Een baby kopen

Ik was op weg naar het Rajavithi Hospital op de Phaya Thai Road. Het grootste vrouwen- annex kinderziekenhuis van Bangkok, van Thailand, van Zuidoost-Azië, op 16 april 1951 opgericht. Een ziekenhuis voor moeders en borelingen, ook baby’s met aids.

Ik ging er protesteren.
Tinah zat naast me op een van de gele zitjes in de Skytrain en ik hield bemoedigend haar hand vast. Haar vingers ijskoud, haar kaken gespannen, haar kleine flinke kin. Zo was Tinah in haar naturel zonder pruik, haar huid glad en glimmend, gitzwart als de pitten van een watermeloen, nu keek ik op korte roodgeverfde krulletjes van de diepe equator neer. Tanzania, wieg van de mensheid.
Tinah had me iets opgebiecht – dat ze onlangs bevallen was. Het was een baby met een debet. Haar pasgeboren kindje, een jongen, werd in het Rajavithi als een soort borg gehouden, tot ze het geld voor de bevalling had gevonden.
Dat lukte haar niet.
Buiten het raam keken we op vele lege straten neer, ze flitsten voorbij, blinkend nat, gevuld met doods maanlicht, een woordeloos blauw, diep als ongerijmde gedachten. Net waren de nachtelijke regenbuien uitgedruppeld.
Het ziekenhuis ligt op loopafstand van Anu Savari, het Victory Monument. Het is een groot rond plein vol rook en bussen, door de loop van de Skytrain omgord. Daar stapten we af. Ik was strijdvaardig, vast van plan de baby van Tinah te bevrijden, op te pikken, mee te nemen. Met of zonder tegenstand. Hij werd ongeoorloofd vastgehouden, vond ik.
In het Rajavithi vind je baby’s, veel baby’s. Evident… voor jonge moeders en hun pasgeboren kindjes. Vaak heel jonge meisjes! Moeders die nog geen moeder wilden zijn. Met baby’s die ongewenst zijn. Tegenwoordig liggen er niet zoveel Thaise vrouwen, maar eerder jonge meisjes uit Oost-Europa, uit Indonesië of de Filipijnen, uit Uganda, Ghana, Kenia, Ethiopië en Tanzania, in Bangkok door mensensmokkelaars aangevoerd.
Die ronselaars zijn geen boze mannen of lepe pooiers, maar vrouwen van pakweg vijfenveertig die van in hun eigen land alles regelen. Ze  sturen de meisjes uit naar alle grote steden ter wereld. Dat is de val, de meisjes zijn te goeder trouw door perspectief van poetshulp bij rijke expatgezinnen. Vervolgens is er een schuld. Vaak raken ze ongewild zwanger en zijn ze reddeloos. Baby’s van over de hele wereld, van allerlei kleuren maar schuldeloos bevolken het Rajavithi.
Op zestien januari – hij was toen een maand en vier dagen oud – kregen we Tinahs baby ’s avonds laat in handen, of beter, ze legden hem na betaling van de materniteit in mijn armen. The Boy. Er hing een prijskaartje aan hem vast, niet eens zo duur, minder dan een halve maandwedde van een westerling.
‘Ja,’ had ik domweg gezegd, ‘my baby!’ toen de hoofdgynaecologe me de rekening onder ogen schoof. Welwillend had ze eerst naar mijn westers geformuleerde mensenrechtensermoen geluisterd. Het maakte geen indruk.
Het was verrassend simpel verlopen.
‘You can pay the bill?’ wendde de dokter zich tot Tinah. ‘No, doctor,’ zei ze deemoedig.
‘And you, sir, you want to pay for the baby? You want the boy?’ richtte ze zich tot mij. ‘Ja,’ had ik onbesuisd beaamd, ‘my baby!’
Ze schoof me prompt de factuur over het bureau.
In een lange dooltocht trok het hoofd van de boekhouding in het verlaten kinderziekenhuis door het labyrint van duistere gangen naar de ATM. Het was een sfeer die tot nu in mijn hoofd staat geprent. Euforie! Later legde een nurse hem enthousiast in mijn armen. ‘This is your baby,’ zei ze, ‘My blessing.’
Die kleine diepzwarte lach, ontwapenend, weerloos.
Mijn hemel, plots hing er een molensteen om mijn nek. Vanuit niets werd ik responsabel voor de kleine zwarte krullenbol.
De baby had al die weken op een wolk van Thaise verpleegsters geslapen. Stuk voor stuk hadden ze hem in hun hart gesloten, dag en nacht, te pas en te onpas zijn zachte zwarte huid komen strelen. Ze waren verrukt van hem.
Maar een naam was hem nog niet gegeven. Boy was een naamloos vogeltje.
In elk geval had hij alle tien vingers aan zijn handjes en alle tien tenen aan zijn voetjes, had ik nauwgezet gecontroleerd. Gaaf. Een reflex, toen ik hem in handen kreeg, zoals ik het met mijn zonen in de verloskamer had nageteld, toen ze ter wereld kwamen. Hij had krulletjes net als zijn moeder.
Onze boy. Piepjonge boy. Een schitterende, diepzwarte Afrikaanse baby. Kleine krullen als spiraaltjes om zijn hoofd. Zijn handen en voetjes als rozenwater, zijn vingers wit, alleen origineel bruin in de kootjes. Zijn knorgeluidjes vol tevredenheid, een schokje. Zo makkelijk, zo in zijn schik.
Het was treurig.
Ik had een baby gekocht, een zoon van een ander continent in nog een ander continent dan mijn continent. Waar moest hij naartoe?
Toen bedacht ik iets troostvols. We kunnen van mensen houden, maar we moeten eerst van onszelf houden – of het is verloren. Als we dat doen, kunnen we alles aan.
De wereld is een  bewustzijn.
Het had iets weg van Berkely. De wereld bestaat niet, als wij niet bestaan. We zijn beperkt tot ons eigen ik en dat is zelfs grotendeels nog schijn. Hoeveel realiteit zat er uiteindelijk in een mens?
Ik weet nu dat een groot deel van de mensen niet uit liefde handelt – maar uit haat, uit angsten, uit onbegrip en vooroordeel. Kan daar iets goeds van komen?
Hoeveel realiteit zat er in mij?
Hoever kon ik mijn realiteit overstijgen?
De verlaten gangen  van de materniteit lagen in het nachtlicht te sluimeren. Als een ritueel, als een plechtigheid, als in een ceremonie droeg ik onze boy in een geruit dekentje naar buiten. Hij hield met zijn ene knuistje zijn rechtervinger omklemd. Zijn kleine handpalmen als weerloze vlekken in het neonlicht, roze als een vaderplant.
Buiten, in het licht van het plein en het geroezemoes van de nachtelijke markt opende hij halvelings zijn oogjes, schijfjes witte oogbal die trilden.
Daar zat ik dan, met Tinah en de zwarte baby, hoog op de trappen van het ziekenhuis. Te bekomen van de werkelijkheid die ik op mij geladen had. Op dat moment wist ik niet wat ik moest doen. Ik zat ontredderd in een hoek van mijn geweten. Tinah moest naar Tanzania terug. Haar baby moest naar Tanzania, was niet eens geregistreerd. Hij had geen naam, geen geboortebewijs, geen nationaliteit. Tinah was illegaal, haar visum al lang verstreken.
Ik was mij ervan bewust dat het hier in Bangkok heel wat voeten in de aarde zou hebben, voor een meisje met een baby daadwerkelijk naar huis gestuurd kon worden.
Altijd reikt de kosmos verder dan jezelf. Het werkt als het in je aanwezig is. Weg met je ego.
Gewoon van vooraf aan! Het is zoals met alles: alles begint met een naam. Eerst moet er een naam zijn vastgesteld om haar baby iemand te laten zijn. Al is het maar voor even. Ook al is een naam enkel een vluchtige en schijnbare aanduiding die niets verklaart… Daarna kan er een aangezicht op worden gekleefd, een vorm, ogen, een neus, huid, een kleur van haar, een geslacht, een leeftijd, een dag van begin.
Dat is de zichtbare wereld. Dat is materie. Dan pas kan iets geplaatst worden in onze wereld. Dan pas kan er een verhaal komen. Dat is niet zeker, want vaak is iets maar zijn schijn.
Ikzelf met mijn zwartfluwelen baby dacht toen aan niets. Tinah had een kleine flinke kin, haar baby ook, een kin, klein en spits die haar wijze onderzoekende ogen handhaafden. Het was een sterk meisje.
‘Ik wil hem Alphonce noemen,’ zei Tinah op die hoge warme trappen, waar de zon de hele dag op had gebrand, ‘een beetje Beyonce, een beetje jou.’ Daar kon ik vrede mee hebben.
Je kunt je niet voorstellen hoe verlaten de straten in de buitenwijken van Bangkok na middernacht kunnen zijn. Hoe blinkend nat ze zijn. Hoe de lichten gedoofd zijn. Hoe het metalen geratel van rolluiken uitdooft. Hoe stootkarren met dampende noedelsoep een na een om de hoek verdwijnen. Zelfs taxi’s rijden niet meer.
Tinah had een dekentje om haar zwarte zoon heengeslagen. Ik zag hem als mezelf. Haar oranje krullen rustten tegen mijn schouder. Ik streelde haar rug en die beweging gaf me rust. Ze gaf hem de borst.
Alphonce lachtte met een geluidje dat niet is na te bootsen. We bleven de hemel afspeuren. In heel kleine drift bewogen de woekerzwammen van roetwolken naar de holten van het heelal. Met mondjesmaat daagden de sterren op.
We bleven de hemel afspeuren. Gaandeweg dansten al maar meer sterren voor onze ogen. Daar verscheen de melkweg met volle kruiken. Alphonce sliep in onschuld en deelde zijn warmte aan me mee.
Met slaperige ogen, dicht tegen elkaar aangekropen, vonden we heel laat in de nanacht dat kleine vlammende witte puntje, trots en fonkelend aan zijn plaats in het heelal gekluisterd. Dat verbonden we aan het gesternte van Alphonce.
Alphonce, we gaan uitvinden, hoe we je onder de sterrenhemel van Dar-Es-Salaam kunnen brengen. Dan is het over. Dan kan je leven beginnen.
Intussen zal ik jullie allebei met onvoorwaardelijke toegenegenheid in mijn armen sluiten. Jij, Tinah, meisje met je kleine flinke kin en jij, Alphonce, kleine zwarte man met je onderzoekende ogen die vòòr een maand nog helemaal niet aan mijn bestaan gekoppeld waren.
Het is een soort van liefde die het doet.

Bangkok, augustus 2018 – Hasselt, juni 2021

In memory of Alphonce, ° December 2, 2017 – † January 16, 2021