Senioren opgepast: vallen kan dodelijk zijn!

Wie op leeftijd is, valt en een heup breekt, heeft 50% kans om binnen een jaar na zijn val te overlijden. Dat zijn schokkende cijfers!

Na een gebroken heup is het sterftecijfer onder ouderen zorgwekkend hoog. Ongeveer 50% van de 65-plussers overlijdt binnen een jaar na een heupfractuur, vooral wanneer er sprake is van een kwetsbare gezondheid. Daarbij overlijdt ongeveer 30% binnen de eerste maand na de operatie. De complicaties die kunnen optreden na de operatie, zoals longontsteking, infecties of trombose, dragen sterk bij aan dit hoge sterftecijfer​(Nationale Zorggids)​ (ApotheekNieuws)​ (Skipr).

Ouderen met een heupfractuur hebben niet alleen te maken met fysieke complicaties, maar vaak ook met cognitieve achteruitgang en psychologische gevolgen zoals depressie en angst, wat het herstel verder bemoeilijkt​.

In Nederland breken jaarlijks ongeveer 20.000 ouderen hun heup, met een gemiddelde leeftijd van 84 jaar. Dit toont de ernst van de situatie.

Waarom is een heupfractuur zo dodelijk?

Het overlijden van senioren na een heupfractuur komt relatief vaak voor en dit heeft meerdere oorzaken, zowel fysiek als sociaal.

Fysieke complicaties

Heupfracturen zijn ernstige verwondingen, vooral bij ouderen, omdat hun lichaam vaak minder goed herstelt. Hier zijn enkele belangrijke fysieke factoren:

• Verminderde mobiliteit: Een heupbreuk beperkt de mobiliteit aanzienlijk. Senioren die hun mobiliteit verliezen, lopen een groter risico op complicaties zoals longontstekingen of bloedstolsels (diepe veneuze trombose), doordat ze minder bewegen.
• Verzwakte botten: Vaak lijden ouderen aan osteoporose, een aandoening waarbij de botten verzwakken en gemakkelijker breken. Na een breuk is het herstel moeilijker omdat de botkwaliteit al slecht is.
• Operatie en anesthesie: Veel senioren moeten geopereerd worden na een heupfractuur. Operaties brengen op zichzelf risico’s met zich mee, vooral voor mensen met al bestaande gezondheidsproblemen. Anesthesie en de stress van de operatie kunnen zwaar zijn voor een ouder lichaam.
• Chronische aandoeningen: Veel ouderen hebben bijkomende gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten, diabetes of longproblemen. Een heupbreuk kan deze aandoeningen verergeren, waardoor de kans op complicaties toeneemt.

Verminderde kwaliteit van leven

Een heupfractuur heeft niet alleen fysieke gevolgen, maar ook een grote invloed op de levenskwaliteit. Ouderen worden vaak afhankelijk van zorg na een val en verliezen hun zelfstandigheid. Dit kan leiden tot gevoelens van depressie en isolatie. Psychologische factoren kunnen een negatieve invloed hebben op hun algemene gezondheid en herstelvermogen.

Verhoogd risico op infecties

Na een heupbreuk komen veel senioren in het ziekenhuis terecht of in revalidatiecentra. In dergelijke omgevingen is er een groter risico op infecties, zoals ziekenhuisbacteriën (bijv. MRSA) en longontsteking, wat hun herstel kan belemmeren of levensbedreigend kan zijn.

Verminderde spierkracht en evenwicht

Ouderen die herstellen van een heupbreuk verliezen vaak spiermassa en kracht, wat hun vermogen om zelfstandig te bewegen nog verder beperkt. Dit maakt ze kwetsbaarder voor nieuwe vallen en andere gezondheidsproblemen, zoals doorligwonden door langdurige bedlegerigheid.

Langdurig herstel en complicaties

Het herstel van een heupbreuk duurt vaak lang, en veel ouderen komen nooit meer terug op het niveau van fysieke activiteit dat ze voor de val hadden. Dit kan leiden tot een cascade van problemen zoals spieratrofie, gewichtsverlies, en verslechtering van hun algemene conditie, wat hun risico op overlijden verhoogt.

Onderliggende zwakte

Een val die resulteert in een heupfractuur is vaak een teken van een algehele verzwakking van de gezondheid. Mensen die fysiek of mentaal kwetsbaarder zijn, hebben een grotere kans om een ernstige val te maken. De heupfractuur is dan niet de oorzaak, maar eerder een symptoom van een bredere fysieke achteruitgang.

Samenvattend overlijden veel senioren na een heupfractuur door een combinatie van fysieke complicaties, verminderde mobiliteit, achteruitgang van de levenskwaliteit, en onderliggende gezondheidsproblemen. Het herstel kan complex en langdurig zijn, en helaas haalt niet iedereen dit door de verschillende bijkomende risico’s.

Wat kunnen ouderen doen om vallen en een gebroken heup te voorkomen?

Ouderen kunnen verschillende maatregelen nemen om het risico op vallen en het breken van hun heup te verkleinen. Hier zijn enkele belangrijke preventieve stappen:

Blijf fysiek actief

• Spierversterkende oefeningen: Het versterken van de spieren rondom de heupen, benen en buik verbetert de balans en stabiliteit. Oefeningen zoals wandelen, zwemmen of yoga kunnen helpen om de spieren te behouden en te versterken​.
• Balans- en evenwichtsoefeningen: Specifieke trainingen zoals Tai Chi kunnen de balans verbeteren en het risico op vallen verkleinen​.

Voorkom osteoporose

• Voedingssupplementen: Een gezond dieet dat rijk is aan calcium, magnesium, vitamine D en K2, samen met eventueel voorgeschreven medicatie, kan helpen om de botten sterker te maken en de kans op botbreuken te verminderen​.
• Botdichtheidscontrole: Regelmatige controles om de botdichtheid te meten (Dexa-scan) kunnen helpen om osteoporose vroegtijdig op te sporen en preventieve maatregelen te nemen.

Zorg voor een veilige leefomgeving

• Verwijder valrisico’s: Verwijder losse tapijten, elektrische snoeren en andere obstakels in huis waar je over kunt struikelen.
• Installeer hulpmiddelen: Het plaatsen van handgrepen in de badkamer, antislipmatten en goed verlichte gangen kunnen het risico op vallen verkleinen​.
• Goede schoenen: Draag stevige, goed passende schoenen met antislipzolen. Vermijd schoenen met gladde zolen of hoge hakken​.

Regelmatige gezondheidscontroles

• Oog- en oorcontroles: Slecht zicht of gehoorverlies kan het risico op vallen vergroten. Regelmatige controles kunnen helpen om eventuele problemen tijdig aan te pakken​.
• Medicatiebeoordeling: Sommige medicijnen kunnen duizeligheid of verminderde alertheid veroorzaken. Laat de huisarts regelmatig de medicatie controleren om bijwerkingen te verminderen​.

Gebruik een loophulpmiddel indien nodig

• Rollator of wandelstok: Als lopen moeilijker wordt of de balans minder is, kan een loophulpmiddel zoals een wandelstok of rollator extra steun bieden.

Het voorkomen van vallen begint met een combinatie van fysieke activiteit, een veilige leefomgeving, en medische begeleiding. Valpreventie kan de kans op een gebroken heup aanzienlijk verminderen en bijdragen aan een betere kwaliteit van leven.

Wil je meer lezen over hoe je sterke botten kunt krijgen of behouden met behulp van supplementen? Lees dan hier meer: https://www.ergogenics.org/archief-sterke-botten.html