Topwetenschapper Bruce Ames (95): ‘Met de juiste voeding kunnen we allemaal 100 jaar worden’
Zoals jullie weten heb ik een bijzondere interesse in voeding en gezondheid en zeker ook in de orthomoleculaire geneeskunde. De reden hiervoor is dat ik zelf daarvan de bijzondere effecten ondervonden heb.
Zo heb ik door zelfstudie mijn gezondheid kunnen verbeteren. Had ik voorheen allerlei gezondheidproblemen zoals obesitas, pre-diabetes, hoge bloeddruk, hoofdpijn, rugpijn, artrose, ernstige allergie, prikkelbaredarmsyndroom, slechte weerstand, weinig energie en nog meer klachten. Nu ben ik al twee jaar helemaal klachten- en medicijnenvrij. En dat uitsluitend door mijn levensstijl aan te passen: meer sporten, andere voeding, voornamelijk mediterraan eten (geen toegevoegde suikers en geen bewerkt voedsel), supplementen, voldoende slaap en weinig stress.
Mijn inspiratiebron
Een van de grootste inspiratiebronnen voor mij, is de Amerikaanse topwetenschapper professor Bruce Ames (95). Deze man behoort tot de Champions League van de wetenschap en is een van de meest geciteerde wetenschappers ter wereld. In de jaren 60 ontwikkelde Bruce Ames een eenvoudige en betaalbare test om snel te bepalen hoe kankerverwekkend een bepaalde stof is. Deze test, die inmiddels de “Ames-test” wordt genoemd, heeft sindsdien een grote impact gehad. Dankzij zijn werk weten we bijvoorbeeld dat tabaksrook kankerverwekkend is omdat het het DNA beschadigt. In de jaren zeventig zette Ames zich actief in voor strengere regels rondom het gebruik van landbouwchemicaliën en zorgde hij ervoor dat kankerverwekkende stoffen uit producten zoals haarverf werden verwijderd.
Tijdens zijn werk besloot hij zich, na een toevallige ontdekking, helemaal te richten op voeding en supplementen. In 1989 merkte een medewerker van Bruce Ames iets opvallends op: proefdieren in het laboratorium vertoonden net zoveel DNA-schade als dieren die expres waren blootgesteld aan straling. Hoe kon dat? Na grondig onderzoek bleek dat er een fout was gemaakt door de diervoederleverancier: het voer bevatte geen foliumzuur (vitamine B11). Hierdoor ontdekte Ames dat een langdurig gebrek aan foliumzuur ook bij mensen kan leiden tot DNA-schade. Dit zette hem aan het denken over de rol van voeding in onze gezondheid. Terwijl veel van zijn collega’s het rustiger aan gingen doen, richtte Ames zijn aandacht volledig op het effect van voedingsstoffen op ons lichaam en stofwisseling. Dit leverde hem nieuwe inzichten op:
- Veel enzymen in ons lichaam werken niet optimaal of te traag omdat we niet genoeg vitamines, mineralen en andere belangrijke stoffen binnenkrijgen.
- Vrijwel iedereen heeft door kleine genetische afwijkingen een tekort aan bepaalde soorten enzymen.
- Naarmate we ouder worden, neemt de kwaliteit van onze enzymen af.
- Door meer vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen te nemen, via voeding of supplementen, kunnen deze ‘verouderde’ enzymen weer beter werken. Zo kunnen we, ondanks genetische foutjes, de hoeveelheid van sommige enzymen aanzienlijk verbeteren.
Dankzij Bruce Ames weten we hoe belangrijk vitamines en mineralen zijn voor ons lichaam en dat bijna iedereen een tekort heeft, ondanks het eeuwige liedje van de onwetenden dat als je gezond eet je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt, dat is dus absoluut niet juist.
Volgens Bruce Ames is voeding een eenvoudige en effectieve manier om verouderingsziekten te bestrijden en een gezonde levensduur te verlengen. Hij ziet het als het ‘laaghangende fruit’ waarmee je snel resultaat kunt behalen. Ames raadt iedereen aan om mediterraan te eten: veel groenten en fruit, vis, noten, volkoren granen, af en toe wat wit vlees, en slechts af en toe rood vlees. Zo krijg je de nodige voedingsstoffen binnen om je lichaam optimaal te laten functioneren. Toch stelt hij dat zelfs bij een uitgebalanceerd dieet, de meeste mensen baat hebben bij extra voedingsstoffen. Dit komt door onze unieke genetische eigenschappen, de zogenoemde ‘polymorfismen’, waardoor we allemaal een andere mix van voedingsstoffen nodig hebben. Ames benadrukt daarom dat het aanpassen van je eetgewoonten of het gebruik van supplementen vaak noodzakelijk is om echt gezond te blijven.
Meer over Bruce Ames
Bruce Ames is een bekende wetenschapper op het gebied van biochemie en moleculaire biologie. Hij werkt als hoogleraar aan de University of California, Berkeley, en is senior onderzoeker bij het Children’s Hospital Oakland Research Institute. Zijn carrière begon in de jaren vijftig, toen hij bij het National Institutes of Health (NIH) onderzoek deed naar bacterieel DNA. Dit onderzoek leidde tot de ontwikkeling van de bekende “Ames Test”, een eenvoudige test om stoffen te identificeren die mogelijk genetische schade veroorzaken. Deze test was revolutionair omdat het snel en goedkoop was, terwijl eerdere methoden veel tijd en geld kostten.
Dankzij de Ames Test konden wetenschappers aantonen dat veel chemische stoffen kanker veroorzaken, doordat ze schade aan genen aanrichten. Hoewel dit nu logisch lijkt, was het destijds een belangrijke ontdekking die mede dankzij Ames werd bewezen. Zijn werk heeft grote invloed gehad op de manier waarop we naar kankerverwekkende stoffen kijken.
Dr. Ames is een invloedrijke wetenschapper met meer dan 450 wetenschappelijke publicaties. Hij heeft zelfs de prestigieuze National Medal of Science gewonnen. In de afgelopen jaren heeft hij zich gericht op de studie van veroudering, met een specifieke interesse in wat men de “vrije radicalentheorie van veroudering” noemt. Vrije radicalen zijn moleculen die cellen kunnen beschadigen en bijdragen aan het verouderingsproces. Ames ontdekte in 1990 dat deze schade toeneemt naarmate mensen ouder worden, wat hem ertoe bracht om mitochondriën, de energiecentrales van de cellen, nader te onderzoeken.
Mitochondriën spelen een cruciale rol bij de energieproductie in ons lichaam, maar tijdens dat proces kunnen er ook vrije radicalen ontstaan, die de cellen beschadigen. Ames ontdekte dat het voedingssupplement acetyl-L-carnitine (ALCAR) mogelijk de effecten van veroudering op mitochondriën kon verminderen. Hij voerde experimenten uit met oudere ratten en zag dat ze na een paar weken actiever werden en hun cellen beter functioneerden. Toch produceerden deze ratten nog steeds veel vrije radicalen. Om deze schadelijke stoffen aan te pakken, besloot Ames om liponzuur toe te voegen aan hun dieet, een stof die als antioxidant werkt. De resultaten waren opvallend: de cellen van de ratten werden gezonder en er was minder schade door vrije radicalen.
Ondanks zijn hoge leeftijd van 95 jaar werkt Ames nog steeds. Zelf is hij van mening dat dit komt door het slikken van een supplement dat bestaat uit 200 mg alfa-liponzuur en 500 mg acetyl-L-carnitine, die je twee keer per dag moet innemen. Ames is ervan overtuigd dat dit supplement kan helpen bij het tegengaan van veroudering en het verbeteren van de algehele gezondheid.
Naast deze onderzoeken is Ames ook overtuigd van de kracht van vitamine B. Hij gelooft dat eenvoudige vitamine B-therapie kan helpen bij het bestrijden van verschillende ziekten. In een uitgebreid rapport met meer dan 300 referenties toonde hij aan dat veel ziekten kunnen worden aangepakt met hoge doses vitaminen, mineralen en aminozuren.
Onlangs heeft Ames ook een nieuwe theorie geïntroduceerd, de “triagetheorie”. Volgens deze theorie kiest het lichaam, bij een tekort aan bepaalde voedingsstoffen, ervoor om eerst de functies te ondersteunen die essentieel zijn voor directe overleving. Minder urgente functies krijgen dan minder voedingsstoffen, wat op de lange termijn kan leiden tot gezondheidsproblemen. Ames’ werk biedt waardevolle inzichten in hoe voeding een rol speelt bij het verouderingsproces en de gezondheid van het menselijk lichaam.
Een meer dan uitstekend artikel over zijn werk, onderzoek en theorie lees je hier: https://www.lifeunlimited.nl/prof-bruce-ames-met-de-juiste-voeding-kunnen-we-allemaal-honderd-worden/
Over deze blogger
-
Bekend als Khun Peter (62), woont afwisselend in Apeldoorn en Pattaya. Al 14 jaar een relatie met Kanchana. Nog niet gepensioneerd, heb een eigen bedrijf, iets met verzekeringen. Gek op dieren, vooral honden en een liefhebber van goede muziek.
Genoeg hobby's, maar helaas weinig tijd: schrijven voor Thailandblog, fitness, gezondheid en voeding, schietsport, ouwehoeren met vrienden en nog wat eigenaardigheden.
Mijn motto:"Maak je niet te druk, dat doen anderen wel voor jou".
Lees hier de laatste artikelen
- Gezondheid15 december 2024Krachttraining houdt je lichaam jonger op celniveau
- Gezondheid6 december 2024‘In zes weken je oude bloedvaten 20 jaar jonger met Q10’
- Gezondheid4 december 2024Blijf gezond en vitaal na je 60e met de juiste supplementen
- Gezondheid2 december 2024De verborgen risico’s van MSG in Thaise gerechten
Bruce lijkt zelf al goed op weg naar de 100….
Laten we voor hem hopen dat het maar een richtgetal is….
Bedankt Peter, ik ben weer een hoop wijzer geworden, gek eigenlijk dat ik en veel mensen met mij pas op latere leeftijd meer op hun gezondheid gaan letten, nee het is geen angst voor de dood want dat heb ik niet.
Het is overigens maar te hopen dat niet iedereen 100 wordt want dan zou de wereld er heel anders uitzien.
Hopelijk leest onze overheid niet mee want dan kunnen we met zijn allen werken tot onze 75ste.
Dank voor het uitgebreide artikel … Zelf ben ik dagelijks bezig met ouder worden en voeding 🙂 …
Sinds kort maak ik Reuteri ‘yoghurt’ die een geweldige bijdrage levert aan de gezondheid … hier de link naar een youtube video waarin de ‘uitvinder’ het een ander daarover vertelt >> https://youtu.be/nMdyFkOBZgc?si=OC81xuJ0m68VlbBR
Ook nu een leuke persoonlijke introductie. Een gevuld en afwisselend leven, zo te lezen.
Ga zo door, veel succes.
Beste Peter
Bedankt voor het interessante bericht. Ik heb veel waardering en respect voor de orthomoleculaire geneeskunde. Vaak kun je met uitgekiende (en hoog gedoseerde) supplementen meer bereiken dan met zware medicatie. Toch heb ik de behoefte hierop te reageren en iets aan te vullen.
Met ruim 40 jaar beroepservaring als diëtist en overeenkomstig veel cliënten met voedingsgerelateerde klachten een aandoeningen gezien te hebben, wil ik de volgende kanttekeningen plaatsen.
In de loop van de tijd zie ik steeds meer cliënten in het spreekuur verschijnen met klachten die bij bepaalde voedingsstof tekorten optreden, waarbij tegelijkertijd de voedingsanamnese (bevraging over de voedingsgewoontes) niet opvallend is. Dat betekent deficiëntieverschijnselen bij een gevarieerd eetpatroon dat de toevoer van alle voedingsstoffen volgens de aanbevolen hoeveelheden bevat. Ik noem dat “verhongeren aan een volle tafel”.
Door supplementen te adviseren verbeteren veel klachten (soms zelfs spectaculair) maar er ontstaat ook gewenning en afhankelijkheid van de toevoer aan extra voedingsstoffen. Ik ken persoonlijk ettelijke cliënten die hun koffertje met supplementen altijd bij zich hebben en niet meer zonder kunnen. In een aantal gevallen leek de suppletie na verloop van tijd minder tot geen effect meer te hebben. Ik heb zelfs een scorbuut-geval meegemaakt bij iemand die na jarenlang gebruik van hoog gedoseerd vitamine C hiermee was gestopt maar wel normaal groente en fruit gebruikte. Dat heeft mij ertoe gebracht supplementen als een waardevol instrument te gebruiken om een situatie te redden en tegelijkertijd of na verloop van tijd te zoeken naar maatregelen (zoals verandering van leef- en eetgewoontes, lichaamsbeweging, darmsanering, intermediair vasten, stressmanagement, traumaverwerking etc.) die ten doel hebben de processen in de vertering, resorptie, stofwisseling, klierwerking en uitscheiding te stimuleren en stabiliseren zodat suppleren overbodig wordt en je met minder voedingsstoffen hetzelfde effect bereikt.
Een beetje oneerbiedig noem ik suppletie daarom “kunstmest” voor mensen en gebruik bewust het begrip “redding”. De drenkeling die niet kan zwemmen moet gered worden. Die redding is levensreddend. Als hij daarna leert zwemmen kan hij zichzelf redden en zelfs plezier beleven aan een situatie die vroeger levensbedreigend was. Redden gaat snel en lukt het beste als de getroffen persoon passief blijft. Maar om te “leren zwemmen” moet je actief worden, regelmatig oefenen en geduldig (patiënt) zijn. Het overgrote deel van onze moderne geneeskunde en voedingstherapie houdt zich bezig met “redden” en vergeet mensen “beter” te maken. Elke antibioticumkuur verzwakt het immuunsysteem en elk dieet waar iets wordt weggelaten of aangevuld verzwakt op den duur. Wie dieet eet wordt op den duur ziek is mijn motto.
Ik leg de focus meer op processen (functies) en minder op stoffen. De functie is primair en de stof secundair. In een levend organisme (plant, dier, mens, micro-organisme) vinden ontelbare levensprocessen plaats (groei, bewegen, voortplanten, verteren, klierwerking, stofwisseling, uitscheiding etc.). Deze levensfuncties gebruiken stoffen maar worden niet veroorzaakt door stoffen. Een simpel voorbeeld kan dit verduidelijken. Zoals bekend bestaan spieren hoofdzakelijk uit eiwit. Dat hebben de sportscholen op een gegeven moment ook begrepen en sindsdien staan de verkoopafdelingen vol met allerhand eiwitpreparaten. Je kunt echter eiwit eten zoveel je wilt, daardoor alleen worden je spieren niet sterker en dikker. Je zult je spieren helaas moeten gebruiken en trainen om ze sterker te maken. De functie creëert het orgaan en niet omgekeerd. Dan heb je ook wat eiwit nodig maar in alle regel veel minder dan de sportscholen ons proberen wijs te maken. Dit is overeenkomstig het geval bij alle levenspocessen en alle functies van onze innerlijke organen. Vitamine C activeert het immuunsysteem (leukocyten) maar alleen dan als er al een functionerend immuunsysteem aanwezig is. Vitamine D bevordert o.a. de verkalking van de botten maar alleen dan als er al botopbouw en calcificering plaatsvindt. Als de functie ontbreekt of verlamd is, doet de stof niets.
Daarom pleit ik voor meer aandacht voor de functies en levensprocessen. We weten op dit gebied nog erg weinig.
Levensmiddel en voedingsstof. Wat voedt ons werkelijk?
Kijkend vanuit dit perspectief is een levensmiddel en gezonde voeding meer dan een optelsommetje van koolhydraten, vetten, eiwitten, vitaminen, mineralen, sporenelementen, vezels, antioxidanten en andere stoffen die een bepaalde gewenste of ongewenste fysiologische werking bezitten.
Het is niet mogelijk om al die verschillende stofjes zo samen te voegen dat er een appeltje of een kropje sla ontstaat. Het is niet eens mogelijk om met behulp van aminozuren een levend (lees: zichzelf voortplantend) eiwit te construeren. Er is kennelijk iets meer nodig waar wij de wetenschappelijke vinger nog niet op kunnen leggen. Je kunt soms echt behoefte hebben aan een lekker verse en knapperige salade of groenteschotel. Voedingstechnisch stelt een beetje groene sla niet veel voor en is het gehalte aan voedingsstoffen te verwaarlozen maar toch voel je dat het je goed doet. Noem het vitaliteit, Chi of Prana….het zijn de levensprocessen in de levensmiddelen zelf die onze levensprocessen stimuleren. Met een mengsel van uitsluitend voedingsstoffen kun je overleven maar niet de levensfuncties sterken. Dat is een ervaring uit de klinische diëtetiek waar patiënten met kunstmatige voeding in leven gehouden worden. Je ziet de doorbloeding, herstelprocessen, stofwisselingsprocessen en orgaanfuncties op de lange duur achteruitgaan. Overwegend verse, verregaand onbewerkte levensmiddelen zijn de basis voor een gezonde voeding. Ik geef mijn geld liever uit aan verse hoogwaardige levensmiddelen dan aan supplementen en medicijnen en heb niet het gevoel dat ik dan iets tekortkom wat aangevuld moet worden. Dat neemt niet weg dat suppletie zinvol is in sommige situaties en in samenhang met een moderne voeding die grotendeels door de voedingsindustrie geproduceerd wordt is het zelfs een noodzaak om te overleven.
Tot slot nog een eenvoudige tip voor gezonde voeding:
Vermijd alles waarvoor reclame wordt gemaakt!
Beste Johannes, een prima aanvulling en je hebt zeker gelijk. Toch een ‘maar’. Het handhaven van een gezond voedingspatroon is zeker essentieel voor een gezond lichaam en geest. Maar zelfs met een goed uitgebalanceerd dieet kan het moeilijk zijn om alle noodzakelijke voedingsstoffen en vitamines binnen te krijgen die ons lichaam nodig heeft. Dit is waar voedingssupplementen van pas komen. Supplementen kunnen helpen de gaten in onze voeding op te vullen en ervoor te zorgen dat we alle essentiële voedingsstoffen binnenkrijgen voor een optimale gezondheid. Zelfs een gezond dieet is vaak niet voldoende.
Neem bijvoorbeeld magnesium. Zelfs als je gezond eet, is het erg moeilijk om voldoende hoeveelheden magnesium binnen te krijgen, wat idealiter neerkomt op ongeveer 400-500 mg per dag. Je zou echt VEEL groenten, noten en peulvruchten moeten eten om die hoge hoeveelheid magnesium te bereiken.
Hetzelfde geldt voor kalium, een belangrijk mineraal waarvan je idealiter enkele grammen per dag nodig hebt. Of neem jodium, dat in de meeste voedingsmiddelen in zeer kleine hoeveelheden voorkomt. Tenzij je regelmatig zeewier eet (zeewier bevat veel jodium). Ja, gejodeerd zout bevat ook jodium, maar de meeste verpakte voedingsmiddelen gebruiken geen gejodeerd zout en jodium begint te verdampen uit gejodeerd zout nadat de verpakking is geopend. Als je zeezout gebruikt, zit er geen jodium in.
Vitamine D is een ander voorbeeld. Zelfs als je gezond eet, is het vrijwel onmogelijk om voldoende vitamine D binnen te krijgen via je voeding. Vitamine D wordt slechts in zeer kleine hoeveelheden in voedingsmiddelen aangetroffen (champignons of zalm bevatten een klein beetje vitamine D). Maar kun je je vitamine D niet uit de zon halen? De meeste mensen in westerse landen wonen te ver van de evenaar, waardoor het zonlicht te zwak is om voldoende vitamine D aan te maken, zelfs in de zomer. Ook als de huid bedekt is door kleding, of als gevolg van veroudering, is de huid niet in staat zonlicht te gebruiken om voldoende hoeveelheden vitamine D te produceren.
Zoals je kunt lezen, levert zelfs een gezond dieet in de meeste gevallen niet voldoende vitamines, mineralen en andere micronutriënten op. Daarom kan aanvullen erg nuttig zijn.
Peter, een serieuze vraag:
Vele jaren geleden, toen vitamines en supplementen nog niet zo sterk gecommercialiseerd waren als tegenwoordig, waren mensen toen ongezonder dan nu?
Ik vind dat de aanvulling van Johannes veel waarheden bevat. Hij lijkt een man met professionele kennis te zijn. De laatste zin spreekt voor mij boekdelen.
Een goede vraag. Er zijn verschillende redenen waarom we tegenwoordig meer vitaminen en mineralen nodig hebben dan vroeger:
Uitputting van de bodem: De kwaliteit van landbouwgrond is door de jaren heen afgenomen. Dit zorgt ervoor dat gewassen zoals groenten en fruit minder mineralen uit de grond opnemen. Hierdoor bevatten ze vaak minder ijzer, zink en selenium dan vroeger. Deze uitputting is vooral te wijten aan intensieve landbouwpraktijken die zich richten op opbrengst en uiterlijk in plaats van voedingswaarde (EenVandaag).
Verandering in plantenrassen: Sinds de jaren 60 worden er nieuwe plantenrassen gekweekt die sneller groeien en grotere vruchten opleveren. Hoewel dit de productiviteit verhoogt, bevat het voedsel vaak minder mineralen. Deze rassen hebben een hoger vocht- en koolhydraatgehalte, maar minder mineralen, wat resulteert in een ‘verdunningseffect’(IVG info).
Klimaatverandering: Klimaatverandering, met name de toename van CO₂ in de atmosfeer, heeft invloed op het mineraalgehalte van planten. Door hogere CO₂-concentraties produceren planten meer koolhydraten, wat opnieuw tot een verdunning van de mineralen leidt (IVG info).
Ons veranderde voedingspatroon: Mensen eten tegenwoordig vaak meer bewerkte voeding en minder verse groente en fruit, wat betekent dat ze minder vitaminen en mineralen binnenkrijgen. Daarnaast zijn de hoeveelheden vitaminen en mineralen in voeding gedaald in zo’n 24 tot 51% van de producten in Nederland tussen 1980 en 2016 (IVG info).
Bronnen: EenVandaag en Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik
En over de laatste zin van Johannes: daar bedoelt hij vast Coca cola, Mcdonalds, KFC en de pizzaboeren mee. Ultra bewerkt voedsel is erg slecht voor je microbioom en je lichaam.
Zelf pleit ik ook voor een meer holistische aanpak. Wat belangrijk is om te onthouden is dat beweging, slaap, weinig stress en goede gevarieerde voeding exponentieel belangrijker zijn voor je levensduur, dan supplementen. Wat dat betreft zijn we het volledig eens.
Peter en Johannes, hartelijk dank voor dit zeer belangrijke artikel!
Ook nog een kleine aanvulling van mij: wanneer je plotseling trek krijgt in een bepaald soort eten – ( eten zei ik, niet bier, chips en nootjes) (( of erwtensoep 😉 )) – dan geeft jouw lichaam aan dat je iets mist wat in dat soort eten zit. Zie bijv. zwangere vrouwen. Hierrr met die chocola, pure (70% cacao of hoger) is goed voor de bloedvaten.
PS: Ja, en vooral geen stress is belangrijk. Ik persoonlijk denk dat dat de hoofdoorzaak voor kanker is.