(ravipat / Shutterstock.com)

‘De huidige boeren zijn niet dezelfde boeren als die van het vorige jaar want wij zijn nu goed georganiseerd en vast verbonden.’ Tekst op een bord tijdens een demonstratie in Chiang Mai (1975)

Tussen 1974 en 1979 werden zeker 46 boeren, vooral boerenleiders in koelen bloede vermoord in het hele land en in Chiang Mai het meest.

Eén van hen was Intha Sribunruang, geboren in 1930, en wonend in Saraphi district, Chiang Mai. Na een aantal jaren als organisator en leider (hij was dorpshoofd voor 5 jaar) werd hij in 1974 gekozen tot regionale vice-president van de afdeling Chiang Mai van de FFT, de Farmer’s Federation of Thailand. Hij richtte hij het tijdschrift van de FFT op, ‘de Thaise Boer’, en was daarvan hoofdredacteur.

Oorspronkelijk landbouwer verkocht hij zijn land om het schoolgeld voor zijn vijf kinderen te betalen, en hij opende daarna een klein winkeltje. Op 30 juli 1975, toen hij het winkeltje beheerde omdat zijn vrouw een verpleegsterscursus volgde, stopte er om 10 uur ‘s ochtends een rode Yamaha scooter met twee mannen voor de winkel. De passagier stapte af om een pakje sigaretten te kopen.

Toen Intha het wisselgeld teruggaf, werd hij elf keer in zijn hoofd geschoten. Hij was de zeventiende vermoorde boerenleider in Thailand en de zesde in Noord-Thailand. Er zouden nog velen volgen.  

Er is nooit een goed onderzoek gedaan naar de daders van al deze moorden; niemand is er ooit voor aangehouden, laat staan gestraft. Hieronder beschrijf ik de achtergrond en de loop der gebeurtenissen.

Achtergrond

Op 14 oktober 1973 kwam de militaire dictatuur van  veldmaarschalk Thanom Kitttikachorn (premier van 1963 tot 1973), veldmaarschalk Praphas Charusathien (opperbevelhebber leger) en politie-kolonel  Narong Kittikachorn (zoon van Thanom en getrouwd met Praphas’  dochter) ten val na twee weken demonstreren voor de vrijlating van twaalf studenten en de roep om een grondwet.

De studenten waren op 6 oktober gearresteerd voor het uitdelen van pamfletten, waarin om een grondwet werd gevraagd. De demonstraties, begonnen door studenten, groeiden uit tot een massabeweging. Thanom was afgetreden als regeringsleider maar  hij bleef invloed hebben op het leger en in de avond en nacht van 14 op 15 oktober kwam het tot nieuwe gewelddadigheden tussen studenten en het leger, waarbij naar schatting honderd doden te betreuren waren. De Drie Tirannen gingen in ballingschap.

De drie jaren daarna waren van een ongelofelijke vrijheid, kansrijkheid en verandering. Allerlei groepen organiseerden zich en werden actief in het sociale en politieke leven. De boeken van Marx, Lenin en Jit (Chit) Phumisak (een Thaise marxist, in 1966 vermoord in de Isaan) werden uit de boekenkast gehaald, gelezen en besproken. Studenten trokken naar het platteland om de boeren te helpen.

Het was een spannende sfeer die menigeen naar het hoofd steeg, maar tegelijkertijd ook een chaotische tijd. Tegen de achtergrond van het oprukkende communisme in Vietnam, Laos en Cambodja zal het niet verbazen dat elke vrijdenker (zij die niet onvoorwaardelijk geloofden in ‘Thainess’, Koning, Natie en Godsdienst) er van beschuldigd werd een communist te zijn. Rechts-extremistische groepen, als de Village Scouts, de Red Gaurs en Nawaphon, waren in opkomst en kregen paramilitaire trekjes.

Op 6 oktober 1976 (‘hok toela’, 6 oktober, bijna iedereen kent die dag) barstte de bom. Bovengenoemde paramilitaire organisaties, ondersteund door politie en militairen, trokken naar de Thammasaat Universiteit en richtten daar een bloedbad aan van een onwaarschijnlijke wreedheid.

Daarna daalde er wederom een verstikkende deken van onderdrukking over Thailand, die pas begin negentiger jaren onder de Democraat Chuan Leekpai voor het grootse deel werd weggenomen.

De toestand van de boeren tussen 1950 en 1976 in het Noorden en een wet

De economische en sociale toestand van de overgrote meerderheid van de boeren in het Noorden (en ook elders) was heel precair. Velen hadden geen land en konden ook niet pachten, en leefden van de hand in de tand. Dertig procent van alle boeren waren pachters, waarbij de pacht soms opliep tot vijftig procent van de oogst of hoger. Bij een slechte oogst was dat fataal. Daarnaast was er veel braakliggend land.

In 1950 werd tijdens het bewind van premier Phibun Songkhraam de Land Rent Control Act aangenomen die de hoogte regelde van de pacht en het afhankelijk maakte van de oogst. Was er een geringe oogst, dan werd de pacht verlaagd.

Echter, de uitvoering ervan werd in handen gelegd van de provinciale autoriteiten, en in de provincie Chiang Mai gebeurde dat niet. De boeren protesteerden vergeefs. Hoewel de boeren in allerlei geschriften ‘de ruggengraat van de natie’ werden genoemd, gebeurde er weinig om hun belangen en rechten veilig te stellen.

Dat veranderde in de roerige jaren na 1973 toen het mogelijk werd zich te organiseren en te demonstreren. Op 19 november 1974 werd de Farmer’s Federation of Thailand (FFT) opgericht tijdens een protest in Bangkok, die uiteindelijk zou uitgroeien tot een menigte van 50.000 boeren.

Op 29 november gaf de regering toe aan een aantal eisen van de boeren, zoals de invoering van de wet van 1950 in het hele land en daarnaast toekenning van braakliggend land aan landloze boeren en hulp bij schuldproblemen (wet van december 1974, waarin ook uitvoerende comités werden gevormd, voor de helft bestaand uit boeren). De FFT kreeg miljoenen leden die 4 baht contributie per jaar betaalden en die in het hele land volgens de administratieve indeling van de staat werden georganiseerd.

‘1974, 1974, dat waren de mooie jaren. Het was mijn tweede jaar op de universiteit maar ik zat zelden in de collegebanken. Ik bracht al mijn tijd door in de dorpen, levend met en lerend van de boeren.’
M., een vroegere studente aan de Chiang Mai Universiteit en hoe haar leven veranderde na 14 oktober 1973

Duizenden studenten trokken na 14 oktober 1973 naar het platteland om de boeren te helpen bij hun strijd om hun wettelijke rechten verwezenlijkt te zien en de boeren politiek bewustzijn bij te brengen. De boeren wilden voor de wet als gelijke met hun landeigenaren worden behandeld. Er waren massale demonstraties in alle steden in Thailand. De landeigenaren en autoriteiten werkten tegen, zelden was er een verbetering.

De moorden

De moorden begonnen al in 1974, met een hoogtepunt tussen maart en augustus 1974 toen 24 leiders van de FFT werden gedood, en eindigden pas in 1979. In het hele land werd gemoord, van Udon, via Khorat en Chonburi naar Ang Thong en Chiang Mai. Ze gebeurden meest bij klaarlichte dag, in executiestijl. Ik heb een lijst van 46 namen gezien maar er zijn er waarschijnlijk meer.

Velen durfden in de repressieve jaren na 6 oktober 1976 niet naar voren te komen, en sommigen getuigen ook nu nog anoniem. Er is vrijwel geen onderzoek naar gedaan, laat staan iemand gearresteerd of veroordeeld. In Thailand kon je in die tijd, en nu soms nog, straffeloos moorden. Onverschilligheid, onwetendheid en onbekwaamheid vierden hoogtij, zeker als het boeren betrof. In een klimaat van angst werd er na 1976 bijna niets meer van de FFT gehoord, ze stierf in 1979.

Evaluatie

Deze gebeurtenissen en de moordpartijen op de Thammasaat Universiteit op 6 oktober 1976 zijn nauwelijks terug te vinden in het geschiedkundig debat in Thailand, en zeker niet in de schoolboekjes.

Waar wij Nederlanders onze geschiedenis steeds zien tegen de achtergrond van de Opstand tegen Spanje, de grondwet van Thorbecke en de Tweede Wereldoorlog wordt Thailand die blik op het verleden onthouden en kan Thailand daaruit geen lessen trekken voor het heden. De Thaise geschiedschrijving is altijd heel selectief geweest; bewegingen van onderop kwamen nauwelijks aan de orde.

In Thailand zijn er door de hele geschiedenis heen veel personen en bewegingen geweest die verbetering van de sociale, economische en politieke toestand van de bevolking nastreefden. Ze zijn allemaal onderdrukt, onderbroken, verguisd en vergeten.

De echte revolutie in Thailand moet nog komen.

Bronnen:
http://en.wikipedia.org/wiki/1970s_peasant_revolts_in_Thailand

Tyrell Haberkorn, Revolution Interrupted, Farmers, Students, Law and Violence in Nothern Thailand, Silkworm Books, 2011

Over deze blogger

Tino Kuis
Tino Kuis

12 reacties op “Onderbroken revolutie, de boerenopstand in Chiang Mai 1974-1976”

  1. danny zegt op

    Beste Tino,

    Ontzettend goed om een stuk uit de geschiedenis van in dit geval Chang Mai te lezen.
    Het waren heftige jaren van moorden en vooral de straffeloosheid valt mij op , na al die moorden.
    Ook in het buurland Cambodja waren dit afschuwelijk jaren van honderdduizenden doden,waar vooral de martelingen gruwelijk waren en de killing fields onder het regiem van Pol Pot een onuitwisbaar hoofdstuk in de geschiedenis is geworden.
    Het lezen van de geschiedenis is een heel belangrijke bijdrage om de bevolking beter te begrijpen ,daarvoor veel dank met de hoop , dat er nog vele stukjes volgen van jou.
    Een goede groet van een trouwe lezer van jou. Danny

  2. ivo zegt op

    En eigenlijk is er nog steeds weinig veranderd …. er verdwijnen nog steeds mensen, veel moorden worden nooit opegelost omdat ze nooit echt onderzocht worden. In die tijd werden dat soort mensen comunisten genoemd, nu drugs-dealers of terroristen.

    En helaas ben ik het met het laatste zinnetjes helemaal eens.

    • Rene Martin zegt op

      De huidige demonstraties zijn tegen de corruptie en nepotisme maar zijn de Democraten die dit o.a. organiseren niet een partij die dit ook in stand wil houden c.q. gesteund worden door de elite. Diverse leiders van de protest beweging vinden dat de “boeren” te dom zijn om te stemmen en hebben niet door dat zij andere afwegingen maken omdat zij domweg nog in hun eerste levens behoeften moeten voorzien en daarom andere zaken belangrijk vinden net zoals jaren geleden.
      Volgend jaar (2015) gaan de grenzen open en ik houd mijn hart vast en misschien zal dan de echte revolutie zoals Tino schreef echt gaan plaats vinden. Maar voor alles hoop ik dat de tegenstellingen die ook dit protest weer oproept de Thai toch de MIDDENWEG weer terug vind.

  3. Mathias zegt op

    Als men de tijdlijn dus eigenlijk volgt en nu weer in het heden zijn er alleen maar problemen en is er niemand die het probleem ” boeren en rijst ” kan oplossen? Men zoekt allerlei oplossingen die of niet werken, of financieel helemaal niet haalbaar blijken. Bij zo een wanbeleid moet de minister in een normaal land aftreden, in Thailand blijven ze lekker op de pluche zitten en houden ze elkaar de handen boven het hoofd. Ik begrijp het heel goed dat de export massaal terug loopt. Ik zeg wel eens tegen mijn vrouw: Zullen we eens heerlijke Thaise rijst kopen in de supermarkt? Is goed zegt ze, maar als ik dan naar de prijs kijk, kom ik tot de conclusie dat ik voor die 25 kilo Thaise rijst, 62.5 kilo hele goede Fillipijnse of zelfs Indiaase rijst kan kopen. Als u het niet erg vind bloggers laat ik die Thaise rijst lekker in de schappen liggen!

    • Soi zegt op

      Moderator: reageer op het artikel en niet alleen op elkaar.

  4. antonin cee zegt op

    Helemaal gelijk Tino, de echte revolutie moet nog komen en het zal mijns inziens geen gemakkelijke zijn. Want het betreft ook een innerlijke revolutie, die te maken heeft met mentalitteitsvernadering. (iets wat Mao voor ogen gestaan moet hebben met zijn culturele revolutie, die er van bovenaf natuurlijk geweldadig werd ingepompt, wat niet echt werkt. Daar betrof het ook een feodale maatschappij.)

    Het moet ook van beneden komen al zou de overheid er het gereedschap in de vorm van politieke bewustmaking en onderwijs kunnen helpen aanreiken. Maar daarin schuilt natuurlijk ook een probleem, want de “opvoeders” moeten zelf grotendeels nog worden opgevoed. En als ik op me heen kijk is het “idealisme” uit de jaren die jij beschrijft, verder weg dan ooit. Politiek herstructureren, hervorming? Jazeker, maar als het democratisch concept niet in de harten der mensen zit, halen “formele” wetten niets uit. Een echt debat is in Thailand nog altijd niet mogelijk. (al wordt er zeker nu met al die demonstraties heel wat af gespeecht, en gekletst…..)

    • Tino Kuis zegt op

      Ik ben van mening dat de Thaise bevolking niet hoeft te worden ‘opgevoed’ tot een beter begrip van wat democratie en sociale rechtvaardigheid inhoudt. De meeste mensen weten wat er zich afspeelt, ze kunnen het alleen niet zeggen in de publieke ruimte. Het is mijn bescheiden mening dat de gemiddeld Thai meer verstand heeft van deze zaken dan velen van de zo opgehemelde ‘welopgeleide en welopgevoede’ deel van de bevolking. De boeren in deze posting wisten heel goed waarvoor ze vochten, de studenten hoefden ze dat niet te vertellen; ze kwamen om te helpen, niet om ‘op te voeden’. Een gemiddelde taxichauffeur heeft meer verstand van democratie dan een gemiddelde aanhanger van Suthep.
      Als het niet het onbegrip bij de bevolking is wat een verdere ontwikkeling van de democratie tegenhoudt, wat dan wel?
      Mijns inziens is dat de jarenlange onderdrukking van de waarheid, de partijdigheid van de rechterlijke macht, de propaganda en indoctrinatie met de nadruk op ‘Thainess’, de uitgebreide (zelf)censuur bij de media en de angst die de voortdurende toepassing van artikel 112, het majesteitsschennis artikel, met zich meebrengt. Neem deze factoren weg en de democratie en de sociale rechtvaardigheid zullen bloeien. Het is heel simpel: er ís geen vrijheid van meningsuiting in dit land. Zou die er wel zijn geweest dan waren de meeste ernstige problemen in dit land al lang opgelost.
      Als ik hier de waarheid zou vertellen, een bepaalde link of een video onder de aandacht zou brengen, dan wordt ik of weggemodereerd of beland ik in de gevangenis. Dat is waarom ik mensen als Somyot Prueksakasemsuk en Sulak Sivaraksa bewonder. Hun ideeën hebben de toekomst.

      • danny zegt op

        beste Tino,

        Het was goed dat de studenten de boeren hielpen om hun wettelijke rechten te ondersteunen.
        Toch denk ik wel, dat als een land goed bestuurd moet worden , er een brede kennis van zaken aan te pas komt. Kennis van wetgeving en juridisch taal gebruik zijn in het algemeen niet boer eigen .
        Politicologie en het kunnen houden van toespraken , die een breed publiek weet te overtuigen van rechtvaardige voorstellen die het volk dient zijn ook eigenschappen ,die een gemiddelde boer niet ambieert en dit is ook niet erg ieder zijn vak ,denk ik.
        Vanuit dit denkbeeld denk ik niet dat een gemiddelde taxichauffeur of boer ,loodgieter of elektricien meer verstand heeft om een democratie regering te vormen ,als mensen die voor deze voorwaarden van een goed bestuur met een goed democratie gehalte gestudeerd hebben met daarnaast de eigenschappen om leiding te kunnen geven ,die breed wordt gedragen door eerlijk- en openheid.
        Het viel mij persoonlijk wel op dat de demonstranten in Bangkok een groot gevoel voor samenhorigheid hebben als het tegen de corruptie is en voor open- en eerlijkheid willen opkomen.
        Voor mijn gevoel zijn het geen domme meelopers van Suthep ,maar er is nu eenmaal wel een leiding nodig om zulke grote demonstraties te organiseren.
        Je kunt ook in Bangkok demonstreren (door velen) tegen de corruptie zonder Suthep als een nieuw politiek leider te zien.
        De protesten in Bangkok getuigen ook van een behoefte van een vrije meningsuiting voor een rechtvaardiger systeem en ze (de meeste vredelievende demonstranten) lopen grote risico ’s door politiegeweld of andere Thaksin aanhangers gewond te raken.
        Ik vind het jammer dat jij soms wordt weg gemodereerd , omdat ik denk dat jij vaak niet op de man speelt en het onderwerp niet uit het oog verliest.
        Ik hoop dat je toch op dit blog actief blijft en dus soms de oordelen van de reactie accepteert ,hoe jammer dat het ook is. Heel soms gaat ook mijn reactie niet door ,dus ik weet hoe het voelt.
        Ik houd mijzelf echter wel voor ogen dat de meeste correcties heel goed zijn van de redactie.
        Inmiddels ben ik wel benieuwd geworden naar Somyot en Sulak en ik hoop op een toelichting van jou over deze twee mensen.
        een goede groet van Danny

        • Tino Kuis zegt op

          Beste Danny,
          Somyot was in de eerste plaats een aanhanger van een representatieve democratie en vrijheid van meningsuiting, daarnaast was hij ook een aanhanger van Thaksin maar had regelmatig flinke kritiek op zijn optreden. Sulak is ook een aanhanger van een representatieve democratie en vrijheid van meningsuiting. Hij is geen aanhanger van Thaksin en had vaak flinke kritiek op zijn persoon (‘arrogant’). Beiden vinden dat, als artikel 112, het majesteitsschennis artikel, niet opgeheven wordt, er geen sprake kan zijn van vrijheid van meningsuiting in dit land. Somyot zit in de gevangenis, Sulak is vier keer aangeklaagd voor majesteitsschennis, maar ontliep een gevangenisstraf waarschijnlijk door ingrijpen van het hof. Sulak is een royalist maar hij vindt dat de rol van de koning besproken moet kunnen worden, anders kun je niet spreken van een democratie. Sulak steunt Somyot in deze.
          Ik bewonder beiden omdat zij, met gevaar voor leven en vrijheid, opkomen voor vrijheid van meningsuiting, een essentieel element van een gezonde democratie. Hoe zij daarnaast over Thaksin denken vind ik in dit verband onbelangrijk.

          • danny zegt op

            Beste Tino,
            Ik wil je bedanken voor je toelichting.
            Het is een groot goed als mensen opkomen voor vrijheid van meningsuiting , echter vind ik er wel dat er altijd bij gezegd moet worden , dat dit niet mag inhouden , dat je elkaar mag beledigen of uitschelden.
            De vrijheid van meningsuiting moet wel worden gekenmerkt door respect voor elkaar of de verschillen van elkaar met als doel tot een verbetering in een samenleving ,waarbij geweld wordt uitgesloten.
            Een meningsuiting verkondigen wat zich toont als het afreageren zonder een vorm van perspectief er aan toe te voegen vind ik bedenkelijk en kan uitmonden in frustraties en geweld.
            een groet en dank van Danny

      • danny zegt op

        beste Tino,

        Nog even een naschrift over mijn vraag aan jou over Somyot en Sulak.
        Zij verschilde enorm over de politiek van Thaksin. Zij waren voor en tegenstanders van elkaar .
        De enige overeenkomst van hun beide was dat ze waren veroordeeld voor majesteitsschennis.
        Omdat ze zo erg van elkaar verschilde kan ik jouw bewondering voor hun ideeën over de toekomst niet goed plaatsen.
        Misschien kun je dat toelichten.
        een groet van Danny

  5. Rob V. zegt op

    Tino, hartelijk bedankt voor dit stukje geschiedenis les, de studenten opstand zullen de meeste wel bekend mee zijn maar dit stukje geschiedenis over de boeren wist ik nog niet. Toch fijn om de geschiedenis beter te leren kennen, dan leer je immers ook het land beter kennen plus het feit dat het verleden nooit vergeten mag worden om zo hopelijk herhaling van narigheid in de toekomst te voorkomen.


Laat een reactie achter

Thailandblog.nl gebruikt cookies

Dankzij cookies werkt onze website het beste. Zo kunnen we je instellingen onthouden, jou een persoonlijk aanbod doen en help je ons de kwaliteit van de website te verbeteren. Lees meer

Ja, ik wil een goede website