Je maakt van alles mee in Thailand (233)

(Daniel Bond / Shutterstock.com)

In de serie verhaaltjes, die wij plaatsen over iets bijzonders, grappigs, merkwaardigs, ontroerends, vreemds of gewoons, dat lezers in Thailand hebben meegemaakt, vandaag: ‘Cultuurschok Isaan’ 

‘Cultuurschok Isaan’

Ing had ik hiervoor slechts een keer eerder gezien. Tijdens een bezoek aan een iets verderop wonende tante van mijn vrouw Oy.
Ing, dik in de negentig zijnde, en mager als een concentratiekamp-overlevende, sloeg op dat moment geïrriteerd enkele vervelende scharrelkippen van zijn bamboe-zitje.

Zijn latere sterfbed. Want wat ik toen nog niet wist was dat Ing wankelde op de rand van het graf. Of in zijn geval op de drempel van het dieselgestookte crematorium hier ter plaatse.
Hij was de vader van tante en wat hij in de negentig jaar hiervoor uitgespookt had wist ik niet. Behalve rijstboer zijn, weinig geld bezitten, en aardig wat Thais kroost op de wereld zetten.

Ik had hem bijna gemist. Zijn kaartje voor de boemel naar het hiernamaals was namelijk al afgestempeld door de Grote Conducteur, en het enige wat hem nog hier hield was zijn taaie knokige lichaam dat weigerde zich neer te leggen bij diens vertrektijden.

TRIESTE TAFERELEN

Weken daarna zag ik hem weer, bij een vervolgbezoek aan genoemde tante. En werd vervolgens vriendelijk uitgenodigd even naast hem plaats te nemen op de gammele bamboebrits.
Omringd door een reutelende Japanse ventilator die net als hijzelf betere tijden had gekend, en een voorraad Pampers meegegeven door het plaatselijke hospitaal. De hint om maar gewoon goedkoop thuis dood te gaan hing op dat moment net zo sterk in de lucht als zijn latere hemelreis vanuit de stookoven.
Ik zag het trieste tafereel aan met stijgende ontzetting.

De simpele met vlekken bezaaide mickey-mouse kinderdeken waar hij onder lag, de oeroude gebutste koelbox waaruit zijn oudste dochter af en toe wat ijswater tapte en er zijn lippen mee bevochtigde, en de uit grijze betonblokken opgebouwde bunker overdekt met roestig golfplaat iets verderop. Die zijn woning bleek te zijn.
Nederlandse garages zouden afgekeurd worden indien aangetroffen in deze staat.
Sterfbed Isan-style gaf me een cultuurschok die ik niet verwacht had ooit nog te zullen krijgen in dit land.

Langsknetterende brommers met jeugd die hun muziekvoorkeur luidkeels laten horen via hun mobieltje, een haan die minutenlang zijn keel schor kraait, buurman die iets verderop een hoop droge bladeren verbrandt, de walmende rook die vervolgens alles in een mist hult, en nieuwsgierige kippen die hun gevoelloze ogen over de brits laten dwalen op zoek naar voedsel.

Een meisje komt op haar kinderfietsje aangereden, en parkeert de driewieler pal naast ons. Om vervolgens ook op het zitje te klimmen, en naast zieltogende opa een aangereikt pakje sojamelk leeg te slurpen door een rietje.
Buurvrouw, grofgebouwd viswijf met een braam op haar stem, hangt uit het raam en vraagt van verre hoe het gaat met de zieke. Alsof er een wonderbaarlijke genezing zou plaatsvinden, als ze even niet keek.

Ik, overvloedig zwetend in de onbarmhartige hitte, voel me uiterst ongemakkelijk. En verwens mijn stupide idee hier nogmaals langs te gaan.
Dit is niet het exotische Thailand waar je in reisgidsen over leest.
Maar ditmaal hebben ze de Nederlandse zwakkeling goed bij zijn cojones, en zal ik weten hoe het echte Thaise leven er soms uitziet. Ik kan met goed fatsoen ook niet weg.
Een ander kleinkind krijgt de fles van zijn moeder, pal naast doodzieke Ing, die er geen weet meer van heeft en wat voor zich uit mompelt en ijlt.

Oudste zoon komt kijken, ontwaart de farang, en steekt een onderhuids smeulende preek af. Over welgestelden die tenminste wel fatsoenlijk kunnen sterven in een kamer met airco. Wat mijn ongemak nog groter maakt. Ook vraag ik me stilletjes af waarom ik zo nodig een bodempje Thais moest leren, want het verdriet en de aanklacht in zijn stem trekken voren in mijn ziel.
Denkend aan mijn eigen optrekje verderop, van airco en vele andere gemakken voorzien.

Mijn gedachten gaan naar Nederland. Waar bejaarden baden in weelde vergeleken met Ing. Het waarschijnlijk als vanzelfsprekend beschouwen. Airco, koffie met een tweede koekje, douche met thermostaatkraan, automatische zonwering, bedden met allerhande electronische foefjes, eigen iPad, en wifi om contact te houden met de buitenwereld.

Plus medische voorzieningen waar Ing slechts van kon dromen. En knoppen. HÈÈl veel knoppen. Voor licht, lucht, brand en de nachtzuster.
Ing heeft na negentig jaar slechts een wrakkig houten bed, een kriebelende kinderdeken en zijn oudste dochter, die liefkozend zijn arm streelt. Die tot het laatst zijn hand vasthoudt voordat hij eindelijk instapt voor de Grote Reis.
Een straatarm mens, dat doodgaat in voor mij onvoorstelbaar barre omstandigheden. Zo zie ik het.
Eerst.

Maar later kwam het besef dat hij niet arm was. Integendeel. Hij was rijker dan menig Nederlands bejaarde. Want die ene knop voor liefde en genegenheid is nu net de enige waar zij in hun laatste momenten vaak vergeefs naar zoeken.

De crematie was dagen later bij de tempel, na veel Boeddha- ceremonies, en geprevel van monniken. Meer een soort familiereunie dan een rouwplechtigheid in mijn ogen.
Vergeleken met de zwartgerande, door zalvende begrafenisondernemers geleide koffie met cake condoleance-sessies in Nederland, een absolute verademing.

Spelende kinderen, zwermen gevleugelde insecten om de lamp, gamelan muziek, floep aan-floep uit kerstlampjes om een grote poster van de overledene, clandestien drinkende ooms boven hun theewater en oeverloos eten serverende kwebbeltantes.
Alles is er.

Inclusief twee inderhaast kaalgeschoren en in een monnikspij gehesen neefjes, die goodwill voor de familie en een mooi devoot plaatje zouden moeten opleveren. Ware het niet voor hun uiterst brutale koppen en de daaruit bungelende khrong thip sigaret.

WAVE

Ik mocht later samen met de naaste familie vooraan plaatsnemen, pal achter de spreker-ceremoniemeester, en de overvloedig zwetende Thaise danseressen na afloop een envelopje toestoppen.
Daarmee bijna zelf nog meer bekijks trekkend dan de prachtig opgemaakte dames. Wiens make up, zo ontdekte ik, al aardig begon door te lopen onder de koperen ploert.

Ook werd er nog even een ‘wave’ gedaan.
Dit verbaasde me wel, want wist niet dat gegil, gelach en rij voor rij opspringen uit klapstoelen bij een Thaise crematie hoorde.
Oorzaak bleek echter een ongenode anderhalf meter lange groene slang, die zich langs de verschrikte gasten heen werkte en even later opgelucht en staartzwiepend in het lange gras verdween.

Je zou bijna in reïncarnatie gaan geloven.

Ingezonden door Lieven Kattestaart