Aanpassen in Thailand

Thiti Sukapan / Shutterstock.com

Soms zegt men wel eens dat de mensen hier een grote inhaalbeweging moeten maken door de technologische ontwikkelingen in de wereld. Dat er ook dringend een mentaliteitswijziging nodig is zoals hun benadering voor moderne problemen als verkeer, milieu en andere. Omdat wij westerlingen daar al vanaf de start van die ontwikkelingen bij betrokken zijn kregen we enkele generaties lang tijd. Hier moeten ze het in een enkel mensenleven doen.

Maar is er al wel eens nagedacht hoe wij, farangs, ons hier moeten aanpassen?

Voor iedereen begint het met een vakantie, heel af en toe voor werk. Soms gewoon onschuldig naar dit exotisch land, soms met bijbedoelingen omdat men verhalen hoorde over meer volgzame en ‘bereidwillige’ vrouwen annex mannen. In de meeste gevallen eindigt dat in een drang naar meer. Men wil terug, voor welke reden dan ook.

Langzaamaan moet men een keuze maken: gaan ze naar een omgeving waar veel land- en taalgenoten zitten, of waar ten minste toch wat gelijkwaardige westerse cultuur aanwezig is of gaan ze naar minder bekende bestemmingen op avontuur? Dat laatste duurt vaak een poosje, meerdere vakanties of ze hebben een partner gevonden.

Zo ook De Inquisiteur. In Nongprue ging hij wonen, net buiten Pattaya, in die jaren een echte “Darksite”. Lekker rustig, veel groen, buffels, olifanten. Doch er werd toen al veel gebouwd en op die negen jaar dat De Inquisiteur er zou wonen ontwikkelde de Darksite zich naar een volgebouwde omgeving met uitermate druk verkeer.

De Inquisiteur had geluk met zijn Thaise buren, vrolijke mensen, hard werkend aan een betere toekomst maar nooit vergeten om plezier te maken. De Inquisiteur was de enige in de wijk die een tuin had en die werd zowat gemeenschappelijk eigendom eens men wist dat hij dat best wel kon pruimen. Zo leerde hij Thais praten, zich aanpassen, werd op sleeptouw genomen naar religieuze of openbare activiteiten waar hij kop of staart aan kreeg tot men hem het verklaarde. Kwam hij tot meer inzichten, natuurlijk ging hij feesten in het Pattayaanse leven maar hij merkte dat er toch meer achter zat dan enkel maar geld verdienen, die dames daar deden dat niet allemaal voor hun plezier voelde hij aan.

Bij de buren waren ook veel Isaaners, die verhalen vertelden over hun geboortestreek, waarom ze in Nongprue waren, over hoe ze hun schamele kost verdienden, over hun achtergebleven familie en kinderen. Dat verklaarde ook meteen die eerste vreemde ervaring die De Inquisiteur had toen hij in de wijk een tweede huisje kocht en dat ging renoveren. Met de hulp van enkele “chang’s” – aangeprezen vakmannen voor de elektra, voor het vloeren. Die in volle job, begin mei, plots De Inquisiteur in de steek lieten. Ze gingen naar huis voor enkele weken, in de rijst werken. Dat vond De Inquisiteur in die periode nog volledig onaanvaardbaar, hij was boos. Later zou hij te weten komen waarom ze dat doen.

De Inquisiteur had ook last van een ander verschijnsel: hij vond het weliswaar leuk dat de mensen graag afkwamen, dat gaf hem de kans om veel te leren, maar meestal was de rekening voor hem wanneer er wat biertjes gedronken werden. Dat vond hij minder leuk en was van plan daar wat aan te doen. Gelukkig was er buurman Manaat, een Bangkokees, gehuwd met een Isaanse. Die was stilaan een goede vriend geworden, hij verdiende goed zijn kost met een pestcontrole bedrijfje en was een van de weinigen die ook vaak betaalde. Hij vertelde De Inquisiteur hoe het er aan toe gaat: mensen hier delen veel met elkaar, maar vaak hebben ze er geen geld voor. Wacht maar af, je zal zien.

En ja, De Inquisiteur begon te merken dat men toch regelmatig wel wat deelde. Voedsel vooral, doch het is het gebaar dat telde. Door deze ervaring zou De Inquisiteur later in Isaan al geduldiger zijn met het verschijnsel.

Stilaan begon men De Inquisiteur te vertrouwen en kon hij diepere gesprekken voeren. Met de buren, maar ook met dames in de cafe’s in de buurt – hij vierde graag feest en maakte graag lol, maar had altijd respect voor hen. Vooral de barmeisjes gaven De Inquisiteur meer inzicht over het waarom ze dit deden. Hoe ze er een hekel aan hadden, hoe ze sommige onbeschofte farangs liever niet zagen komen. Hoe groot de druk was om de familie te ondersteunen.

En fijn, buren namen hem mee naar de familie. Zijn uitstappen naar de toeristische gebieden begonnen hem toch al de keel uit te hangen, De Inquisiteur was zowat al overal geweest. En altijd maar die mooie en comfortabele resorts of hotels, daar zou hij niets bijleren over dit land en zijn mensen. En bezocht hij onder uitstekende begeleiding families in Bangkok, vaak de mindere en overbevolkte buurten maar heel gezellig. Nakhom Phanom, zijn eerste Isaan-ervaring, met een partybus, tsjonge, konden die mensen feesten. Doch zag hij direct de veel soberdere huizen, pittoresk, dat wel, maar met weinig comfort. Verzeilde De Inquisiteur in gebieden waar er echt armoede heerste maar telkens weer werd uitgenodigd om mee te eten. Kwam hij hun manier van leven te weten, hun hartstochten, hun problemen.

Hij zag dat het Boeddhisme een grote invloed had op de samenleving, niet alleen door de tempels, maar ook op de mensen hun denken en handelen. Dit ging er moeilijk in bij de atheïstische Inquisiteur die in zijn adolescentie al een afkeer gekregen had van het katholicisme.

En vervolgens was er de grote verrassing, het verliefd worden op liefje-lief. Met de verhuis naar Isaan. En dan nog in een heel klein dorpje, een heel arme streek. Totaal anders weer en nogmaals een aanpassing. Hij heeft geleerd hoe hier te rijden in de chaos, hoe overheden en politie te benaderen, beleefdheidsnormen te respecteren, om te gaan met die vreemde drang van sommige handelaars om farangs wat meer te laten betalen, hoe marktconforme prijzen te betalen voor minder dagelijkse goederen, hoeveel fooi te geven, hoe dingen gedaan te krijgen zonder iemand gezichtsverlies te laten lijden, heeft zelfs de invloed van het Boeddhisme een plaats kunnen geven, … .

Na veertien jaar Thailand dacht De Inquisiteur dat hij nu wel zowat alles wist. Tot hij gisteren weer verrast werd door het lief, en dit gesprek was aanleiding voor dit blog.

De Inquisiteur en het lief lopen over de markt in het stadje. Het zonnetje schijnt, veel volk op de been, gezellig. Er staat ook een stuk markt op de hoofdstraat van het kleine stadje en daar ziet De Inquisiteur zonwerende zeilen hangen met daaronder veel tafels, met stoffen versierde stoelen, borden en bestek, drinken staat er ook al op. Beetje strompelend door het vele volk gaat De Inquisiteur naast het lief lopen en zegt: ‘ha, hier hebben ze een feestje’. ‘Ja, een overlijden’ meldt het lief. Ze weet ook dat de overledene een bromfietsongeval had, de tweede al in een week: ook de neef van de eigenaar van de groothandel waar we inkopen is overleden na een bromfietsongeval.

Het toeval is dat we net nu aan het overleggen zijn over haar dochter: een bromfiets voor haar zou makkelijk zijn, ze nadert de zestien en rijdt al af en toe rond met de onze in de dorpen rondom, moeten we haar in de toekomst niet steeds brengen en afhalen want stilaan spreidt die haar vleugels natuurlijk.

‘Ben je niet een beetje bezorgd?’ vraagt De Inquisiteur naar aanleiding van die <tambun>.

Het lief antwoord via een blik die voldoende vertelt, dat heeft hij al geleerd, Isaaners verspillen geen overbodige woorden aan domme vragen. Uiteraard is ze bezorgd.

‘Ze kan ook een ongeval krijgen’ dringt De Inquisiteur aan.

Het lief stopt met stappen en vertelt: ‘als je tijd gekomen is sterf je toch’.

Hij: ‘Huh? Je kan toch maatregelen treffen, voorzichtig zijn, uitkijken?’

Zij: ’Neen, dat maakt niets uit tee rak, als het zover is, is het niet te vermijden, dat is je lot”

Hij: ‘Dus of ik te veel biertjes zou op hebben of niet, het hangt gewoon af van het lot?’

Zij: ‘Ja’

De Inquisiteur is even sprakeloos, glimlacht en laat het verder maar rusten. Doch dat antwoord speelt lang na in zijn geest. Dit is hoe mensen hier, doorspekt van het Boeddhisme en karma, denken en handelen. Het lief, negenendertig bijna, is niet dom, heeft een wereldse kijk, weet hoe de farangwereld reilt en zeilt. Zij is vatbaar voor argumentatie, voor verbeteringen, staat open voor veel. En toch….

Jazeker, een farang die in Thailand woont moet zich enorm aanpassen.

Want zulk een inzichten kan je niet wijzigen, hoe graag je het ook zou willen.