Mensen uit Isaan – Piak en Taai

Piak en Taai zijn aI eerder beschreven in de reeks “Een Isaan leven” (april 2017).

Piak kijkt verstoord op wanneer hij weer regendruppels voelt vallen. Het is al dagenlang regenachtig, de buien vallen met de regelmaat van de klok. Hij staat middenin een rijstveld tot aan de knieën in het water, het allegaartje dat voor werkkledij moet doorgaan is kletsnat. Zijn rug doet pijn van het wekenlang voorover gebukt te staan, handen en voeten voelen aan als sponzen en zitten vol scheuren. Taai is er niet beter aan toe, ook zij doet haar plicht, brengt de jonge rijstplanten aan en legt de bundeltjes verspreid over het terrein zodat Piak zich niet te ver hoeft te verplaatsen.

Regelmatig plant ook zij enkele vierkante meters vol, een eentonig werk waarbij je toch geconcentreerd moet blijven. De plantjes mogen niet te diep want dan slaan ze niet aan, ze mogen niet te dicht bij elkaar want dan groeien ze niet uit en indien ze te ver uit elkaar staan wordt de opbrengst per rai te klein. Je moet ook alert blijven want het water zit vol leven. De beenbeschermers die ze dragen zijn tegen de bloedzuigers maar een eventuele slang houden ze niet tegen. Op de dijkjes rondom krioelt het van de kleine zwarte schorpioentjes die pijnlijke steken kunnen geven. Het enige leuke zijn de <kung’s>, de zoetwatergarnalen. Die worden door Piak en Taai telkens snel en handig gegrepen en verdwijnen in hun zakken, een kleine aanvulling op hun menu.

Wekenlang is het al hetzelfde stramien. Piak brengt zijn koeien ’s ochtends vroeg bij zonsopgang naar een stuk land dat van zijn jongste zus is. Daar staan hoge fruitbomen die momenteel geen zorg behoeven en waar de koeien niet kunnen van roven. Het terrein is bedekt met hoog gras dat steeds maar weer aangroeit vanwege de regens. Vervolgens eet het gezin wat bij elkaar gescharrelde ingrediënten uit de tuin aangevuld met kikkers of de garnalen uit de rijstvelden, iedere dag weer.

Nog vrij vroeg, rond zes uur, trekt Piak naar de rijstvelden. Taai blijft iets langer thuis, ze heeft de zorg over de bijna vierjarige PiPi die rond halfnegen naar het kleine kleuterschooltje in het dorp kan. Nadien gaat ook zij in de rijst werken.

Pas rond het middaguur komt Taai weer terug en zorgt voor het eten, meestal een snelle hap, goedkoop kant-en-klaar voedsel: noedels met wat chemie die voor gedroogde groenten moet doorgaan en waar enkel gekookt water over moet. Als enige aanvulling doet ze er een ei bij. Tussendoor voert ze wat huishoudelijke taken uit zoals het open spreiden van beddengoed, hun gammele woning is vergeven van het vocht. Ze eten snel gezamenlijk hun middagmaal en in de namiddag gaan ze weer verder met het boerenwerk.

Rond half drie gaat Taai haar zoontje ophalen van school en dropt hem bij liefje-lief in de shop. Om verder aan de slag te gaan tot een uur of zes, pas dan stopt het koppel met werken op het veld. Totaal bedekt met modder gaan ze eerst met kleren en al douchen zodat de meeste vuiligheid wegspoelt. Er moet dan ook veel gewassen worden: dagelijks een ander stel kledij nodig want het wasgoed droogt niet op een enkele nacht, zelfs al hangt het onder een afdak. En zoveel kledij hebben ze niet, dus is hun outfit een mix van alles wat beschikbaar is, soms een gek zicht. Veel afgedankte spullen van de meer welvarende zussen voor Taai, en Piak loopt vaak rond in hemden en korte broeken die wat te groot zijn, liefje-lief heeft enkele weken geleden een soort opruim-actie gehouden in de overvolle kast van De Inquisiteur – die nooit afscheid kan nemen van oude spullen zelfs al draagt hij ze niet meer.

Grappig eigenlijk: Piak loopt rond in T-shirts met de naam en logo van De Inquisiteur’s oude bedrijfje, die zijn dus bijna vijftien jaar oud. “BX-Aluminum Kaai 140 A’pen” is nu bekend in de rijstvelden van Isaan … .

De overvloedige regens van de laatste dagen brengen nog meer werk mee. Het overtollig wegspoelende water voert zaden met zich mee en tussen de rijst begint zich een grassoort te verspreiden die snel de bodem overwoekert, dat is nefast voor de groei van de rijst. Moeten ze regelmatig gaan wieden, voorzichtig handmatig uittrekken voor dit gras de bodem verstikt. Ook af en toe water afvoeren na overvloedige nachtelijke buien, de rijstplanten moeten gedeeltelijk boven water blijven of ze rotten.

Het vertraagt de rest van de job en stilaan krijgt het koppel financiële problemen. Want zolang er in de rijst gewerkt wordt zijn er geen inkomsten, integendeel. Enkele keren is Piak gaan werken op de velden van wat grotere landeigenaren maar die geven slechts driehonderd baht per dag. En zo komt De Inquisiteur te weten dat ze in de maanden mei en juni telkens van ongeveer duizendvijfhonderd baht per maand moesten zien rond te komen. Tegenwoordig is hun elektriciteitsrekening steevast driehonderd baht, dus nog twaalfhonderd bahtjes over om van te leven … . Het verklaart meteen de eenzijdige voeding, ze kunnen zich gewoon niet beter permitteren, een levende volwassen kip kost ongeveer honderd baht, een kilogram varkensvlees rond de tweehonderdtachtig, een kilo vis honderd, laat staan biefstuk, dat is helemaal onbetaalbaar voor hen.
En tijd om te gaan vissen of jagen is er gewoonweg niet.

Dus laat De Inquisiteur het maar blauw-blauw wanneer hij merkt dat liefje-lief kleine PiPi zowat adopteert. Het ventje is al redelijk mager, in volle groei is die eenzijdige voeding niet bevorderlijk. Dus eet PiPi tegenwoordig mee uit de westerse keuken: boterhammetjes met kaas of met hesp en een lekker glas melk erbij. Spaghetti met vers gemaakte saus: veel groenten en gehakt. Erwtensoep met rookworst. Balletjes in tomatensaus met selder, de gekookte aardappels laat het mannetje links liggen en eet er kleefrijst bij.

Een week geleden greep het lief nog meer in. Je zag aan Piak en Taai’s gelaat dat ze doodmoe waren van het wekenlang zwoegen, de wil om van de rijst een goede opbrengst te krijgen is groot. Maar de verjaardag van Piak kwam eraan.
De Inquisiteur kreeg zelfs de kans niet om wat dan ook in te brengen, hij werd naar het stadje gestuurd om <mu ka taa> te gaan halen. (Tie rak, ook een kilootje biefstuk, PiPi lust dat graag). En een cake! (Tie rak denk erom dat we met z’n zessen zijn, PiPi eet net zoveel cake als jij). Ook Piak en Taai moesten buigen voor liefjes wil: ze werden gesommeerd om rond de middag het werk stil te leggen, te douchen en enkele uren te gaan rusten.

De Inquisiteur kreeg PiPi onder zijn hoede, moest hem gaan ophalen in het schooltje, verwennen met macaroni-met-hesp-en-kaas (Tie rak, doe er wat spaghettisaus bij ja, heeft PiPi ook wat groentjes), en tegen zes uur ’s avonds een warme douche geven in de westerse badkamer. Wat het ventje uitermate leuk vond want hij had de spuitbus met scheerzeep te pakken gekregen, een onbekend item voor hem.

En werd het een gezellig samenzijn met liefje-lief haar broer’s gezin die avond. Nu ja, op de grond zitten rond een pot met een houtskool vuur is niet direct het summum van comfort voor een westerling, doch het bedierf de pret niet voor De Inquisiteur. Integendeel, zijn onhandige pogingen om met de eetstokjes stukjes vlees en groenten te vergaren is een bron van vermaak. Doch een voedzame maaltijd voor iedereen, eindelijk wat afwisseling en vrolijkheid voor Piak en Taai. Die van de korte onderbreking helemaal opknapten, bovendien er is weer wat werk voor Piak, dus inkomsten.

Liefje-lief en De Inquisiteur willen een betere omheining rond de tuin. De huidige kan de drie honden, veel groter en sterker dan een gemiddelde Isaan-hond, bovendien notoire kippenvangers, niet binnen houden. Ze graven zich er onder door, ze springen doorheen zwakke plekken, ze bijten de te lichte gaasdraad kapot. Doch dat is een groot karwei, De Inquisiteur heeft hulp nodig. Piak leeft op, vierhonderd baht per dag is veel beter. Bovendien moet die nieuwe omheining gereed zijn voor einde juli. Zodat De Inquisiteur en het lief op vakantie kunnen.

Tsja, een heel andere wereld natuurlijk. Terwijl de modale Isaaners zwoegen en zweten, zich zorgen maken over hun rijst en de weersomstandigheden, en zich nog meer zorgen maken over hun financiën – zijn wij bezig met vakantie plannen. Omdat wij ‘het nodig hebben’. Wij hebben stress om een goed hotel te vinden, goed gelegen en netjes comfortabel, liefst niet al te duur. Wij denken aan wat we gaan doen, hoe we ons gaan amuseren. Hoe lekker we gaan dineren. Waar we gaan stappen, hoe vaak we gaan doorzakken.

Het laat een mens wel eens nadenken.