik het niet te vragen. En toch is Boeddha geen god, maar aan wie vraag ik het? Wie is Boeddha dan? Verward ben ik hierover, maar ik weet tegelijkertijd dat de oplossing in mijzelf te vinden moet zijn.

Het boeddhisme is een discipline, geen godsdienst. Het beperkt zich door slechts een weg aan te geven. De antwoorden op mijn vragen liggen in mezelf: Op mij komt het aan!

Wordt vervolgd…