Lezersinzending: Een optimistische afsluiting van het jaar

Er zijn gelukkig toch wel wat positieve ontwikkelingen in Thailand te melden. Dat meen ik althans te constateren aan de hand van wat persoonlijke waarnemingen:

• Zo’n tien jaar geleden werkte een dertigjarige neef van mijn vrouw bij ons. Hij was geboren in een dorpje in de buurt van Mukdahan en had daar vrijwel zijn hele leven gewoond. Toen zijn ouders hem eens kwamen opzoeken begroette hij zijn ouders met een oprechte eerbied. Een eerbied zo intens dat ik dat eigenlijk voor onmogelijk had gehouden. Zijn ouders lieten dat glimlachend over zich heen komen. Ik vond dat een bijzonder fraai gebaar maar was ook blij dat mijn kinderen een dergelijk gedrag niet vertonen. Maar nu zijn we zo’n tien jaar verder: Mijn vrouw heeft momenteel een werkneemster die geboren is in Laos. Op jeugdige leeftijd is ze in Bangkok terecht gekomen en daar door een Thaise familie als huisslavin gehouden. De buren hebben haar geholpen met ontsnappen en vervolgens heeft ze in Bangkok haar huidige man ontmoet. Samen met haar man, haar zoon van zestien en haar dochtertje van twaalf woont ze nu in een dorpje in de Isaan. Ze is nu zo’n veertig jaar. Ze is analfabeet en mogelijk speelt dat een rol want haar bijzonder slimme dochtertje vertoont totaal geen respect voor haar. Mijn vrouw voelt zich zelfs genoodzaakt haar nu en dan te corrigeren. Alhoewel dit natuurlijk te ver doorgeslagen gedrag is zie ik dit toch als een positieve verandering in vergelijking met het devote gedrag van de neef tien jaar geleden.

• Mijn vrouw heeft al ruim vijf jaar een werkneemster van begin veertig. Na al die jaren krimpt ze nog steeds een beetje in elkaar als ze in mijn buurt komt. Niet uit onderdanigheid maar meer uit gewoonte. Haar kinderen hebben daar totaal geen last meer van en staan meer onbevangen tegenover mij. Een positieve ontwikkeling!

• Samen met een Nederlandse vriend van even in de veertig waren we met vier Thaise meisjes (geen familie) van rond de twintig en allen geboren en getogen in dorpjes in de Isan een wandeling door Pha Taem, één van de natuurparken in Thailand, aan het maken (mijn vrouw was achtergebleven op de parkeerplaats). Mijn vriend wilde een bloem plukken, mogelijk voor één van de meisjes. Voordat hij zijn voornemen kon uitvoeren werd hij (figuurlijk) door één van de meisjes op de vingers getikt (figuurlijk, want zelfs handcontact is uiterst ongebruikelijk tussen meisjes uit de Isaan en farangs). Ze maakte duidelijk dat planten beschadigen in een natuurpark niet toegestaan was. Het waren alle vier knappe meisjes trouwens. Maar dit terzijde. Dit voorval is om twee redenen opvallend, namelijk in de eerste plaats geeft dit duidelijk aan dat het betreffende meisje natuurbescherming hoog in het vaandel heeft (iets waar het bij veel oudere Thais nog wel eens aan schort) en in de tweede plaats durft ze haar mening naar voren te brengen; een mening die ook nog eens sterk afwijkt van de opvatting van de ruim twintig jaar oudere farang. Mogelijk geeft dit voorval aan dat ook in het Thaise onderwijs een afwijkende mening geen taboe meer is. Althans niet overal meer. Want ik ga ervan uit dat het naar voren brengen van die eigen mening iets is dat ze op school heeft opgepikt, althans niet afgeleerd.

• De oudste broer van mijn gade heeft twee kleindochters die in Ubon, een provinciestadje in de Isaan wonen. Eén van die kleindochters gaat inmiddels voor het tweede jaar naar de universiteit in Chiang Rai en de andere hoopt volgend jaar naar de universiteit te gaan. Alhoewel ze beiden dus uit de Isaan komen spreken ze uitstekend Engels en zijn ze ook in staat om gesproken tekst foutloos op papier te pennen. Mijn petje af voor de dames. Op het platteland van Isaan is de beheersing van het Engels duidelijk minder maar ook daar lijkt eindelijk verbetering in te komen nu er een generatie onderwijzers met zeer gebrekkige kennis van de Engelse taal met pensioen gaat.

• Diezelfde broer heeft ook nog een kleindochter van 13 jaar in Bangkok wonen. Gisteren was ze samen met haar ouders naar Ubon, haar geboortestad, teruggegaan. Daar ging ze op de laatste schooldag van het jaar naar een school voor weeskinderen om die te verrassen met wat lekkers. De tijden dat Thais zich alleen maar bekommeren om de mensen in hun eigen kringetje lijken gelukkig langzamerhand tot het verleden te gaan behoren.

• Mijn vrouw heeft jarenlang een visvijver beheerd en die toegankelijk gemaakt voor betalende bezoekers (hengelaars). Opvallend is dat de meerderheid geen zwerfvuil achterlaat maar keurig in de afvalbakken deponeert. En dat dit positieve gedrag in de loop der jaren is toegenomen. We hebben ook maar één keer last gehad van vandalisme. Het betrof wandcontactdozen in de vishuisjes waarvan de gaatjes dichtgesmeerd waren met aarde. Nadere bestudering leerde echter dat de vandalen vliegende insecten waren….

• We kennen een farang (geen Nederlander of Belg) die te weinig inkomen en ook te weinig geld op de bank had om in aanmerking te komen voor verlenging van zijn retirement visa. Tot voor kort kon hij tegen betaling van 20.000 baht toch het gewenste stempel in zijn paspoort krijgen. Tot voor kort, want dit jaar lukte het niet meer, althans niet in de Isan. In het blijkbaar meer corrupte Pattaya lukte het echter nog wel. Nog wel.

• Mijn vrouw heeft jaren geleden een stuk land gekocht met een agrarische bestemming. Met toestemming van de lokale ambtenarij is daar o.a. een visvijver aangelegd. Voor 100 baht mochten hengelaars daar hun hengeltje uitwerpen en we verkochten ook drank (met alcoholvergunning) en zelfs een tijdje complete maaltijden. Ook de fiscus ging met één en ander akkoord. Tot een paar maanden geleden, toen een paar provinciale ambtenaren op bezoek kwamen nadat ze luchtfoto’s van ons landje hadden bekeken. Volgens die ambtenaren was het niet toegestaan gezien de agrarische bestemming van het land om de genoemde activiteiten te ontplooien. We hebben geen boete gekregen maar we moesten wel stoppen met die activiteiten. We gebruiken nu de visvijver om vissen te kweken en vervolgens zelf te verkopen. Dat is wel toegestaan. Alhoewel deze ingreep in ons nadeel uitviel zie ik dit toch positief: een striktere naleving van de wet en daardoor minder willekeur. Ik schrijf dit net als de genoemde afname in corruptie toch toe aan de invloed van het militaire bewind (en de angst onder de ambtenaren om iets verkeerd te doen). Er is veel kritiek mogelijk op Prayuth maar positieve zaken zijn er natuurlijk ook.

• In de stad Ubon en directe omgeving, met name langs de toegangswegen en de ringweg is er recent heel veel werkgelegenheid bijgekomen. In bijvoorbeeld het Central Plaza alleen al zijn er naar schatting duizend werknemers. En die werknemers vallen in de overgrote meerderheid in de categorie 20- tot 30-jarigen. Die willen overduidelijk niet meer op het land werken. En dat zal op de lange termijn leiden tot meer mechanisatie van de landbouw en een hogere productiviteit. Het probleem is alleen dat die 20- tot 30-jarigen vooral minimumloners zijn en weinig carrièremogelijkheden lijken te hebben. Maar ook daarvoor komt misschien een oplossing.

Thailand gaat een mooie toekomst tegemoet al zal het nog wel even duren voor we helemaal tevreden kunnen zijn. Onze hoop zullen we vooral moeten vestigen op het vrouwelijke deel van deze natie.

Iedereen weer een mooi jaar in het fraaie Thailand toegewenst!

Hans Pronk