Olifant wetenswaardigheden

Rond de eeuwwisseling van 1900 leefden in Thailand nog ongeveer 300.000 olifanten, waarvan ongeveer eenderde tamme en tweederde in het wild levend.

Rond 1960 was dit aantal schrikbarend teruggelopen tot slechts veertigduizend, waarvan ongeveer elfduizend tamme exemplaren.

Een drastische achteruitgang die nog veel ernstiger vormen zou gaan aannemen. Op dit moment is het bestand aan in het wild levende beesten nog slechts ongeveer twee duizend en is het aantal tamme of geëxploiteerde olifanten teruggelopen naar rond drieduizend. Een aantal dat naar verwacht nog verder zal dalen.

De oorzaken

De vermindering van bossen en verdere exploitatie van landbouwgrond. In het wild levende olifanten verplaatsen zich vaak naar de landbouwgronden en vernielen daar de oogst waardoor boeren hen als een bedreiging zien en de dieren afschieten. In 1989 werd het kappen van hardhout in het junglegebied door de Thaise autoriteiten verboden met als gevolg dat de olifant werkloos werd.

Illegaal bleven de dikhuiden wel her en der voor hun baas clandestien aan het werk, maar door de slechte verzorging werden beesten ziek en stierven. Om de arbeidprestatie op te voeren, gepaard aan lange werkdagen, werden zelfs pepmiddelen als drugs niet geschuwd. Het allerergste was echter de jacht op de olifant vanwege de slagtanden en het geld dat ivoor opbracht. Gelukkig maakt Thailand sinds zeer kort meer werk om de verboden ivoorhandel te lijf te gaan.

Wetenswaardigheden

Vrouwelijke olifanten zijn geslachtsrijp tussen hun 9e en 15e jaar. De mannetjes olifant is potent tot ongeveer zijn zestigste. Vrouwtjes dragen hun baby variërend tussen 18 en 22 maanden en bij de geboorte weegt de boreling ongeveer honderd kilo. Moeder zoogt haar jong twee tot drie jaar.

Tamme olifanten krijgen in Thailand nauwelijks de gelegenheid om zich voort te planten vanwege het economisch belang van de bezitter. De aanstaande moeder olifant is namelijk niet in staat om gedurende een langere periode van haar zwangerschap te werken en de lange voedingstijd van een jong is eveneens een bezwaarlijke factor. Olifanten bereiken een gemiddelde leeftijd van 70-80 jaar. Net zoals bij mensen kan Jumbo, zeer uitzonderlijk, wel eens honderd jaar worden.

De slurf

Een olifant gebruikt zijn of haar slurf zoals mensen hun handen, armen en niet te vergeten neus. De twee neusgaten in de slurf dienen voor  ademhaling, reuk, voelen, verzorgen en ontdekken. De slurf zelf om aan te vallen en ter verdediging, en niet onbelangrijk om het niet geringe voedsel en water naar de mond te brengen.

Slagtanden

Vreemd genoeg hebben niet alle mannelijke olifanten slagtanden, die bij een leeftijd van ongeveer vier jaar zichtbaar worden. Heel sporadisch krijgt een vrouwtje slagtanden die dan slechts een paar centimeter lang worden.

Tanden

Olifanten worden geboren met tanden die aan de achterzijde van hun mond zitten. Zoals paarden in onze spreektaal een hoofd hebben heeft de olifant een mond een geen bek. En nu we het toch over de mond hebben; een olifant kan heel wat verorberen en eet per dag tussen 170 en 200 kilo aan onder meer gras, bamboe en blad. Dorstig is Jumbo in niet geringe mate en laat daarom dagelijks tussen 100 en 200 liter water door het keelgat vloeien.

Horen, zien en reuk

Bij daglicht kunnen onze grijze vrienden ongeveer veertig meter ver zien. Het is niet bekend of ze kleuren kunnen onderscheiden of enkel zwart-wit. De reuk is echter sterk ontwikkeld net als het gehoor. Reuk en gehoor betekenen een stuk compensatie voor het mindere zichtvermogen.

Geheugen

Een olifant zal nooit diegene vergeten die hem goed of slecht heeft behandeld. Het jaren geleden via de televisie uitgezonden reclamespotje van ‘Rolo-snoepjes’ zal menigeen zich herinneren en is niet zomaar uit de lucht komen vallen.

Olifanten zijn sociaal ingesteld en leven in het wild in kuddes van tien tot dertig beesten. De leider is -let op heren- een oudere olifant van het vrouwelijk geslacht. Een olifant is een beest dat gemakkelijk 35 tot 40 opdrachten kan onthouden en getraind in een circus, of voor de in Thailand zo bekende olifantenshows, zelfs wel tot tweehonderd. De tegenovergestelde uitdrukking van  ‘een geheugen als een zeef hebben’ is dan ook geheel terecht ‘een geheugen als een olifant hebben.”