Jasmijn, een symbool

Jasmijn, het kleine geurige witte bloempje heeft voor veel Aziaten een bijzondere betekenis. De olifant en de orchidee kunnen samen in één adem met Thailand worden genoemd. Ze zijn tot nationale symbolen verheven en niet voor niets voert de nationale luchtvaart maatschappij, Thai Airways, de orchidee als haar handelsmerk.

De afbeeldingen van onze vriend Jumbo kom je bijna overal tegen. Geborduurd op kussens, afgebeeld op talloze voorwerpen en in alle maten en uitvoeringen uit hout en steen vervaardigd. Niet te vergeten de fotoalbums en -lijsten gefabriceerd van, niet je neus optrekken, de fecaliën van de olifant. Wellicht kun je stellen dat ze de ooit zo bekende Thaise glimlach, die je in het ‘land of smile’ steeds minder aantreft, in de schaduw hebben gesteld.

Jasmijn

Zonder het wellicht te beseffen heeft iedereen die Thailand ooit heeft bezocht jasmijn vaker gezien. Overal kom je de witte bloemknopjes tegen. Met name bij de vele tempels, waar Thailand zo rijk aan is.

Bij de daar aanwezige verkoopstalletjes staan offergaven zoals kaarsjes, wierookstokjes, kleine houten olifantjes en veel, heel veel bloemen uitgestald. Bloemtakjes vormgegeven door onder meer orchideeën en talloze bloemslingertjes met aaneengeregen witte jasmijn in de knop, aangevuld met kleine roosjes en/of afrikaantjes.

Op kruispunten van wegen staan legio verkopers klaar om de malai, een klein bloemslingertje, voor twintig baht aan de chauffeur te slijten. Een slingertje aan de spiegel voorkomt ongeluk en zorgt daarbij voor een aparte geur.

Koningin Sirikit

De Thaise koningin moeder, Sirikit, is op 12 augustus jarig en op die dag worden ook alle moeders in het zonnetje gezet: het is moederdag in Thailand. Het kleine witte jasmijnbloemetje staat die dag symbool voor alle moeders die zich wegcijferen voor hun kroost. Jasmijn kom je in vele producten tegen. Denk ondermeer maar aan jasmijn thee, jasmijn rijst, jasmijn zeep, jasmijn badzout, jasmijn parfum en nog legio andere producten. Een oude gewoonte bij een Thaise bruiloft bestaat er uit dat het bruidspaar bij het ochtendgloren jasmijn offert bij Boeddha.

Medicinaal

Als je de wonderbaarlijke geneeskracht die aan jasmijn wordt toegekend moet geloven heb je het eeuwige leven. Drink maar dagelijks jasmijn thee, volgens de profeten gaat dat kanker tegen. Als een kind de mazelen krijgt is een teiltje gevuld met rijstwater en daaraan gestampte jasmijn toegevoegd hét medicijn.

Hoofdpijn of verkouden? Jasmijnthee doet wonderen. De Chinezen en ook de Arabieren zweren erbij. In elk geval bevatten de bloempjes een hooggehalte aan geurbepalende zogenaamde etherische olie voor de aanmaak van parfum en andere reukwaters.

Internationaal

Het kleine geurige witte bloempje heeft voor veel Aziaten een bijzondere betekenis. In Indonesië is de Melata Putiti, zoals de jasmijn daar wordt genoemd, sinds 1990 het nationale symbool en dat geldt ook voor landen als Pakistan en de Filipijnen. India heeft de bloem, vanwege haar heerlijke geur, de eretitel Queen of the Night gegeven. Zet voet aan wal op Hawaï en omhangen met een guirlande van jasmijn straalt het geluk je hemels toe. In China staat de jasmijn symbool voor vrouwelijke schoonheid en mijn Chinees -Nederlands nichtje luisterend naar de naam Jasmijn straalt het helemaal uit.

Jasmijnteelt

Een aantal boeren teelt op stukjes land jasmijn en sommigen gaan een stap verder en beplanten een aanmerkelijk groter stuk land. De jonge plantjes kosten 2 baht per stuk. Zo op het eerste oog niet bepaald een kapitaal. Maar je moet al vlug minimaal duizend stuks op een niet al te grote oppervlakte aanplanten. Grond bewerken, onkruid wieden, bemesten en het bestrijden van ongedierte zijn steeds weer terugkerende werkzaamheden.

Na ongeveer vijf tot zes maanden zijn de plantjes tot wasdom gekomen en kunnen de eerste bloemknopjes worden geoogst. Onder meer afhankelijk van de weersgesteldheid zal de oogst meer of minder zijn, en daarbij is de dagprijs zeer variabel. Een voordeel is dat gedurende het gehele jaar kan worden geoogst.

De bloemknopjes zijn aanvankelijk ietwat geel van kleur en worden daarna spierwit, het juiste moment om te plukken. Een dag te laat, jammer, want dan heeft het knopje zich geopend en is tot bloem gevormd. Opbrengst nihil.

Zo op het eerste oog een lucratieve bezigheid, maar uit eigen ervaring ben ik tot een andere conclusie gekomen. Een kilo jasmijnknopjes plukken is een hele bezigheid en vergt veel, heel veel tijd. Moest bij het plukken, dat ik ter lering en vermaak verrichtte, even denken aan mijn tuinman die ik in Nederland ‘zwart’ twintig euro per uur betaal.

De jasmijnstruikjes laat men in het algemeen uitgroeien tot ongeveer tachtig centimeter. Na vier jaar vermindert de bloemopbrengst en moeten ze volgens het economische principe worden vervangen.

Distributie

Mijn ‘vakantiewerkplek’ ligt ongeveer 180 kilometer van Bangkok verwijderd, de plaats waar ook de jasmijn op de bloemenmarkt wordt verhandeld. Nai, een jongeman met bromfiets, verzameld bij de diverse kwekers elke dag de jasmijnknopjes en levert die op zijn beurt weer af bij een verzamelpunt. Voor zijn diensten ontvangt hij 5% van de die dag geldende prijs, die kan variëren tussen de 40, en op zeer uitzonderlijke dagen met weinig aanbod, tot zelfs 400 baht per kilo. Ook in dit geval betreft het een kwestie van vraag en aanbod. Gemiddeld kan men rekenen op een prijs van ongeveer 150 bath.

In Bangkok vinden de jasmijnknopjes uiteindelijk hun weg naar de verwerkers met uiteindelijke bestemming tempel, of als slingertje aan de voorruit van menige auto. Mocht je met je Thaise geliefde willen trouwen, dan moet je in alle vroegte met de blommetjes naar Boeddha. En mocht je na verloop van tijd van die beslissing toch de nodige hoofdpijn krijgen, ga dan maar naar een Chinese kruidenwinkel. Jasmijn helpt!

– Herplaatst bericht –