Laos, een reis terug in de tijd

Eind december heb ik koers gezet richting Laos. Ik wist vooraf niet goed wat me daar te wachten stond en misschien wel daarom heeft dit boeiende land mij aangenaam verrast.

De grensovergang is een soort tijdmachine. Zodra je erdoor bent, smelten alle vormen van luxe als sneeuw voor de zon. Het heeft naar mijn idee veel weg van het leven in Thailand maar dan decennia terug.

In Laos heb ik globaal over route 13 gefietst die de zuidelijke stad Paksé met de hoofdstad Vientiane in noordwest Laos verbindt. Het berijden van die route blijkt achteraf bezien een ware ontdekkingstocht door de lokale Laotiaanse cultuur en leverde bijzondere ontmoetingen op.

Bijna rijd ik frontaal in op een rund

Rechts rijden is de eerste les in het verkeer en al snel volgen er meer. Bijna rijd ik frontaal in op een rund dat hier, net als geiten en varkens, niet echt de heren zijn in het verkeer. Ze waggelen vrolijk over straat en al heb je nog zo’n grote auto, of zoals in mijn geval een luidruchtige toeter op je fiets, het deert ze niets!

Wat me ook al snel opvalt is dat er hier in vergelijking met Thailand veel meer locals fietsen op straat. Vooral onder kinderen is de tweewieler razend populair, ze pendelen er samen mee van huis naar school en andersom. De kleinsten spelen overal lekker buiten en zorgen steevast voor een warm onthaal. Enthousiast zwaaiend rennen ze me achterna en roepen: ‘Sabai diiii, goo mo-ing!!’ Zo fiets ik zwaaiend door de dorpjes terwijl ik me bedenk dat het dus ongeveer zo moet voelen: Sinterklaas zijn.

Dorpjes zijn vaak niet meer dan een verzameling houten huisjes langs de weg. Ook zie ik overal grote stapels brandhout of kolen liggen. Het leven concentreert zich dan ook rond kleine vuurtjes voor het huis. Allereerst om op te koken maar ’s avonds ook praktischer, om de familie lekker warm te houden. Het grote nadeel van al dat gestook is echter wel immense rookontwikkeling. Daar komen de gitzwarte wolken die het lokale verkeer uitstoot, dan nog eens bij.

Begrijpelijk dan ook dat de meeste locals voorzien van een mondkapje deelnemen aan het verkeer. Het zijn de kleine dorpjes met weinig faciliteiten waaraan ik in Laos even heb moeten wennen. In Thailand heb ik zelden hard naar accommodaties moeten zoeken en was er altijd wel iemand met een Engelse babbel te vinden. In Laos bleek dit buiten de steden nog vaak een uitdaging en was het wat slapen en eten betreft een kwestie van accepteren wat er beschikbaar is.

Stoffige winkeltjes bij families aan huis

De overdaad aan moderne ‘7-Elevens’ heeft in Laos plaats gemaakt voor stoffige winkeltjes bij families aan huis. Menu’s staan er in een voor mij onleesbaar krulschrift op de muur en internet blijkt ook nog lang niet overal vanzelfsprekend te zijn.

Maar toegegeven, een paar weken nadat ik de tijdmachine ben gepasseerd, leer ik steeds beter te genieten van het leven dat locals hier zonder al te veel luxe tevreden weten te leiden. Een heel praktisch voorbeeld: ik heb sinds de jaren 90 niet zo weinig smartphones gezien als de afgelopen tijd.

Vergeleken met Thailand zie je in Laos dan ook nauwelijks kinderen die de ganse dag zitten te staren naar hun Ipad maar daarentegen juist lekker spelen op openlucht terrein. In een uurtje fietsen kom je van alles tegen: badminton, volleybal en geïmproviseerde spellen.

Een zekere vorm van luxe die ik in Laos wel overal tegen ben gekomen, hoe klein het dorpje ook was, is de karaoke. De ene stereo is nog groter dan de andere en dat geldt ook voor de ego’s achter de microfoon. Of je nu kunt zingen of niet, gene lijkt niet te bestaan! Best gezellig hoor, voor even. Als je eens lekker uit wil rusten en op tijd naar bed, krijgt het luidkeelse gezang toch een bijsmaak. Al snel leer ik dan ook dat de afstand tot de dichtstbijzijnde karaoke een doorslaggevende factor is in de keuze van een guesthouse.

Dan is er nog het eten langs de weg. Op dat front lijkt de tijd hier, met uitzondering van de steden, werkelijk te hebben stilgestaan. Noodle-soep, rijstgerechten met verse rauwe groenten en grote stukken vlees en ontelbare primitieve barbecues met hele kippen langs de weg. Maar ook pure eenvoud kan heerlijk smaken!

Mijn persoonlijke favoriet is het gerecht laap, een kruidige mix van gemarineerd vlees met munt geserveerd met sticky rice en verse groenten. Ik had mijn liefde voor dit gerecht nog maar amper tegen een local uitgesproken of ik werd uitgenodigd voor een kijkje in de keuken. Zoals dat gaat in Laos kreeg ik het hele proces te zien, van levende eend tot het gerecht op het bord!

Naast alle bijzondere ervaringen met locals langs de weg, heb ik ook in Laos de tandem met enkele inspirerende mensen mogen delen. Omdat niet iedereen in de gelegenheid is om zelf als vrijwilliger aan de slag te gaan maar misschien wel graag een bijdrage aan lokale goede doelen wil leveren, heb ik ook twee inspirerende verhalen gedeeld die perspectief bieden voor een korter verblijf.

Achtergebleven bommen uit de Vietnamoorlog

Op de permanente expositie in het COPE Visitor Center in Vientiane krijg je een indrukwekkende blik op de problemen die voortvloeien uit de in Laos achtergebleven bommen uit de Vietnamoorlog. Met name de slachtofferverhalen en voorbeelden van gevonden bommen laten niets aan de verbeelding over.

In een korte fietsrit met manager Soksai ontdek ik dat COPE zich met name ontfermt over de slachtoffers door middel van hulpmiddelen en protheses. Gezien de relatief lage kosten hiervan kun je met een kleine donatie al een groot verschil voor de slachtoffers maken.

Ook met een diner kun je het goede doel steunen. In Restaurant Makphet in Vientiane krijgt voormalige straatjeugd de unieke kans het vak van restaurateur te leren. Manager Thavone vertelt me trots dat het restaurant al verschillende onderscheidingen waaronder een van de Miele Guide ontving. Doordat er enkel Laotiaanse gerechten op de kaart staan, is een diner in dit eigentijdse restaurant een perfect vertrekpunt voor een culinaire reis door Laos.

Maar het meest aangrijpende verhaal dat ik op de tandem heb gehoord is dat van Thouni (foto rechtsonder). Zij komt oorspronkelijk uit Laos maar groeide op in de Verenigde Staten. Vorig jaar heeft ze besloten om voor onbepaalde tijd de slachtoffers van mensenhandel in haar thuisland te gaan helpen bij Village Focus International. Haar unieke verhaal getuigt vooral van enorme motivatie voor het helpen van zwakkeren die ze vertaalt in uitdagende ambities voor de toekomst.

De tandem heeft deuren geopend

Mijn fietsreis door Laos heeft me op veel vlakken geraakt en geïnspireerd. De tandem heeft deuren geopend die voor velen gesloten blijven. Maar de belangrijkste les die Laos je in relatie met Thailand leert, is de les van welvaart en tijd. Want hoewel het nu nog altijd heerlijk is door Thailand te reizen, laat Laos je zien hoeveel heerlijker dat ooit nog moet zijn geweest.

Volg mijn reis via Facebook of via 1bike2stories.com, waar je tevens de sponsordoelen kunt vinden.

Blogpost 3 ‘Thomas Elshout en de fietsende monnik’ verscheen op 29 december 2013.

Ingezonden mededeling

Op zoek naar een leuk cadeau voor een verjaardag of zomaar? Koop Het Beste van Thailandblog. Een boekje van 118 pagina’s met boeiende verhalen en prikkelende columns van achttien bloggers, een pittige quiz, handige tips voor toeristen en foto’s. Bestel nu.