Leven als een boeddha in Thailand, deel 4

Echtgenote met brood uit de oven

In dit deel informatie over nutsvoorzieningen en over het eten in Isaan. Natuurlijk weer zoals ik het ervaar.

Nutsvoorzieningen

Omdat we na aankoop van het land geen elektriciteitsaansluiting hadden hebben we in eerste instantie een 230V-lijntje laten trekken vanaf het dorp voor onze elektriciteitsvoorziening. Maar soms viel de spanning weg als er bijvoorbeeld een feest was in het dorp. Tegenwoordig hebben we driefasespanning met een eigen transformator. We kunnen nu dus ook een drie-fase pomp gebruiken. Overigens valt de spanning nog steeds af en toe weg en soms voor meer dan 24 uur. Dat kan bijvoorbeeld komen door omvallende bomen of zwiepende boomtakken. Een paar keer per jaar wordt ook de stroom door PEA overdag uitgeschakeld voor onderhoud bij de elektriciteitsdraden, bijvoorbeeld snoeien van de bomen. Maar daarnaast valt soms de stroom voor maar één of twee tellen uit (soms een paar keer per dag) en is bovendien de spanning niet altijd constant.
De prijs van elektriciteit is wel hier laag, momenteel namelijk iets meer dan 4 baht per kWh.

Tip: Schaf voor een desktop een voorschakelapparaat aan dat de spanning constant houdt en ook een batterij bevat zodat je tijd genoeg hebt om de pc netjes uit te zetten in geval de spanning wegvalt. Zelf vind ik een desktop prettiger werken dan een laptop omdat je het beeldscherm en het toetsenbord beide op de optimale hoogte kan plaatsen om rsi te voorkomen. Een laptop met een los toetsenbord kan natuurlijk ook.

Ons dorp heeft een waterleiding maar wij zitten te ver van het dorp af om daar gebruik van te kunnen maken. Daarom hebben we een eigen bron laten slaan en een watertoren van 12 meter hoog neer laten zetten. We hebben dus altijd water met een druk van ruim 1 atmosfeer, ook als de spanning wegvalt.

Een gasleiding hebben we natuurlijk niet maar met een gastankje kun je voor een luttel bedrag maandenlang koken. Verder gebruiken we houtskool, niet alleen voor de barbecue maar ook voor de keuken. En om zuinig te zijn met de houtskool gebruiken we ook nog een ouderwetse doofpot.

Eén keer per week wordt ons vuilnis opgehaald, ook nu weer voor een luttel bedrag. Die service wordt waarschijnlijk niet in heel Thailand geleverd.

Douchewater en water uit de dakgoten wordt via een leiding getransporteerd naar een plekje op ons land waar dat geen overlast veroorzaakt. Voor het toilet hebben we een septic tank die als dat nodig is wordt leeggepompt door een daarin gespecialiseerd bedrijf.

We hebben hier zelfs een brandweer. Onderhoud aan bermen wordt vaak gedaan door het gecontroleerd af te branden. We hebben het een keer meegemaakt dat de controle te wensen overliet en de brand oversloeg naar een eucalyptusbosje bij ons in de buurt. Dat bosje wilde goed branden met al die eucalyptusolie in de bladeren. De brandweer heeft dat uiteindelijk geblust.

Politie zie je hier normaal gesproken nooit, zelfs niet op feesten want dan trekken een paar dorpelingen een uniform aan om alles in goede banen te leiden. Maar als er echt wat aan de hand is, dan komt de politie gelukkig wel.

De lancering van een vuurpijl

Openbaar vervoer

Als ik met de bus naar Ubon zou willen, zou ik eerst 4 km moeten lopen naar de dichtstbijzijnde bushalte. Dat is natuurlijk te doen, maar met een zware boodschappentas is dat geen aantrekkelijk optie natuurlijk. Dus eigen vervoer is bijna noodzaak maar een taxi is natuurlijk ook een mogelijkheid al rekenen ze een wat hoger km-tarief voor ritjes buiten de stad. Een mogelijkheid is wel om aankopen via internet te bestellen en met 20 baht aan bezorgkosten is dat goed te doen. Mijn vrouw maakt daar druk gebruik van zonder overigens veel geld uit te geven want ze is zuinig aangelegd.
Vanuit Ubon kun je met het vliegtuig diverse binnenlandse vluchten maken. Met de trein kan je alleen richting Bangkok reizen maar met de bus kun je naar Pakse in Laos en ook naar Chiang Mai en Phuket. Pakse is een rit van ruim 100 km maar de twee andere steden vergen reizen van meer dan 1000 km.

Eten

Het eten in de Isaan is veelal heet maar daar zijn gelukkig uitzonderingen op en in mijn geval bereiden mijn vrouw en haar medewerkers dagelijks een warme maaltijd en soms speciaal iets voor mij maar er wordt altijd wel rekening mee gehouden dat al te hete gerechten niet aan mij besteed zijn. Die hete gerechten worden natuurlijk ook wel bereid want elke dag komen er meerdere gerechten op tafel. Een enkele keer waren er zelfs spruitjes en die worden trouwens door iedereen met smaak genuttigd. Maar ook Italiaanse, Spaanse en Griekse gerechten worden gegeten. Hier geldt in ieder geval niet het gezegde dat “wat de boer niet kent, dat eet hij niet”.
Veel komt van ons eigen land en naast groente en fruit bijvoorbeeld ook bamboescheuten, paddenstoelen en maiskolven. Maar ook jonge blaadjes van een bepaalde boomsoort en peulen die aan bomen groeien komen hier op tafel. Het meeste wordt ongekookt genuttigd.
In een restaurant eten doen we slechts een paar keer per maand. Mijn vrouw en ik hebben allebei het vetorecht wat restaurantkeuze betreft. Niet dat we dat zo afgesproken hebben, maar in de praktijk is dat in ieder geval zo bij de keuze van restaurants. En de meeste eetgelegenheden in ons dorpje vallen onder mijn veto en het enige restaurantje dat niet onder mijn veto valt, dat valt nu net weer onder haar veto. Maar niet getreurd, dat restaurant heeft toch geen drankvergunning. En dus gaan we een paar keer per maand in de stad eten want daar zijn uitstekende restaurants te vinden of gewoon ergens langs de snelweg. Helaas ligt het dichtstbijzijnde restaurant wel op ruim een kwartier rijden. Als je ver van de stad woont en je heb geen vrouw die lekker kan koken en zelf kan je ook niet koken, dan heb je een probleem in de Isaan.

Papaya

Voedselhygiëne

Met de voedselhygiëne is het volgens mijn ervaringen prima gesteld hier in Thailand: nul problemen in 10 jaar tijd, zowel bij eten thuis als in een restaurant. Uit een enquête (één van de ongetwijfeld vele) blijkt dat Thailand van de vakantielanden relatief goed scoort met 6% van de ondervraagden die aangaven dat ze ziek waren geworden tegen bijvoorbeeld Spanje met maar liefst 30% (https://www.yahoo.com/lifestyle/the-results-are-in-the-countries-where-youre-119447773957.html). Maar het blijft oppassen met buiten de deur eten en met name restaurants waar geen stromend water is kan je beter maar mijden en in ieder geval daar geen ongekookte groente eten.

Ziekte

Griep en verkoudheid lijken hier niet voor te komen en ook COVID kreeg hier niet echt een voet aan de grond. Eigenlijk is dat goed te verklaren:
De natuurlijke weerstand van met name de bewoners van het platteland is meestal goed omdat de mensen door de afwezigheid van McDonald’s en 7-Eleven hier veelal gevarieerd eten waardoor ze o.a. genoeg vitamine C, quercetine en zink binnenkrijgen, slank zijn en door de zon ook een voldoende voorraad vitamine D hebben opgebouwd. Bovendien is er hier weinig luchtverontreiniging en zijn de meeste huizen buitengewoon goed geventileerd waarbij nog komt dat de mensen buiten leven. Ook komen ze vaak in contact met coronavirussen omdat ze veelal (pluim)vee houden waardoor ze ook al wat natuurlijke weerstand hebben tegen COVID. De farang heeft daar voordeel van omdat het risico op besmetting daardoor relatief klein is. In mijn Thaise kennissenkring was er “maar” één COVID-dode te betreuren en dat was niet door het virus maar door het vaccin. De nabestaanden van de voordien gezonde 40-jarige vrouw hebben van de overheid THB 200.000 gekregen.

Tip: Farangs die in Ubon leven lopen gelukkig al weinig risico om te overlijden aan COVID maar ze kunnen dat risico nog verder terug brengen door hun weerstand te verhogen. Daarvoor zijn tal van tips te vinden op https://artsencollectief.nl/hoe-zorg-ik-voor-een-optimale-afweer/. De belangrijkste tip is echter: val af! De kans op een ziekenhuisopname met COVID neemt namelijk exponentieel toe met elke kilo en wel al vanaf een BMI van 23. Geen vaccin kan daar tegenop. Natuurlijk is het ook zaak om te voorkomen dat je veel en/of lang met het virus in contact komt.

Boodschappen

Het aanbod van de winkels en de markten op het platteland is natuurlijk beperkt. Sommige producten zijn erg goedkoop maar andere juist weer duur omdat ze bijvoorbeeld bij de MAKRO ingekocht zijn. Maar omdat de meeste plattelanders alleen bij uitzondering in de stad komen zijn ze aangewezen op die winkeltjes en markten. Zo vragen de medewerkers van mijn vrouw wel eens of wij wat voor ze willen kopen als wij in de stad inkopen doen. In de stad is voldoende te koop al is het aanbod natuurlijk niet zo overdadig als in Bangkok.

Geluidsoverlast

Wij wonen aan een rustige weg en bovendien staat ons huis 80 meter van de weg. Geluidsoverlast is er dus bijna niet en na zonsondergang is het vaak doodstil. Wel kunnen kikkers en padden soms in een luidruchtig concert losbarsten en ook cicaden kunnen aardig wat lawaai maken.

Verenigingen

Het verenigingslevens zoals wij dat in Nederland kennen bestaat hier volgens mij niet. Er wordt hier bijvoorbeeld wel in competitieverband gevoetbald maar daar doen teams aan mee, geen verenigingen. Volleybal en hockey heb ik hier ook wel gezien maar dat ging van scholen uit. Tennis en badminton worden ook gespeeld maar weer niet in verenigingsverband. Schaakverenigingen zijn er ook niet maar toch ben ik een keer een Thai tegengekomen die schaak speelde en nog niet eens zo slecht. Kaartspelen zijn verboden dus bridgen zal hier ook niet lukken. Roeiwedstrijden worden hier wel gehouden, op plassen en rivieren. Ook worden er in ons dorp elk jaar wedstrijden gehouden met reusachtige vuurpijlen en elke “moo” heeft dan een eigen team. Wat hier natuurlijk wel gehouden worden zijn dorpsfeesten en optochten.

Vuil ophaaldienst

Uitgaansleven

Zelf stort ik mij alleen tijdens vakanties in het uitgaansleven maar zelfs dat houdt niet meer in dan een biertje in een bar. Door gebrek aan ervaring ben ik dus niet zeker van mijn zaak met mijn volgende beschrijving van het uitgaansleven hier:
Karaoke is hier nog steeds populair en zelfs op het platteland kan je daarvoor soms terecht. Maar een bar zoals je in Nederland, België of Pattaya hebt zal je hier niet vinden. Zo dronken we na een voetbalwedstrijd wel eens een pilsje, soms zelfs met een barbecue, aan de rand van het veld. Maar een enkele keer gingen we ergens anders verder drinken. Niet in een bar, maar altijd in een restaurant. Drinken zonder eten is blijkbaar niet echt populair in Ubon.
Een biljart ben ik één keer tegengekomen in een restaurant van een farang. Waarschijnlijk was hij zelf een liefhebber van het spel want ik heb daar niemand actief gezien. Hijzelf was er op dat moment ook niet.
Voor een massage en een sauna kan je hier wel terecht, soms zelfs op een tempelcomplex. De massage kreeg je daar gewoon buiten onder een afdak; de (stoom)sauna was natuurlijk wel binnen maar daar was het hoogstens een paar minuten uit te houden. Maar zelfs in ons dorpziekenhuisje/dorpziekenpost kan je voor een massage terecht maar natuurlijk alleen als je fysieke klachten hebt.
Voor klassieke muziek kan je hier niet terecht en ook toneelvoorstellingen worden niet gegeven. In ons dorp hebben we wel een stokoude poppenspeler die af en toe nog een voorstelling geeft met zijn kunstig beschilderde marionettenpoppen.

Geld uitlenen

Geld uitlenen is ook in Thailand aan regels gebonden en ik ga ervan uit dat wij als farang dat niet mogen. Toch zal je in de praktijk af en toe de vraag krijgen of je wat geld uit kan lenen. Je moet dat sowieso niet doen als je het geld niet kan missen en zeker degenen zonder ziekenkostenverzekering doen er verstandig aan om een redelijke buffer aan te houden. En als je het wel doet, reken dan geen rente (en zeker geen woekerrente) want dan wordt het voor de wet lenen. Ook een schuldverklaring kan je beter achterwege laten. Je hebt natuurlijk ook wat mensenkennis nodig (of een partner met mensenkennis) maar de meeste mensen zijn te goeder trouw. Om enige voorbeelden te geven: geld geleend om een crematie te bekostigen kregen we na een paar dagen al terug en ook het geld aan een rijstboer om de rijstplukkers te betalen kregen we na verkoop van de rijst zonder markeren terug. Maar soms zijn mensen wanhopig en vragen geld terwijl ze weten dat de kans groot is dat ze het niet terug kunnen betalen. Soms is het beter om het gewoon maar te geven maar vaak zal je ook nee moeten verkopen. Overigens krijgen wij die vraag zelden.

Medische verzorging

In ons dorp is er een medische post waar één keer per week een arts komt. Maar er zijn ook Village Health Volunteers die zo nodig op huisbezoek komen. Voor grote ingrepen moet je natuurlijk in de stad zijn waar staatsziekenhuizen zijn maar soms ook een particulier ziekenhuis. In Ubon is dat laatste gelukkig nog betaalbaar en wachttijden schijnen ze niet te kennen. De kwaliteit is hoog, zover ik dat kan beoordelen. Ook voor de tandarts, zelfs voor implantaten, kun je in Ubon natuurlijk terecht.

Vervelen

Vervelen doe ik mij hier nooit. Zo is de tv al in geen jaren aangezet, ook niet door mijn vrouw. En een filmpje bekijken op mijn computer is ook iets dat minder dan 1* per jaar voorkomt. Ook spreek ik bijna geen andere farangs maar wel komen onze kinderen en kleinkinderen soms langs. En Nederlandse vrienden zie ik ook nog steeds af en toe hier neerstrijken al heeft COVID natuurlijk wel roet in het eten gegooid. Een enkele keer maak ik met een vriend ook een uitstapje van een week naar één van de omringende landen. Maar mensen die graag elke dag met een farang praten, die moeten natuurlijk niet op het platteland van Isaan gaan wonen.

Onbespoten groente en fruit

Wij gebruiken hier vrijwel geen bestrijdingsmiddelen maar dat heeft natuurlijk ook z’n negatieve kanten. Zo gaat ruim de helft van de mango-oogst verloren door maden. Aan de buitenkant zie je dat vaak niet maar gelukkig verkleurt het vruchtvlees zodat je je niet kan vergissen. Maar er zijn ook vruchten waarbij het vruchtvlees niet verkleurt en de maden dezelfde kleur hebben als het vruchtvlees. Alleen als je goed kijkt zie je ze. Ik heb het wel eens meegemaakt dat ik er pas achter kwam toen ik de maden in mijn mond voelde krioelen…

In het volgende deel: de plagen die Isaan teisteren.

Wordt vervolgd.

Over deze blogger

Hans Pronk

Geboren in 1950, in Thailand getrouwd in 1977, geëmigreerd in 2011. Twee geweldige kinderen en 5 lieve kleinkinderen. We wonen nu met z’n tweeën in de Isaan met de eerste buren op zo’n 250 m. Al 5 jaar zijn we zelfs de provincie Ubon niet uit geweest. Uitgaan: een paar keer per maand uit eten. Saai? Geïsoleerd? Nee. Op de foto is te zien hoe ik hier leef: buiten, omringd door natuur, luchtig gekleed, naar m’n zin en op z’n tijd bezoek, zoals van achterkleinkind Nalin. “Achter”, omdat haar moeder ons oma en opa noemt. Hobby: zoeken naar betrouwbare nieuwsbronnen.

Lees hier de laatste artikelen

Oudere postings van deze blogger

• Leven in Thailand1 november 2024Je maakt van alles mee in Thailand (165)
• Leven in Thailand17 oktober 2024Je maakt van alles mee in Thailand (155)
• Leven in Thailand28 september 2024Je maakt van alles mee in Thailand (147)
• Achtergrond23 maart 2024Is sporten in een tropisch klimaat verantwoord op je oude dag?