“Ome Jan” in Thailand
Misschien heb jij wel een Ome Jan, die ooit met vakantie in Thailand is geweest, maar daar gaat dit verhaal niet over. Deze Ome Jan bestaat zelfs niet echt, kent dus ook Thailand niet, want het is een koosnaampje voor de lommerd, mooier en officieel gezegd, de Bank van Lening.
Dat was – want ik denk niet dat het nog bestaat – een meestal gemeentelijke instelling, waar je geld kon lenen met “roerende zaken”, zoals (gouden) sierraden, ringen, boeken, keukengerei en dat soort dingen als onderpand. Uiteraard kreeg je nooit de echte waarde als lening, want als je de lening – met rente – niet afloste, moest de pandjesbaas de spullen verkopen. Men wilde natuurlijk voor de buurt en familie niet weten, dat men op zwart zaad zat en geld leende, dus werd er meestal, als het al ter sprake kwam, over “Ome Jan” gesproken.
Lommerd
In Thailand komt de lommerd (Engels: pawnshop, Thai: rong kana) nog veel voor. Hier in Pattaya weet ik er zo wel een stuk of 10, dus over het gehele land moeten dat er wel honderden zijn. Soms een klein zaakje, maar ik zie ook wel grote winkels, die buiten de beleende TV’s, computers, fitness apparatuur e.d. te koop hebben uitgestald en binnen dan de grote sortering ringen, amuletten, mobieltjes, goud en nog veel meer te koop aanbieden. Niet iedereen is namelijk in staat om het geleende geld terug te betalen en na een bepaalde periode wordt dan het onderpand verkocht.
Ik heb er zelf zijdelings mee te maken gehad. In onze eerste kennismakingsperiode gaf ik mijn Thaise vrouw wel eens wat geld en toen zij met mij naar het hotel ging nog wat meer, maar echt veel was dat niet. Ik kende haar nauwelijks en wist ook niets van haar “financiële situatie” af. Nou, dat laatste was niet best, lees mijn verhaal “Een meisje uit de Isaan” van 6 november 2010 nog maar eens, dan weet je wat ik bedoel.
Pawnshop
Ik belde haar vanuit Nederland elke dag even, meestal ’s morgens op weg naar mijn werk vanuit de auto (stond toch in een file op de A9). Op een keer belde ik haar, vlak voordat ik weer naar Thailand zou gaan, maar kreeg geen gehoor. Ik probeerde het die dag nog een paar keer en toen weer de volgende dag, maar helaas, geen verbinding. Ik maakte mij zorgen, wil ze niet meer met mij praten, zou ze nog wel in die bar werken, ik wist ook niet eens waar ze woonde. Goed, direct na aankomst ’s avond naar de bar en gelukkig, daar was zij gewoon aan het werk. Ik vroeg naar de telefoon, maar kreeg geen duidelijk antwoord, ook al, omdat haar Engels nu niet bepaald goed was. De volgende dag vroeg zij aan mij of ik met haar mee wilde lopen naar een winkel, waar zij “iets” moest afhalen en dat bleek dan een pawnshop te zijn. Zij had geen geld en de huur van de schamele kamer moest toch betaald worden, dus had zij haar goedkope mobieltje en een amulet uit familiebezit beleend om de dagen tot mijn komst door te komen. Ik mocht het geleende geld terug betalen, het was de eerste keer, dat zij mij om geld vroeg.
Goudwinkels
Er is in Thailand nog een andere mogelijkheid om kortstondig geld te lenen. Daar kreeg ik een paar jaar later mee te maken. Mijn vrouw wilde een winkeltje beginnen en ik zag dat helemaal niet zitten. Zij hoefde niet te werken, maar zij wilde gewoon wat om handen hebben. Ik bleef mij tegen het idee verzetten, wij kregen er behoorlijk woorden over, maar zij was eigenwijs(?) en vasthoudend en zei, dat als ik haar niet met geld wilde helpen, zij wel een andere manier zou vinden om aan geld te komen. En zowaar, zij vond een mooie plek voor dat winkeltje en toen ik er voor de eerste keer kwam, stond er ook een grote dubbele koelkast met bier, frisdrank, enz.
Het winkeltje werd een succes, al gauw had zij een flink aantal vaste klanten en de verkoop ging en gaat nog steeds prima. Ik begon aan het idee te wennen en langzamerhand verzoende ik mij met het idee. Toen ik haar toen vroeg hoe ze in vredesnaam aan het geld gekomen was, bleek zij al haar goud, waarvan ik haar het meeste gegeven had, beleend te hebben bij één van de vele goudwinkels in de buurt. Met een paar lieve woordjes (en wat meer) kreeg zij het voor elkaar, dat ik alsnog met geld over de brug kwam, zodat zij het goud “terug kon kopen”.
Ellende
Ik moest aan die twee voorvallen denken bij het lezen van alle ellende rondom die overstromingen. Veel families zijn van alles kwijtgeraakt, geen werk en dus nauwelijks in staat om de dagelijkse kosten te betalen. De “Ome Jan’s” in die gebieden zullen goede zaken doen, want er is altijd wel iets van waarde, dat beleend kan worden. Die mensen moeten toch in hun dagelijks onderhoud voorzien, dus dan maar even tijdelijk afstand doen van familiesieraden, ringen, horloges, e.d. Een bank zal ze dat geld niet lenen en een “loanshark” is veel te duur.
Het zal nog vele jaren duren voordat er in Thailand anekdotes over “Ome Jan” worden verteld zoals wij die kennen uit de meestal Amsterdamse volksbuurten.
– Herplaatst artikel –
Over deze blogger
-
Bert Gringhuis (1945), geboren en getogen in Almelo in het mooie Twente. Later vele jaren in Amsterdam en Alkmaar gewoond, werkzaam in de export voor diverse bedrijven. Ik kwam in 1980 voor het eerst in Thailand en was meteen verliefd op het land. Vele malen sindsdien terug geweest en na mijn (vroeg)pensionering als weduwnaar naar Thailand verhuisd. Daar woon ik nu al 22 jaar samen met mijn ietwat jongere Thaise dame Poopae.
Mijn eerste ervaringen in Thailand als een soort nieuwsbrief aan familie, vrienden en kennissen gestuurd, die later onder de naam Gringo op Thailandblog hebben gestaan. Veel, heel veel artikeltjes hebben die eerste verhalen gevolgd en dat is uitgegroeid tot een vrijwel dagelijkse hobby.
In Nederland nog een verwoed voetballer en voetbalscheidsrechter, maar de jaren gaan tellen en in Thailand nog altijd verwoed, maar het poolbiljarten is echt van mindere kwaliteit, ha ha!
Lees hier de laatste artikelen
Steden21 november 2024Chumphon: Rust en lekker eten!
Cultuur18 november 2024Pua, Pua, Pua
Achtergrond11 november 2024Bananen in Thailand
Bezienswaardigheden11 november 2024Ban Chiang – Een juweel in de kroon van Udon Thani
Ter info: ‘Ome Jan’ bestaat nog steeds, in ieder geval in Amsterdam, zie Stadsbank van Lening. Website: http://www.sbl.nl
@Nico: je hebt gelijk. Ik had het verhaal spontaan opgeschreven en niet gekeken of Ome Jan nog bestond.
Er is inderdaad nog een Bank van Lening in Amsterdam en ook nog een in Den Haag. Beide gemeente-instellingen werken zonder winstoogmerk.
Wat veel meer voorkomt zijn de particuliere pandhuizen, die met hetzelfde principe werken, maar waar de (rente)kosten uiteraard flink hoger zijn. Eigenlijk moet je de particulieren met de pawnshops in Thailand vergelijken, want die zijn ook commercieel.
dat klopt en er wordt veel gebruik van gemaakt. ook mijn thaise vriendin wist er wel raad mee. maar daar heb ik wel korte metten mee gemaakt. de rente die wordt berekend is exhorbitant.
net zoals die financieringsmaatschappijtjes hier in Thailand. zolang je maar zegt, dat je e.e.a. “van je salaris” (wordt nooit gecontroleerd hoeveel dat dan wel is) zal terug betalen kun je alles gefinancierd krijgen. wel tegen een rente van > 20%! die maatschappijtjes maken de mensen kapot, want dat soort rentes is bijna niet op te brengen en al helemaal niet als en de TV en de ijskast en de geluidsinstallatie ….etc.. ook nog eens gefinancierd zijn. ik ken mensen, die net zoveel verdienen als hun financieringslasten! tsja, geen wonder dat thais weglopen voor hun problemen.
hoog tijd voor een soort BKR (bureau kredietregistratie) en dus bescherming van mensen tegen zichzelf en de NIM’s etc.van Thailand.
ze hebben hier een soort bkr. Het heet NCB national credit buro. Als je daar staat geregistreerd kun je geen financiering afsluiten. Na betaling blijf je nog 3 jaar geregistreerd
leuk artikel…zelf zo leuk dat ik mijn vrouw/ nog even vriendin het voorstelde.
We kennen elkaar al 6 jaar en komen regelmatig bij elkaar op bezoek.
Dus er is wederzijds vertrouwen….wat natuurlijk belangrijk is als er met geld wordt gewerkt. Ga er zeker werk van maken….leuk artikel ..leuk idee…voor Thailand althans.
Wat je schrijft is voor een gedeelte waar voor kleine bedragen geld 3 jaar en grote bedragen 10 jaar. daarna is incasso niet meer mogelijk. MAAR de schuld blijft wel staan.
Men kan je niet meer lastig vallen. Maar als er een vonnis is dan kan er tot maximaal 20 jaar worden geïncaseerd.
Er is een vonnis ..heb de stukken nog niet binnen ….dat naar 1 1/2 jaar het verhaalrecht vervalt. Ben benieuwd
Toen ik in het dorp van mijn teerakje een soort van verloofing ceromonie had (de wel bekende oude wijzaard die een gebed doet terwijl je partner, jij en andere belanrijke leden een touw vasthouden wa t aan een offer mand) kregen we dus ook geld toegestap van de gasten.
Ik had dat geld wat we hadden gekregen al in mijn portommonnee gestopt maar ik moest die biljetten er weer uit halen. Ik mocht dat absoluut niet uitgeven want dit is een speciale gift, dus dat geld ging mee naar Nederland waar de bahtjes een moi plaatsje in de vitrinekast kregen. Onze eerste gouden ringen wil ze liever ook niet verkopen, maar als het echt nodig is mag het wel. Prima hoor, dan bewaren we gewoon alles. Dus die emotionele band (of gebrek daaraan) zal ook wel een kwestie van persoonlijkheid zijn (en generatie??).
Meer ontopic: geld lenen wil mijn vriendin ook niet, iniedergeval niet bij instanties (wel een enkele keer bij vriendinnen, maar die vaker bij haar). Dat heeft ze 1 keer gedaan zei ze om nieuwe telefoon te kopen en ze bleef toen maar constant gebelt worden over of ze nog geld wou lenen etc.Van enkele kennissen weet ze ook de verhalen over grote problemen door teveel te lenen of veel rente te moeten betalen dus schulden wil ze echt niet maken. Financieel hoef ik me dus geen zorgen te maken dat er allerlei onverstandige leningen worden aangegaan. Ik houdt het maar op persoonlijkheid, in Nederland lopen ook genoeg mensen rond die op afbetaling een auto of iets anders duurs kopen…
Verpanden van eigendom en lenen van geld is een groot probleem in Thailand en zal alleen nog maar groter worden.
In bijna iedere winkel worden goederen aangeboden tegen afbetaling; zelfs winkels als Lotus en BigC doen daar aan mee. Hiermee wordt kopen van goederen makkelijk gemaakt en gestimuleerd, te meer daar enige controle op inkomsten vaak achterwege wordt gelaten. Er is inderdaad het NCB, zeg maar de Thaise BKR, maar die wordt bij “kleine” aankopen zelden geraadpleegd.
Bij autodealers (geen merkdealers) gaat het nog makkelijker, daar kun je een auto zonder enige inkomenstoets kopen, ze hebben tenslotte een goed onderpand. Veel van deze financieringen worden ondergebracht bij kleine financieringsmaatschappijen, maar bijvoorbeeld ook bij de Thanachart Bank, zeg maar de Thaise DSB Bank; een redelijk grote instelling, maar ook hier wordt niet naar inkomen gekeken of een kredietcheck gedaan. Verkopen is het belangrijkste! De eerste maanden incasseren is al winst. Bij wanbetaling wordt de auto weer ingenomen en voor hetzelfde bedrag te koop gezet.
Eenmaal iets op afbetaling gekocht beginnen de problemen echter snel; men kan de maandelijkse lasten niet opbrengen en valt dan al snel in de handen van de bekende geldwoekeraars. Hierin heb je ook gradaties. Je hebt de kleine financieringsmaatschappijen en die rekenen bijna allemaal 1,25% p/mnd, dus 15% p/jr. Mocht je daar in discrediet zijn gekomen, zijn er altijd nog de illegale maatschappijen en die rekenen percentages van 10 – 15% p/mnd, dus 100 tot 180% p/jr of soms meer. De aflossing wordt dagelijks geincasseerd door de mannetjes op de motoren die je overal in Thailand rond ziet rijden: 2 mannen met veelal zwarte jasjes aan, zwarte handschoenen en een intimiderende intergraalhelm op. Deze mannen krijgen een percentage van het geincasseerde bedrag en schromen daarom ook niet om flink intimiderend op te treden of soms zelfs te dreigen met fysiek geweld. Eenmaal in dit laatste circuit belandt, is er geen weg meer terug en wordt de situatie met de tijd alleen maar uitzichtlozer. Veel mensen die hier zijn aanbeland; veelal de mensen die toch al weinig tot niets hebben; gaan uiteindelijk maar op de loop voor hun schuldeisers.
Ook veel keuterboertjes raken op deze manier hun grond en dus inkomen kwijt. Zij verpanden vaak hun grond aan de Coop waarbij zij zijn aangsloten en verpanden hiermee eigenlijk ook meteen hun oogst. Eenmaal per jaar wordt er geincasseerd door de Coop waarbij meestal de opbrengst van de oogst direct verdwijnt in de kas van de Coop. Om uit deze op het oog uitzichtloze situatie van enige jaren te komen, komt men vaak weer terecht bij louge, vaak illegale financieringsmaatschappijen terecht. Door de gestegen/stijgende grondprijzen kan men daar weer meer geld lenen om hiermee de Coop af te lossen en nog een zakcentje voor zichzelf over te houden. Borg is uiteraard de grond. Men krijgt hier vaak 50% van de werkelijke waarde en dan wordt er vaak ook nog een percentage ingehouden als een soort borg voor de aflossing. Vaak krijgt men hierdoor niet meer dan 40% van de werkelijke waarde. Deze maatschappijen rekenen vaak tussen de 2 a 3% p/mnd en dan nog een bedrag voor aflossing. Vaak blijkt dat het zakcentje weer snel verdwijnt in de zakken van de financieringsmaatschappij en men daarna aan de goden is overgeleverd. Resultaat: grond is van de financieringsmaatschappij en kan jaarlijks worden gepacht door de vroegere bezitter.
Aan dit zwarte circuit wordt weinig gedaan omdat veel (lokale) politici en hoge ambtenaren hier ook de nodige melk in de pap te brokkelen hebben en op deze wijze hun rijkdom verder uitbreiden.
Een puntje;
Een auto wordt ook makkelijk op krediet verkocht, want dat is een ‘goede onderpand’? En wat als dat ding ‘in de kroepoek’ wordt gereden?
Geen onrealistische kijk met het verkeer in Thailand.
Maar inderdaad moet men actie ondernemen, want dit lenen-gedoe loopt de spuigaten uit.
En ik maar denken dat Amerikanen zowat dreven op krediet.
Enigszins’ vreemd te noemen, omdat een Thai alles nieuw moet! hebben??
Voorbeeld, een telefoon … maar dan wel met alles er op en eraan?
Wat nooit gebruikt word, omdat ze geen internet gebruiken?
Dit is om iemand de ogen uit te steken, van zie mij’ eens??
Hetzelfde met vuurwerk?
Mensen met weinig geld, knallen het meeste’??
En hebben leningen tot hun oren?
Nee Willem, Bacchus is niet mijn echte naam. But what’s in a name?
Ik woon zelf in de Isaan en zie de door mij beschreven ellende regelmatig om mij heen. Soms in en in trieste gevallen. Kinderen die niet naar school kunnen omdat er geen geld is; geld gaat naar de woekeraars. Mensen die maar onderduiken om aan de woekeraars te ontkomen.
De mensen die dit overkomt hebben over het algemeen weinig gestudeerd en rekenen is al helemaal een groot probleem in Thailand. Men overziet dan ook vaak de consequenties van hun handelen niet. 3 Baht rente (=3%) p/mnd lijkt weinig, maar je betaald dan wel in minder dan 3 jaar tijd het geleende kapitaal in de vorm van rente terug en daarnaast natuurlijk ook nog de lening zelf.
Probleem hier in de regio is ook nog eens de exhorbitant gestegen grondprijzen hier in de regio. Sommige stukken grond werden een paar jaar geleden nog verkocht voor 50.000 baht per rai en doen nu 500.000 baht +! Boeren hebben hun grond nu vaak verpand aan de Coop voor 30 of 40.000 baht per rai. Wil men meer lenen, moet men eerst de schuld afbetalen. Woekeraars spelen daar handig op in en bieden bedragen van bijvoorbeeld 150.000 baht per rai. Een boertje met bijvoorbeeld 8 rai rekent zich meteen rijk; 8 X 150.000 is toch 1.200.000 baht. De woekeraar lost de Coop af; zeg eens in dit voorbeeld 8 X 40.000 baht, en steekt het chanot in de zak. Het boertje krijgt het restant minus 20% als borg voor de aflossing, dus 640.000 baht. Er wordt verteld dat zij de borg ad 240.000 baht krijgt indien de volledige lening is afgelost. Zover komt het echter vaak niet. De leningen hebben vaak een looptijd van 4 jaar tegen 3% rente p/mnd; het boertje moet dus maandelijks 36.000 baht aan rente betalen en 25.000 baht aan aflossing, totaal 61.000 baht! De 640.000 baht die zij hebben ontvangen is meestal na 10 maanden op en de grond vervalt aan de woekeraar. Vervolg: boertje mag “zijn” grond pachten voor 5.000 baht p/mnd.
Je moet eens bij het landoffice (Thaise kadaster) gaan kijken, daar lopen zat van dit soort duistere figuren rond. Zij pikken de boertjes er zo tussen uit en worden daarbij ook nog vaak geholpen door ambtenaren bij het landofice. Men gaat vaak met het chanot naar het landoffice voor een taxatierapport. Een taxatierapport heeft men vaak nodig om grond te kunnen belenen of te verkopen. De ambtenaar achter het loket geeft aan de woekeraars buiten door dat er weer iemand is geweest voor een taxatierapport. Eenmaal buiten wordt het boertje met mooie woorden en beloften overvallen door deze louge figuren. Er wordt veel belooft en men kan (bijna) altijd diezelfde dag nog contant geld ontvangen, als men maar tekent. Je moet dan sterk in je schoenen/slippers staan om niet overstag te gaan, en dat is moeilijk als je geld nodig hebt en niet kunt rekenen!
Veel grond gaat middels dit soort maffia praktijken over naar mensen die gebruik maken van de nood van een ander en ziczelf op deze manier flink verrijken. Helaas wordt er weinig gedaan aan dit soort praktijken, ook al omdat achter de schermen veel invloedrijke figuren aan de touwtjes trekken.
Het trieste is dat juist de mensen die al weinig tot niets hebben de dupe worden van dit soort praktijken. Triest!
Willem, financieel helpen heeft geen zin, want dat is water naar de zee dragen. Wij hebben in het verleden wel eens geholpen door kleine leningen bij woekeraars af te lossen, echter, zo gauw iets in huis of de bromfiets het begeeft, staan deze heren direct weer voor de deur met een “passende” oplossing. Het lijkt wel ingeburgerd in Thailand!
Door ons dorp rijdt een Hindoestaan op een bromfiets die letterlijk alles te koop heeft; kleding, mobiele telefoons, radio’s, televisies en wat hij niet heeft, kan men vragen. Een vriendin van ons kocht bij hem een mobiele telefoon. Bij Lotus kost dat ding 1.500 baht, bij hem betaald zij 3.500 baht; uiteraard op afbetaling. Zij betaald iedere dag 50 baht. Wat zij uiteindelijk betaalt voor haar telefoon, weet zij niet. Ze weet alleen dat zij 50 baht per dag moet betalen. Als wij haar vragen waarom zij dat doet, is het antwoord simpel: zij heeft geen 1.500 baht om dat ding gewoon bij Lotus te kunnen kopen. Sterker, zij weet niet wat zo’n ding in een normale winkel kost, want daar komt zij zelden of nooit. Handige mensen maken slim gebruik van deze onwetendheid. Of is het onnozelheid?
Aantal pawnshops in Philippijnen is tienvoudig van Thailand. Iedere winkelstraat heeft minimaal een pawnshop. Pawnshops in Philippijnen opereren binnen de wet met redelijk aanbod cash tegen waarde van het onderpand en werken niet met middelman. Zaken als L’Huiller hebben een goede naam en aanzien.
Het land van de vrije mens… het zal een hele verbetering zijn als het onderwijs ooit eens op een goed peil komt want door gebrek aan kennis en inzicht blijft dit probleem bestaan.
Dat komt veel mensen (die een hogere positie bekleden) alleen maar goed uit. Ik noem het de uitbuiting van “de gewone man” (maar het betreft ook gewone vrouwen).
Het volk wordt dom gehouden en deze verhalen zie ik over 20 jaar nog op deze site verschijnen. Ik vind dit heel erg.