Uit het Isaanse leven gegrepen. Een vervolg (deel 5)

Wat doet zo’n expat nu daar in Isaan? Geen landgenoten in de buurt, zelfs geen Europese cultuurgenoten. Geen cafe’s, geen westerse restaurants. Geen vertier. Welnu, De Inquisiteur koos voor dit leven en verveelt zich helemaal niet. Deze keer verhalen in niet-chronologische dagen, geen weekverslag, wel telkens gewoon maar een blog, soms actueel, soms uit het verleden.

Feest in het dorp

Het dorp staat op stelten. Je merkt, voelt, ziet en ruikt dat er wat aan de hand is. Eega wist allang dat er komende twee dagen wat te doen is, maar als altijd heeft ze niks verteld, ‘een farang denkt te veel na’ is haar stelling, dus beter dat de dingen De Inquisiteur maar onverwacht overkomen.
Het is feest, <tambun>.

De monniken van de plaatselijke tempel hebben besloten dat het nodig is om een goede rijstoogst af te prevelen. Uitzonderlijk want geen jaarlijkse gebeurtenis, dit is de eerste maal. Er moet uitgepakt worden, er moet geofferd worden, er moet gegeten worden.
En drinken hoort daar natuurlijk gewoon bij, het Boeddhisme is tolerant, zolang het maar niet in of op het tempelcomplex gebeurd.

Is er een programma? – vraagt De Inquisiteur aan vrouwtje lief. Die meteen rare ogen trekt, “weet jij dat nu nog steeds niet?”. Inderdaad, wat ook de aanleiding voor dit soort zaken is, het gaat er altijd hetzelfde aan toe. Nu ja, ze beginnen met een optocht, dat is iets uitzonderlijk voor een klein dorpje als het onze. Die optocht is enkel om meer inkomsten te verzamelen, de Isaaners zijn gul voor Boeddha maar ook leep. Als de monniken enkel zouden afwachten in hun tempeltje, zouden er velen zijn die niet komen opdagen, of wel, maar dan te laat voor de ceremonie die de giften afdwingt maar op tijd voor het gratis eten.

De eerste dag van zo’n iets grotere <tambun> is eigenlijk een organisatie-dag. Koken. Voor het ganse dorp. Dat doen ze graag, de meest geschikte woning wordt uitgezocht en daar op het erf worden dan een soort afdaken geplaatst, gewoon stalen buizen met een zeil op. Die werken worden uitgevoerd door de vaste top vijf van luiwammesen en dronkelappen. Want de gastheer of gastvrouw moet drinken aanbieden. Dat moet je trouwens ook voor de ganse bende koks en kokkinnen.
En natuurlijk, welk huis kiezen ze graag uit ? Jawel, van ondergetekende. Mevrouw fier, De Inquisiteur moedeloos. Want je draait niet alleen op voor het lessen van de dorst, nadien laten ze een puinhoop na. Daarenboven plunderen ze gegarandeerd je moestuintje en het aanwezige rijpe fruit. De Inquisiteur was al drie keer overvallen. Een stevige discussie thuis na de derde maal en zodoende is hij gelukkig wanneer het lief meldt dat voor deze <tambun> niet bij ons gekookt zal worden, ze snapte dat een vierde maal wel eens <farang-problemen> met zich zou meebrengen.

Vervolgens worden de groenten, vlees, … aangekocht en naar de kookplaats gebracht. Voor die aankopen is een betrouwbaar iemand aangeduid, die maakt in overleg lijsten en is verantwoordelijk voor het geld. Alles wordt grotendeels gefinancierd door de tempel zelf, af en toe komen ze nadien nog wel eens rond in het dorp om wat extra’s, dat geeft iedereen graag en gul. En koken maar, een hele dag lang, tientallen vrijwilligers, de rijstvelden moeten wachten. Erg leuk dat gedoe, De Inquisiteur schuimt graag die ijver af, verbaasd zich hoe ze sommige gerechten klaar maken, mag overal proeven. Het is een voortdurend aan- en aflopen van mensen. Met het nodige plezier, gespijsd door lao kao en bier – waar de farang zich wat afzijdig van houdt maar er is gelukkig begrip voor.

Want De Inquisiteur weet dat er die avond van de eerste dag al feestjes zullen zijn, telkens in huizen van de paar iets meer kapitaalkrachtigen van het dorp. En dat het vrouwtje daar graag naartoe gaat. Kletsen, roddelen, grappen en lachen.
Dat gaat zo : afhankelijk van status en financiën neem je wat drank mee – bier, lao, Winecooler voor de dames. Wordt je status zowat in de top tien geschat, breng je ook nog eens cola, <naam deing>, koekjes en snackjes mee. En dan ga je verschillende huizen af, een uurtje hier, twee uurtjes daar, blijven plakken op het leukste adres, wij behoren steeds weer tot de laatsten die huiswaarts willen.

De Inquisiteur en gade zijn populair in het dorp. Kwestie van financiële status natuurlijk, maar weer goed voor de public-relations van de shop. En op zulke gelegenheden is mevrouw plots minder bezorgd over dochtertje-lief. Want in het dorp is het veilig, hoeft ze geen angst te hebben voor wat dan ook, iedereen kent iedereen. En dochter heeft ook haar favoriete bestemmingen zodat moeder weet waar ze uithangt, en blijft dan meestal slapen bij een vriendinnetje samen met een aantal andere tieners.
De Inquisiteur, westers denkend als hij is, heeft geleerd om schooluniform en boekentas ook in de auto te leggen. Kwestie om niet extra heen en weer te moeten rijden voor het slapengaan.

Ondanks het late bedwaarts trekken begint de volgende dag vroeg. Het is druk in de shop. Want traditioneel zijn de inkopers van dienst weer een heleboel zaken vergeten tijdens hun rooftocht gisteren in het nabij gelegen stadje. En daar zijn wij, leep als we beide zijn, op voorzien. Wij hebben ook een magazijntje, en grote stocks van niet-bederfware goederen. Die ze nu bij ons, aan hogere prijzen uiteraard, moeten inkopen. Want vreemd genoeg ziet niemand het meer zitten om terug naar het stadje rijden. We weten ook al dat er tegen de avond aan een grote toeloop zal zijn.
Voor bier en lao kao. Die hebben ze altijd te weinig. En ijs. Kilo’s ijs. Mooi toch ?

Zo’n optocht is altijd de moeite om te aanschouwen. De jeugdige schoonsten van het dorp zijn in traditionele kledij gestoken en zwaar opgemaakt. Die wandelen al dansend achter twee wagens aan : eentje met een enorme muziekinstallatie, eentje met een tijdelijk afdakje en mooi versierde zetel waarop de hoofdmonnik zit. Op die laatste wat grotere truck staan tevens mooie bloemstukken en er zitten ook twee mensen bij die de giften ontvangen en op de bloemstukken steken. De gevers worden beloond met zegeningen van de hoofdmonnik die met een bundel in water gedompelde takken op hun hoofden tikt.
Grappig zijn ook de lui die de iets minder gulle nieuwsgierige kijkers gaan aanmoedigen om wat te geven. Maar het gaat er altijd leuk en relaxed aan toe zodat het nooit opdringerig wordt.

Vervolgens begeeft iedereen zich naar de tempel, het complex is ook al mooi versierd met bloemstukken en andere prullaria waarvan De Inquisiteur de betekenis nooit zal vatten ondanks de uitleg van vrouwlief. Er wordt gebeden, de mantra’s maken De Inquisiteur steeds slaperig want soms wel langdurig.
Hij zoekt dus altijd een plaats uit ergens tegen een steunpaal, om de rug te sparen, die typische hurk zit is anders door hem niet lang vol te houden.
Hongerig moet je toekijken wanneer eerst de monniken gaan eten. En zie, plots is niet alles meer Isaan-food achtig. Heerlijke ruikende typisch Thaise gerechten, waar hebben ze die vandaan? Krijgen wij dat straks ook te eten? Nee hoor, eens we zelf mogen eten, lap, Isaan food.
Voor het eten alleen al overweegt De Inquisiteur om voor een maand of twee even monnik te worden … .

Nadien is het weer : socialiseren, praten, lachen, plezier maken. In het ganse dorp. Maar wij zakken af naar onze shop. En zo rond de late namiddag beginnen ze te kopen. Een karton Leo, een karton Chang. Lao kao. Een boel ijs. Nog wat later, bij valavond, komen vele feestlustigen in de shop zitten. Drinken, de karaoke moet aan. Liggen er al snel een deel uitgeteld te slapen in de bamboo sala, die is onbruikbaar voor eventueel drinkende klanten, maar deze maal laat De Inquisiteur het maar blauw-blauw.

Zo’n dorpsfeest is echt traditioneel. Kennen we in het westen niet meer. Iedereen werkt vrijwillig mee, nodig want zowat zeshonderd hongerigen voor gratis eten. Drinken wordt gedeeld, wie het meeste heeft, het meeste deelt. De Inquisiteur heeft er geen problemen mee.
Mensen leven hier met een “wij-gevoel”. Niet het westerse ‘ik’.

Wordt vervolgd