Het Thaise eergevoel (lezersinzending)
Een Thai mag nooit, maar dan ook nooit, zijn gezicht verliezen. Je denkt misschien dat het meevalt, maar dit principe zit diepgeworteld in de Thaise cultuur.
Hoe komt het bijvoorbeeld dat vrijwel alle Thais schulden hebben, en niet zo’n beetje ook? Precies: een Thai moet aan zijn omgeving laten zien dat hij het gemaakt heeft. Als hij daar het geld niet voor heeft – want laten we eerlijk zijn, het draait uitsluitend om uiterlijke schijn – dan leent hij het gewoon. Denk aan een nieuwe iPhone, een gouden ketting of een opvallende, luidruchtige pick-up truck. En dan hebben we het nog niet eens over kleding, waar ik zelf helemaal geen verstand van heb.
Werken voor de staat: lenen en schulden
Een andere factor is dat veel Thais het liefst voor de overheid werken. Waarom? Omdat werken voor de staat betekent dat je gemakkelijk bij de staat kunt lenen. Een leerkracht, politieman of militair kan zonder veel moeite één tot twee miljoen baht lenen. Terugbetalen is uiteraard een ander verhaal. Het is dan ook gebruikelijk dat in de tweede helft van de maand veel Thais hun geld gebruiken om in ieder geval een deel van hun leningen af te lossen.
Het diploma: meer een statussymbool dan kennis
Een diploma in Thailand is vaak niet meer dan een vodje papier. Wat je op de universiteit hebt geleerd, is van ondergeschikt belang; enkel het document telt. Thailand kent een overvloed aan universiteiten, maar slechts twee daarvan staan in de top 2000 van de wereld: Chulalongkorn en Mahidol, beide rond plaats 600. Een paar andere zitten ergens tussen de 1000 en 2000, terwijl de meeste Thaise universiteiten niet eens in internationale ranglijsten voorkomen. Het niveau van het hoger onderwijs is dan ook zo laag dat Singaporezen er vaak lacherig over doen. In veel gevallen haalt het niveau van Thaise universiteiten niet eens dat van een middelbare school in Singapore.
Het onderwijs: onbekwaamheid en gebrek aan kwaliteit
Een Thai, hoe onbekwaam ook, kan in veel gevallen niet worden ontslagen. Dit draagt bij aan het dramatisch lage niveau van het onderwijs in Thailand. Een schrijnend voorbeeld is het vak Engels. Zo’n 60% van de Engelse docenten haalt zelf niet het niveau van de syllabus die ze moeten onderwijzen. Van de resterende 40% behaalt slechts 3% een acceptabel niveau. Thailand scoorde in 2023 de 110e plaats van 113 landen op het gebied van Engelse taalvaardigheid en eindigde als laatste van de ASEAN-landen, exclusief Brunei, Laos en Timor-Leste.
De culturele gevolgen van gezichtsbehoud
Een persoonlijk voorbeeld illustreert hoe diep deze culturele waarden geworteld zijn. Na een actie van mij – een farang – om de ramen van een woning te zemen en het tuintje op te ruimen, voelden Mae en Fon zich zo beschaamt dat ze verhuisden. Voor hen was het een groot gezichtsverlies dat een buitenlander deze taken uitvoerde. Zelf waren ze misschien te lui om het te doen, maar de schaamte overtrof hun gemakzucht. Toen mij werd uitgelegd waarom ze vertrokken, kon ik er weinig begrip voor opbrengen. Het was het laatste waar ik me zorgen over maakte.
Deze anekdote benadrukt hoe de diepe drang om gezichtsverlies te voorkomen invloed heeft op vrijwel alle aspecten van het Thaise leven – van persoonlijke trots tot nationale kwesties zoals onderwijs en economie.
Ingezonden door Geert
ik geloof er niets van dat gezichtsverlies in Thailand een veel grotere rol speelt dan bijvoorbeeld in Nederland. Ik heb in Thailand gezien hoe leraren studenten gezichtsverlies doen lijden en ik weet hoe in Nederland in de geneeskundige wereld het vermijden van gezichtsverlies heel belangrijk is, Het gaat rondom het begrip gezichtsverlies in Thailand meer om beleefdheid en het vermijden van conflict. Niemand vindt het leuk om gezichtsverlies te lijden en de meesten onder ons laten ook anderen liever geen gezichtsverlies lijden.
En dan weer die schulden. Natuurlijk zijn er Thais die schulden maken om hun eer en aanzien te verbeteren maar verreweg de meeste schulden worden uit gewone noodzaak geboren: een huis, een voertuig, een bedrijf, onderwijs, zorg voor ouders en kinderen.
Oost en West zijn niet zo verschillend als vaak wordt gedacht.
Oh, East is East, and West is West, and never the twain shall meet,
Till Earth and Sky stand presently at God’s great Judgment Seat;
But there is neither East nor West, Border, nor Breed, nor Birth,
When two strong men stand face to face, tho’ they come from the ends of the earth.
Dat van gezichtsverlies wordt sterk overdreven. “Je moet de Thai niet dwars zitten, want hij heeft lange tenen, een kort lontje, weinig zelfcontrole, en zijn uitbarstingen fataal”. Allemaal vooroordeel. Wij hebben een mooi huis met tuin voor en achter grenzend aan een doorlopende weg. Mijn vrouw hangt de was altijd voor in de tuin op omdat daar de zon stevig schijnt. Er liepen eens 3 oudere vrouwen wat te slenteren en kwamen richting ons huis. Gearriveerd zei een van hen dat het fout was om de was voor aan het huis te drogen te hangen want dat bracht ongeluk. De twee anderen stonden er flink hoofdknikkend bij. Mijn vrouw, ook Thai, antwoordde hun dat zij er niet van gediend was met onzinnigheid de les gelezen te worden, en het drietal droop af.
Het is hetzelfde als afgelopen week met dat ‘maipenrai’-verhaal. Het zou worden gebruikt om onverschillig te kunnen blijven. Het tegendeel is waar, het dient veel meer om relaties in ere te houden. Is dit dan ook weer gezichtsverlies? Je kunt alles naar je eigen beleving toe interpreteren, maar dat wil nog niet zeggen dat je het bij het rechte eind hebt. Onderzoek wijst uit dat een klein deel van de schulden in TH zijn gebruikt om gemaksgoederen aan te schaffen. Datzelfde geldt voor NL. Wehkamp en Zalando draaien overuren, dankzij ‘buy now, pay later’. Onderzoek wijst ook uit dat het onderwijs in TH stappen voorwaarts maakt. (Unicef-Thailand-Education-Fact-Sheets-2019-EN) Terwijl het in NL achteruit boert: https://nos.nl/artikel/2517100-onderwijsinspectie-gealarmeerd-na-steekproef-veel-scholen-nog-altijd-niet-goed Het is maar hoe je het zien wilt.
Geert, 1000 procent gelijk
Een schromelijk onderschatting van Geert. Een biljoen keer gelijk heeft hij. En inderdaad enkel hun schaamte (voor zo een dingen dan toch) overtreft hun gemakzucht. Ik las die cijfers ook. Op de 110 plaats qua Engelse taalvaardigheid. Een kleuter in Cambodja spreekt beter Engels dan een afgestudeerde aan een Thaise universiteit. Dat zijn feiten . Dat ontkennen is vaak een linksige of illusionaire perceptie. Het komt de ‘overheid ‘wel heel goed uit want hun kinderen spreken wel perfect Engels en studeren aan universiteiten die wel wereldwijd in de top 10 staan. De bevolking steendom houden (want kennis is macht) doet hen de macht in handen houden. Het niveau van een Thaise universiteit haalt inderdaad niet eens het niveau van een middelbare schoot en met moeite dat van een lagere school in bv. België of Nederland. Ik zag onlangs de online cursussen van een derdejaars student international politics and government aan de ‘gerenommeerde ‘ universiteit van Khon Kaen. Ik dacht dat hij met het digitaal huiswerk van een kind uit zijn familie bezig was. Van Hitler, Mao of Pol Pot (Cambodja) had hij nog nooit gehoord. Als ‘Boeddhist’ zelfs nog niet van de Dalai Lama . Amazing Thailand.
Ik ben het volstrekt oneens met Geert. Gevoelens van schuld en schaamte is menselijk, en daar voor uit komen is voor de één wat moeilijker of minder moeilijk dan de ander. De meeste mensen zullen in een bepaalde bandbreedte/marge vallen, met uitlopers van wie hen die afwijken. De bekende Normarmale Verdeling of Bell Curve, gekenmerkt door een centrale piek en afnemende waarschijnlijkheid aan beide zijden. Daarmee lijkt het op bel uit een klokkentoren.
Zodra je een bepaald kenmerk, hier nu gezichtsverlies, onderscheid op een bepaalde groep (geslacht, klasse, leeftijd, hier nu nationaliteit), zal de curve van de ene groep vast iets afwijken van de ander. De Nederlander iets vaker zus, de Thai iets vaker zo, maar binnen de groep zelf zit ook een bandbreedte van degene die iets meer zus of zo vertonen. Maar zulke nuance en complexiteit is misschien gedoe, een etiket er op “zij zijn anders “, een hokje hier en een hokje daar, labeltje er op, is wel zo makkelijk…
Ik vond o.a. Tino zijn stukje over dit onderwerp van enige jaren geleden veel prettiger: “Waarom voelt een Thais zich soms erg schuldig en kan ik me, als farang, rot schamen?”.
Een erg eenzijdige belichting door Geert.
Helemaal eens dat het onderwijsniveau lager is dan in NL.
Geld lenen doen Thaise mensen inderdaad. Vaak voor het ondersteunen van ouders, omdat de aow in Thailand niets voor te stellen heeft. Of om de gewone boodschappen te kunnen doen.
Uiteraard ook voor bling bling, auto’s etc. Maar zijn de Thai daarin anders dan de farang?
Als je even googelt, dan zie je dat Nederlanders er ook wat van kunnen. En dat terwijl wij aow kennen, bijstand en heel veel andere sociale voorzieningen die Thailand niet kent.
Je moet niet vergeten dat Thailand nog lang niet zo ver ontwikkeld is als Nederland en andere westerse landen. Dus ja: onderwijsniveau lager, sociale voorzieningen veel lager, lonen lager, maar onze leningen om “statusaankopen” te financieren zijn echt veel hoger dan in Thailand.
Zouden wij leven als de gemiddelde Thai, dan had er bij ons vrijwel niemand een lening nodig.
Ik weet ook na 14 jaar regelmatig Thailand, i,c. Chiang Mai te bezoeken niet of de Thai inderdaad onder dergelijk eergevoel gebukt gaat. Mijn ervaring is wel dat de Thai het niet op prijs stelt als je kwaad op ze bent.
Twee ervaringen tijdens mijn huidige vakantie laten zien dat kwaad worden op zijn Nederlands de Thai wel raakt.
Ik heb geen zin om om de hete brei heen te draaien en als ik niet voor het eerst geconfronteerd wordt met nalatigheden, terwijl ik meer dan eens om opheldering heb gevraagd, maak ik van mijn hart geen moordkuil en dan heb ik geen zin om me zorgen te maken om een tere Thaise ziel.
Bij sommigen betekent dat dat ik daarna genegeerd word, maar dat is geen nieuwe ervaring voor me, zeker niet in Chiang Mai.