Isaanse brieven (2)

Hey, Isaaner! Ik heb je brief gelezen. Ik moet je zeggen dat ik, toen ik bijna dertig jaar geleden voor het eerst in Thailand kwam, ik nog nooit van Isaan gehoord had. En het duurde nog eens bijna vijfentwintig jaar voor ik er kwam. Je moet ook weten dat ik uit een totaal andere wereld kom dan de jouwe. Helemaal anders opgevoed, andere waarden, andere normen. Maar ja, dat is mijn keuze, ik snap je wel.

Tsja, ook ik ben naar Isaan gekomen vanwege een vrouw. Bij ons gaat dat anders, je wordt verliefd en vervolgens ga je samen leven om voor elkaar te zorgen. Ik had natuurlijk al veel verhalen gehoord over Isaan en de mensen hier. Helemaal niet zulke goeie verhalen moet ik zeggen. Van andere farangs die beweerden er alles van te kennen. Mannen die er zelfs waren gaan wonen, maar ze keerden vrij snel terug. Ze vonden het hier primitief, verveelden zich, konden niet om met jullie cultuur. En kregen problemen met hun vrouw. Vaak zijn het net die mannen welke hun gal spuwen, ik besefte pas achteraf dat ik met slechte raad naar hier gekomen ben. Ik was gewapend met veel te veel wantrouwen.

Doch het is allemaal niet makkelijk hoor mijnheer Isaan. Zoals je in je brief schrijft, het eten hier. Kijk, wij doen dat al zo lang niet meer, onze voeding uit bossen en velden halen bedoel ik. Wij kopen dat op de markt of in de winkels. Vlees, kip, vis, … dat zien wij niet meer levend. Het aanzicht van bloed schrikt ons af. En wij eten lang niet zo pikant als jullie, daar kunnen wij over het algemeen niet goed tegen. En de grofheid van jullie keuken, het in stukken hakken van een kip of vis en vervolgens met alles erop en eraan in de pot gooien. Dat eten wij niet, wij willen geen beentjes of graten, wij halen die er vooraf uit. Insecten, leguanen, kikkers, … zijn helemaal niet aan ons besteed. Daar griezelen wij van. Dus ja, wij gaan op zoek naar wat wij graag lusten en koken het zelf. Of zoeken een restaurant, maar die zijn er hier in de streek nauwelijks, restaurants met westers eten.

En jullie huizen zien er vaak wel schattig en pittoresk uit maar zijn voor ons zeer oncomfortabel. Om te beginnen, wij zitten niet op de grond of gehurkt op een lage tafel. Wij willen stoelen en banken met een rugleuning. Wij koken niet graag buiten op de grond, wij doen dat graag in een binnenkeuken op een aanrecht. Geen last van regen of wind. Dicht bij de koelkast, met stromend water uit de kraan ter beschikking. En ja, wij willen toestellen. Zoals een microwave, maar dat gebruiken jullie toch ook graag denk ik zo, althans, hier in huis is dat toestel snel geadopteerd door het ganse gezin.

Kijk, wij wensen graag goede afsluitbare ramen en deuren. Met horren, jullie zien toch dat wij veel minder last hebben van insecten binnen in huis? Daarom ook dat wij niet graag buffels of varkens houden dicht bij huis. Te veel ongedierte, een te sterke geur. En zodoende kunnen wij onze woning makkelijker netjes houden. Minder rood stof binnen, minder ander vuil. Daarom ook poetsen wij met water en zeep, een propere badkamer is iets wat wij echt nodig hebben. Met warm water uit de kraan, je weet toch, ieder koud seizoen wordt er wat groen gelachen door jullie. Wij kunnen heerlijk douchen met warm water, jullie durven dan wel eens een dagje overslaan niet?

En ik merk toch ook dat de mensen hier een beetje naar comfort gaan verlangen. Stilaan zie ik verbeteringen aan de woningen. Want kijk, hoe vaak wordt er binnen niet iemand gebeten door zo’n duizendpoot of een slang die in huis geraakten? Of door een of ander griezelig insect terwijl je ligt te slapen? Hebben wij nauwelijks last van. Ik hoor jullie vrouwen zeggen dat ze het ook leuker zouden vinden wanneer het in de woning wat netter zou zijn. Want vuil, dat brengt ook ziektes met zich mee, dat weten jullie maar al te goed.

Tsja, Isaaner, lawaai. Kijk, dat hanen en honden hun instincten volgen kan ik makkelijk begrijpen. Dat die luidsprekers voor jullie belangrijk zijn kan ik ook nog in komen. Wie daar over zeurt is niet goed bij zijn hoofd. En dat er muziek gemaakt wordt bij feesten is ook normaal. Maar zo vaak, zo onverwacht zonder rekening te houden met slapende mensen? Dat vind ik toch maar niets hoor. Ben ik bijna verplicht om mee te doen want slapen kan ik toch niet. Zelfs m’n vriendin houdt er niet van. Want die moet ’s ochtends vroeg uit bed, jullie willen spulletjes uit haar winkeltje. Kan je het een beetje begrijpen Isaaner?

Wij farangs praten wel over ongemakken of problemen. We gaan ervan uit dat wanneer het probleem gekend is, men er wat kan aan doen of op zijn minste wat rekening mee kan houden. Jullie verzwijgen alles, dat vinden wij niet leuk. Dus zeggen wij het ook wanneer men houtskool brandt dat het stoort. Jullie zien, ruiken en proeven die rook toch ook? Gelukkig zijn er nu velen onder jullie die de ovens diep in het veld plaatsen, maar er zijn nog te veel mensen die zoiets vlak bij de huizen doen. En het afbranden van die rijstvelden dat nu begonnen is, net als ieder jaar. Dat is iets dat wij farangs niet meer kunnen bevatten. Maar ja, dan komen we op geld. Andere manieren zijn veel te duur voor jullie.

Tsja, die tambuns. Wij zijn bijna allemaal ons geloof kwijt gespeeld Isaaner. Mogelijk door het te goede leven, de impact van materialistisch leven. Onze hersenen kunnen dat niet meer begrijpen. Wij zien enkel het geld dat er in om omgaat, wij rekenen graag en veel. Kijk, ik ben er zeker van dat velen onder jullie moeten besparen op hun nu reeds zo krappe budget. Want ik zie soms maanden dat er drie tot vier omhalingen gedaan worden, ook uit omliggende dorpen. Dat is toch veel te veel vind ik.
Of over de rijstbouw. Je zou dat kunnen vergelijken met de gewassen die bij ons verbouwd worden. Graan bijvoorbeeld. Als je dan ziet hoe efficiënt het er aan toe gaat … . Jawel, dan komen we weer op geld natuurlijk.

Kijk, niet alle farangs zijn zeurders en klagers hoor. Als ik van jou was zou ik daar niet van wakker liggen. Meestal zijn dat mensen die ook in hun thuisland al te kritisch rondlopen, met niets akkoord kunnen gaan. Het weze zo.
Er zijn er veel die zich net als ik willen aanpassen. Integreren is het grote woord daarvoor. En we zijn niet blind hoor, we zullen altijd farang blijven. Ik ben al blij dat jullie me bij m’n voornaam noemen, dat laat toch zien dat integreren loont niet? Maar weer, Isaaner, het is niet makkelijk.

Wij farangs dragen onze opvoeding en gewoontes mee sinds onze geboorte tot op latere leeftijd. Zevenenveertig jaar voor mij alvorens ik in Thailand kwam wonen. En zo komt het dat ik al eens graag alleen een biertje drink. Dat vinden wij gewoon relaxerend: biertje, muziekje en de omgeving aanschouwen. Hooguit met m’n vriendin erbij, elkaar beetje plagen en knuffelen.
Ik vind het ook bevredigend dat ik alle noodzakelijke gereedschappen heb, je weet dat ik graag knutsel. En wil ik niet dat ik moet gaan zoeken wie mijn ladder heeft, dat ik ze moet gaan ophalen ergens. En je weet dat ik met plezier bouten of onderdeeltjes geef zolang het over een redelijke hoeveelheid gaat. Want laatst kwam Jaa vragen om wat staalnagels. Hij wou er honderd … . Kijk, dan doe ik het niet hoor.

En willen wij een huis bouwen op onze manier, onze technieken, onze kwaliteitseisen. Maar we maken maar al te graag gebruik van de lage lonen hier, daar zouden we meer rekening mee moeten houden, doch weinigen onder ons willen dat inzien.
Ook de arbeidsethiek, wij zijn gewend om veel uren te kloppen zonder lange onderbrekingen om te eten of zo. Wij komen op tijd en gaan meteen aan de slag. En wij maken de job af, gaan niet elders even wat afwerken. Westerlingen weet je wel, wij leven gehaast.

Mijnheer Isaan, ik woon hier nu iets langer dan vier jaar. Drie jaar daarvan heeft het me gekost om me goed te voelen. Echt hoor, er was niet alleen leren samenleven met een Isaanse vrouw en kind, ik kreeg ook te maken met familiezaken. En dat kost nog meer moeite wegens het taalprobleem, iets dat ik eigenlijk enkel aan mezelf te verwijten heb, ik moet maar meer mijn best doen om jullie taal te leren, ik weet het.

Daar bovenop moest ik jullie, mijn mededorpelingen, leren kennen. Want ik kon in het begin geen onderscheid maken tussen de meer werkzame mensen en de <kie maauws>. Vrij snel dacht ik dat jullie allemaal verslaafd waren aan de lao kao. Terwijl ik nu weet dat het slechts een tiental dorpelingen zijn, aangevuld met een zelfde aantal jonge mannen die hun weg nog moeten vinden, die dagelijks dat goedje nodig hebben. Alle anderen zijn vlijtige mensen die proberen hun kost te verdienen in een streek waar dat nauwelijks mogelijk is zonder elders ten lande te gaan werken.
Ik verbaas me nog steeds dagelijks aan jullie verdraagzaamheid, jullie vrolijkheid.

Schrijf me maar snel een brief terug Isaaner! Er is zoveel meer om over te praten.