Een Isaan leven (deel 7)

De Inquisiteur heeft nu een unieke kans om een modaal leven van een kleine Isaan-familie te volgen. De broer van liefje-lief. Een typisch Isaan leven, de ups en downs, waarschijnlijk met als hoofdzaak: hoe in deze kansarme streek een leven op te bouwen? Tijd voor een vervolgverhaal, De Inquisiteur neemt U mee naar het verleden, in een moderne tijd, in een wat zichzelf een modern land noemt.

Een Isaan leven (7)

De Isaanse natuur brengt vaak problemen met zich mee, maar geeft ook veel. Buiten de traditionele gekweekte gewassen zijn velden en bossen vergeven van eetbare en nuttige planten en kruiden. En fruit, meestal compleet onbekend voor een leek als De Inquisiteur. Dat komt in seizoenen, en op dit moment zijn er weer twee gegeerde vruchten te vinden.

De eerste is een soort peulvrucht, eens uit zijn omhulsel lijkt het op dadels. Beetje kleverig, zoet. Daar gaat Piak naar op zoek, er zijn mensen als De Inquisiteur zijn buurman, poa Sid, die verschillende van die bomen hebben staan, doch hier moet Piak van afblijven. Hij wandelt de velden in om wat men ‘vrije’ bomen noemt te vinden. Met een lange kale bamboestok in de ene hand, een bamboe mand in de andere. Eens een geschikte boom gevonden, gaat hij met de bamboestok tegen de trossen aan kloppen, zachtjes. De vruchten vallen naar beneden en verdwijnen in de mand.

Maar een Isaaner wil alles plukken, dus Piak de bomen in. Niet zo evident als het klinkt, deze bomen hebben een kale stam, de eerste takken beginnen pas op een hoogte van boven de twee meter. Dus ‘omarmt’ Piak de stam en werkt zich langzaam naar boven tot hij de takken bereikt. Op dat moment zit Piak zijn lijf al vol met mieren. Rode, bijtgrage mieren. Die hij gewoonweg negeert. Pas wanneer alles uit de boom gehaald is en Piak terug op de begane grond staat, gaat hij zich afkloppen. Te laat, hij zit al vol beten, ondanks hij zichzelf goed heeft ingepakt, inclusief een muts die enkel ogen en mond vrijlaten.

Eens terug thuis begint Taai’s werk. De vruchten moeten gepeld worden en dat doet ze stuk voor stuk. In iedere peul zitten een viertal-vruchten, sommigen zijn aangetast door insecten en worden verwijderd. Tijdens dat werk, waar vaak buurvrouwen bij komen helpen, wordt duchtig gesnoept, iedereen is er verzot op. Maar het grootste deel wordt weer verkocht, aan lage prijs, want het aanbod is groot – zowat iedereen gaat op zoek naar dit gratis extraatje.

Een tweede, ook al onbenoembaar door De Inquisiteur, is een kleine vrucht, ongeveer zo groot als een limoen, met schakerende kleuren. Zijn ze nog groen, smaken ze zuur en met een harde textuur. De gele vind De Inquisiteur de lekkerste, licht zoetig, zacht vruchtvlees als een droge appel. De meer bruine laat hij links liggen, die zijn aan hun laatste levensfase bezig en smaken zeer zoet en je hoeft er nauwelijks op te bijten, zo overrijp. Deze vruchten zijn zeldzamer hier in de streek en daarom gegeerd. Voor eigen gebruik, niemand denkt eraan om die te gaan verkopen. Piak, door zijn dwaaltochten in zijn vorige met alcohol overgoten verleden, is een specialist in het lokaliseren van die bomen, hij weet ze allemaal staan. Makkelijk te vergaren ook : ze vallen simpelweg op de grond, en als je even met de boom schud komt de rest naar beneden, alhoewel dat niet makkelijk is want de stammen hebben meestal al een omvang van dertig-veertig centimeter…

Komt Piak met dat fruit terug, is het direct feest. Opeten is de boodschap. En dit fruit heeft een eigenaardige eigenschap : wanneer je tijdens het verorberen ervan tegelijkertijd een biertje drinkt, verandert de textuur in je mond. Het lijkt wel alsof het vruchtvlees plots aan tanden, tong en gehemelte gaat plakken, vinden ze leuk. En ze flikken het De Inquisiteur iedere keer, die is daar niet zo mee opgezet. Maar Piak heeft goed nieuws na deze tocht. Hij heeft nesten zien hangen in de bomen. Van rode mieren, maar het zijn de eitjes die het zo aantrekkelijk maken.
Rode mieren eitjes worden hier als delicatesse beschouwd, zelfs De Inquisiteur lust dat graag wanneer die in een zurig slaatje zijn verwerkt. Het brengt ook veel op, voor vijftig gram betaald men er met plezier vijftig, zestig baht voor. De eitjes worden dan aangeboden op een bananenblad, dichtgevouwen en vastgeprikt met tandenstokers zodat de potentiële koper snel en makkelijk even kan kijken of ze wel mooi wit zijn.

Doch het ‘pakken’ van zo’n nest is een vak apart. Piak, die De Inquisiteur graag plaagt wegens zijn onkunde over alles wat te dicht bij de natuur hangt, wil dat <lung>Rudi meegaat, hij heeft hulp nodig. Liefje-lief, die daar ook altijd plezier in heeft, pakt De Inquisiteur in als een echte Isaaner. Lange broek, sokken en gesloten schoenen, shirt met lange mouwen en de onvermijdelijke boevenmuts. Gewapend met twee lange bamboestokken en een viertal mooie, typische bamboe potten gaan we op stap.

Piak bindt handig zo’n pot aan de top van de langste stok en brengt deze onderaan de nest. Hij schudt telkens weer zachtjes tegen het nest aan, in de hoop dat die ofwel openbarst en de eitjes in de pot vallen, ofwel dat de nest in zijn geheel in de mand valt. Maar dat gaat niet zo makkelijk. Op enkele seconden tijd zit de bamboestok vol met woedende rode mieren, ook de stok van De Inquisiteur die op aanwijzen van Piak zachtjes boven op het nest moet slaan. Pas na een vijftal minuten, en dat is lang want er komen hoe langer hoe meer mieren op je lichaam gekropen, valt het nest in de bamboepot. Die handig kan worden afgesloten met een ingenieus deksel dat er aan een touwtje aanhangt. En zo ‘pakken’ we vier nesten.

Taai en liefje-lief zijn tevreden. We hebben veel. Een kwart van de buit is voor eigen gebruik, hiervan wordt de helft omgetoverd in dat heerlijke slaatje, de andere helft wordt in een soep verwerkt. Voor het slaatje worden de resterende mieren verwijderd, in de soep niet. Het andere driekwart van de buit wordt verdeeld in pakjes van ongeveer vijftig gram, mooi verpakt in een bananenblad. Ze worden te koop aangeboden in onze shop, veel passage van auto’s uit naburige dorpen hier aan de verbindingsweg en nog geen uur later zijn alle pakjes verkocht. Twaalf pakjes aan vijftig baht – zeshonderd baht. Taai en Piak hebben hun kostje weer verdiend vandaag.

Nu is het de beurt van De Inquisiteur om te plagen. Hoezo zeshonderd baht ? Driehonderd voor jullie, driehonderd voor mij ja ! In eerste instantie kijken Piak en Taai vreemd op, duidelijk nadenkend of De Inquisiteur het meent of niet, per slot van rekening is hij mee gaan ‘pakken’. Maar liefje-lief’s stralende glimlach verraadt alles. Natuurlijk hoeft hij dat niet, De Inquisiteur vindt het gewoon leuk om dit mee te doen !

Wordt vervolgd