Kantha Bopha en Beatocello: Bach in de Pagode

Al een paar jaar voordat ik mij metterwoon in Thailand vestigde, had ik ergens in een krant gelezen over een dokter in Siem Reap die elke week een avond optrad met cellospel om geld op te halen voor zijn medisch project in Cambodja.

Ik stelde me iets sympathiek en kleinschalig voor en nam me voor daar beslist heen te gaan als ik Angkor Wat zou bezoeken. Pas dit voorjaar was het zover en ik ervoer dat het buitengewoon sympathiek is, maar beslist niet kleinschalig wat deze dokter daar tot stand heeft gebracht.

Kantha Bopha is Cambodjaans en betekent zoiets als Volmaakte Bloem. Dat was de naam die Norodom Sihanoek gaf aan zijn dochter, die in 1952 overleed, slechts vier jaar oud. De koning stichtte naast het paleis in Phnom Penh een kinderziekenhuis met haar naam, om haar nagedachtenis levend te houden.

In dat ziekenhuis kwam in 1974 dokter Beat Richner uit Zwitserland te werken, uitgezonden door het Rode Kruis. Toen het jaar daarop de Rode Khmer de macht greep, moest hij het land verlaten, met veel pijn in het hart omdat hij wist dat velen van zijn Cambodjaanse collega’s het niet zouden overleven, om van zijn patiënten en de gezondheidszorg in het algemeen nog maar te zwijgen.

In 1991 keerde hij terug naar Phnom Penh, waar de gezondheidszorg finaal was ingestort. Hij richtte al zijn energie op de heropening van Kantha Bopha en op fondsenwerving om de gezondheidszorg voor de kinderen in Cambodja weer op gang te brengen. Voor de fondsenwerving bracht hij zijn cello in stelling en onder de artiestennaam Beatocello begon hij met optredens waarin hij vooral de suites van Bach laat horen, maar ook andere muziek. Tussendoor vertelt hij over zijn projecten, die financieel bijna geheel afhankelijk zijn van donaties.

“Jonge mensen vraag ik bloed te geven, oude mensen vraag ik geld te geven en mensen daar tussenin vraag ik allebei te geven!” Daarnaast maakt hij een paar keer per jaar een concertreis door Zwitserland, als een moderne Albert Schweitzer. De resultaten zijn overweldigend.

Inmiddels zijn er nu drie kinderziekenhuizen in bedrijf in Phnom Penh en een in Siem Reap, genoemd naar de eerste boeddhistische koning van Cambodja, Jayavarman VII (die van Angkor Thom), die behalve paleizen en tempels ook herbergen en ziekenhuizen liet bouwen in het hele land, omdat hij vond dat het zijn taak was om ongemak, gebrek en lijden van zijn onderdanen te verlichten.

In alle ziekenhuizen krijgen de kinderen gratis behandeling en medicijnen, waarbij dokter Richner uitgaat van de beste medicijnen, omdat hij het een schande vindt dat arme mensen met goedkope (dus slechte) medicijnen zouden worden afgescheept. De ouders krijgen zelfs reisgeld om naar en van het ziekenhuis te reizen met hun kind(eren), omdat de bevolking op het platteland nog steeds straatarm is.

Per jaar worden er een half miljoen kinderen behandeld in de ziekenhuizen van de Kantha Bopha Stichting, vooral tegen tuberculose, dengue, Japanse hersenvliesontsteking en HIV. In de ziekenhuizen werken 1600 Cambodjanen en ze krijgen een goed salaris, om corruptie buiten de deur te houden. Van het budget wordt 3 procent gedekt door de Cambodjaanse overheid, 10 procent door de Zwitserse en de rest moet komen uit donaties. Sinds het begin van de stichting, in 1991, heeft Beatocello zo’n 370 miljoen dollar binnengehaald!

In 2003 kreeg dokter Richner de eretitel Zwitser van het jaar en wat mij betreft mag dat voor alle jaren gelden. Ik ken geen ander voorbeeld van een man die met tomeloze energie een dergelijk grootschalig altruïstisch project heeft weten op te bouwen en tot een succes heeft gemaakt. Je zou kunnen stellen dat hij een hele generatie kinderen voor Cambodja veilig heeft gesteld. En het doet mij als muziekliefhebber natuurlijk veel plezier dat de muziek van Bach daarbij geen geringe rol heeft gespeeld en nog steeds speelt. Mis hem niet als u in Siem Reap bent!