‘Cultuursnuiven’

Zo over de jaren mijn schoonfamilie en dus het mooie Thailand bezoekend, viel het me op dat er toch wel enige cultuurverschillen zijn waar te nemen voor de oplettende toeschouwer.

Voordat u mij beticht van het intrappen van open deuren, en me wijst op de talloze boeken en geschriften al gewijd aan deze materie door grotere geesten dan ondergetekende, meen ik toch mijn steentje te kunnen bijdragen door eigen observatie van dit fenomeen.

Zo is daar om te beginnen mijn idee van schoon en aangeharkt.
Kan ik in Nederland zowat geen poot meer zetten door alle eco-vriendelijk opgedrongen containers voor restafval, papier en compost, zie ik buurvrouw tijdens het schuren van haar stoepje zoveel bleekwater gebruiken dat het op chemische oorlogsvoering begint te lijken, en word ik dagelijks door verdacht eenzijdig georiënteerde milieu-goeroe’s gewezen op een snel naderend klimaat-armageddon, bij schoonma op het Isaanse erf gaat het ietsje anders.

Haar idee van opgeruimd is namelijk het eenmaal per week de keukenrestjes en plastic zooi in een roestig olievat proppen, en er daarna vrolijk de fik in te steken met behulp van wat snelverdampende brommer-benzine.
Dat de wind soms uit de verkeerde hoek waait en haar rooksignalen de halve straat aan het zicht onttrekken, daarbij menig volle waslijn van een penetrant stookluchtje voorziend, is hier ten dorpe vanwege de welig tierende Thaise harmonie gelukkig geen enkele reden tot opgetrokken wenkbrauwen, wijkwoede of ook maar beginnend burengerucht.

Behalve voor haar op bezoek zijnde Hollandse schoonzoon dan, die werkelijk overal een probleem van maakt.
Die jongen wordt nooit een Thai, met zijn geneuzel over hoestbuien en zwarte sneeuw.

Zwager Oeth is een ander verhaal.
Mag schoonma zo haar eigen ideetjes hebben over wat door de Isaan-beugel kan, hijzelf legt de lat beslist nog stukken lager.

Want nimmer kon ik hem betrappen op iets wat ook maar op werk zoeken, werk aannemen of werk uitvoeren leek, al had ik soms toch enige hoop dat het de goede kant op ging.

Zo was daar die avond in April.
Ten dorpe waren er drukbezochte tempelfeesten, en zwager bleek uitverkoren om samen met enkele anderen aldaar de orde te gaan bewaren.
Wat nodig was, gezien het grote aantal lieden dat bij die gelegenheden het kietelen van eigen lever door middel van plaatselijk gestookt vuurwater als een boeddhistische levenstaak beschouwen.

De verlichting meestal de volgende morgen bereikend.
Wanneer de eerste zonnestralen hun geteisterde hoofd masseerden, en echtgenotes met stemverheffing hun dank uitspraken voor het verbrassen van het toch al karige huishoudgeld.

Mijn farang-hart sprong ditmaal echter op van vreugde bij het ontwaren van zwager. Nu eens gekleed gaand in een strak khaki uniform, met glimmende pet op het hoofd en een heuse gummiknuppel aan de gordel.

Een prachtig plaatje vormend van d’oprechte dienaar der wet, klaar om zijn verantwoordelijke missie te gaan volbrengen.
Zijnde menig weduwe en wees te beschermen tegen laveloze lanterfanters, amok makende manspersonen de knuppel in de nek te leggen, en deze delinquenten desgewenst meteen af te te voeren richting cachot. Voorwaar een loffelijk streven, en mijn respect voor zwager steeg dan ook evenredig met zijn voorkomen.

Geheel passend bij deze schone taak was echter ook zijn motto voor die avond.
Namelijk dat men vuur met vuur diende te bestrijden.

Wat erop neerkwam dat hij zichzelf eerst een gigantische bierpul met SangSom inschonk, daar ter versiering wat ijsgekoelde soda-bubbels bij mikte en deze kolossale hersenverweker vervolgens in één keer achterover sloeg.
Daarna welgemoed afreizend richting tempel, klaar om andere bezopen bezoekers tot de orde te gaan roepen.

Dat hij het aftanken zoals gewoonlijk tot zichzelf beperkte zou ik de volgende dag gewaarworden. Toen we zijn brommer wilden gebruiken voor een bezoek aan de markt en deze net buiten het dorp al hikkend de geest gaf door brandstofgebrek.

Een andere kleine cultuurschok was het gegeven dat men in Nederland meestal eerst een bodempje legt voordat men geestverruimende middelen tot zich neemt, maar sommige Thai dit als onzin beschouwen.
Volgens zwager was het namelijk zonde van goed voedsel om eerst te gaan eten.
Dronk je dan teveel was er grote kans dat je maaltijd later, met dank aan promillage en peristaltiek, weer op het grasveld belandde.
Dus dronk hij zich altijd eerst een stuk in de kraag, en ging dan pas aan tafel.

De logica hierachter ontging mij echter geheel.
Omdat ik diezelfde zwager eens na een stevig drinkgelag zijn avondmaaltijd in de struiken had zien parkeren, om dan tien minuten later weer vrolijk een bordje bami aan te pakken.
Gezien het werpen van de teerling een van zijn andere hobby’s is, had hij zich in het Oude Rome als een vis in het water gevoeld, zoveel is zeker.

Een absolute tegenhanger van het zojuist opgelepelde en tranentrekkende verhaal is nicht Ning, dus in het kader van ‘zoek de cultuurverschillen’ mag zij zeker niet ontbreken.

Broodmager, vriendelijk en altijd bezig, dat is nicht.
Vanwege een hoognodige verbouwing van schoonma’s bijkeuken haalde ik ooit tesamen met Ning’s echtgenoot flink wat loodzware zakken cement, teneinde hiermee een begin te kunnen maken.
Bij terugkeer van de bouwmarkt stelde manlief voor eerst maar een condensparelende Chang te consumeren bij de dorpswinkel, want de farang zou wel dorst hebben (en inderdaad).

Nicht Ning karde intussen de zwaarbeladen pick-up naar schoonma’s nabije stulpje, en zou daar op onze terugkeer wachten.
Uren later, plaatselijk verdoofd, en tevens voorzien van klotsende kuiten en te verwaarlozen werklust, betraden we schoonma’s perceel. Om er dan achter te komen dat Ning en vrouw Oy de cement al gelost hadden, en het nu keurig opgestapeld klaar lag onder het afdak.
Oy riep vrolijk dat nicht intussen ook nog kans had gezien een veranda overstekende gifslang dood te meppen met de huisbezem.

Waar vind je een Nederlandse huisvrouw die in de bloedhitte zware balen cement op haar nek neemt, deze verder draagt dan nodig is omdat het dan droog ligt, tussendoor een bloedverdunnende kuitenbijter naar de eeuwige rijstvelden helpt, en dan ook nog eens toestaat dat haar man op datzelfde moment opboerend de baliekluiver uithangt, zonder daarna subiet echtscheiding aan te vragen?

De queeste naar het Gulden Vlies, Steen der wijzen, en de Hoorn des overvloeds in een plaatselijke Albert Heijn zou waarschijnlijk meer kans van slagen hebben.

Van feestjes naar crematie-rituelen is een hele stap voor de gemiddelde Nederlander, doch niet in het schone Siam.
Bij het ten hemel varen van een stokoud geworden oom van vrouw Oy, ontdekte ik al snel dat het hier niet bij droevig kijken, handjesschudden en wegwerken van overprijsde en zeer beroerde koffie met droge cake zou blijven.
Integendeel.

De aankomst bij de tempel was gelijk het betreden van een uit de hand gelopen ouderavondje, dorpskermis, en dichtbevolkte familie-reünie inéén.
De locatie van de dierbare overledene zelf werd met floep aan-floep uit lampjes aangegeven. Mocht men dat gemist hebben was er altijd nog de metershoge poster van zijn doorgroefd gelaat dat aangaf waar hij zich bevond in deze vriendelijk verwarrende heksenketel.

Borrelende pannen met soep, daarin roerende kletstantes met een braam op hun stembanden, gamelan-muziek, myriaden muggen die een kleine uitwisseling van lichaamssappen voorstonden, vele verre neven en nog meer nabije ooms, sommigen daarvan al vér boven hun theewater, vrolijk tikkertje spelend grut, zwartgerande foto’s van misprijzend kijkende opperhoofden aan de muur, tinkelende tempelbelletjes, en als sluitstuk enkele inderhaast kaalgeschoren en in oranje pij gehesen neefjes.

Die een mooi devoot plaatje voor de familie zouden moeten opleveren, ware het niet voor hun uiterst brutale koppen en de daaruit bungelende krong thip sigaret.
Zij waren het ook die na de plechtigheid kans zagen het leven van sommige genodigden (mij dus) met tien jaar te bekorten door het onverwacht afsteken van rotjes en donderslagen.

Nergens zag ik echter iets wat op een zalvend handenwrijvende begrafenisondernemer leek, en alleen daarom al gaat mijn voorkeur uit naar de Thaise uitvoering.
Naderhand stond de hele familie nog op de tempeltrap en deelde stukjes geurige zeep uit aan alle genodigden.
Me afvragend hoe een Nederlandse begrafenisstoet zou reageren als de nabestaanden hen bedankten voor hun komst met zorgvuldig versierde stukjes Lux kon ik, heel toepasselijk, een glimlach niet onderdrukken.

Een andere schok kreeg ik ooit eens thuis bij zwager Oth in Bangkok.
Op de avond voor vertrek naar Nederland bracht ik nog snel even een bezoek aan de niet al te chique wasgelegenheid.
Om er dan bij het willen doorspoelen van het hurktoilet achter te komen dat hun kroost de waterbak tevens als aquarium gebruikte, en ik bijna hun zwarte sluierstaartje richting riolering en roemloos einde had geholpen.
Licht geschokt, doch met ongedeerd sluierstaartje, voegde ik me weer bij de andere aanwezigen.

Vrouw Oy, aan wie ik later het bijna verdrinken van ons geschubde vriendje opbiechtte, keek er niet van op.

Wel raadde ze me aan eens een keertje niet half bewusteloos rond te lopen in den vreemde, dan zag ik nog eens wat.
Ik twijfelde even.
Maar besloot toen deze aanbeveling in de wind te slaan.

Want goede raad is duur, en door een klein cultuurverschil kan ik daar echt niet aan beginnen.

Over deze blogger

Lieven Kattestaart

Lieven Kattestaart (1963) woont samen met vrouw Oy op het mooie Goeree-Overflakkee.
Is werkzaam als havenmeester en bezoekt sinds 1993 het verre Thailand, waar hij in 98' Oy leerde kennen en haar overhaalde de zon vaarwel te zeggen en zich in dit kille moeras achter de dijken te vestigen.

Tegenwoordig de vakantieweken meestal doorbrengend in het Isaanse optrekje van schoonmoeder, afgewisseld met wat strandhangen in Pattaya, of klem zitten in bus of trein om andere en onbekende Thaise streken te bezoeken.
Zich voornemend na pensionering samen met Oy in Thailand te gaan wonen, en beiden kunnen nauwelijks wachten tot het zover is.

Hobby's: zodra er zich een inspiratie-vonkje aandient, doch meestal gekweld door schrijversblok, het toetsenbord beroeren teneinde het mooie Thailandblog van een nieuw stukje te voorzien, het beoefenen van lichamelijke bezigheid door middel van joggen (uiteraard met mate) online schaken, en het af en toe drinken van een prima Single Malt en daarbij wegdampen van een sigaar van Cubaanse origine.

Lees hier de laatste artikelen

Oudere postings van deze blogger

• Cultuur14 november 2024‘Drie dagen van bezoeking’
• Cultuur1 november 2024‘Kansloos koloniaal in Pattaya’
• Leven in Thailand26 oktober 2024‘Thaise verleidingen’
• Leven in Thailand17 oktober 2024‘Dromen van Lumpini’