Bijgeloof in Thailand
16 juli 2024
(Denis Costille / Shutterstock.com)
In bepaalde delen van Thailand (Noorden en Noordoosten) speelt het animisme een belangrijker rol dan het boeddhisme.
Het woord animisme komt uit het Latijn (anima = ‘geest’ of ‘ziel’). Een animist gelooft in het bestaan van goede en kwade geesten, die kunnen leven in bijvoorbeeld bomen, huizen, dieren en gebruiksvoorwerpen. De geesten moeten goed gestemd worden door hun offers te brengen, het houden van rituelen en het naleven van taboeregels.
Vooral dat laatste is interessant: ‘taboeregels’. Dat zijn zaken die je niet mag doen om de geesten ongunstig te stemmen. Iets wat wij ‘bijgeloof’ noemen.
Thai hebben nogal wat van regels die gebaseerd zijn op bijgeloof, zoals:
- Wanneer je gedroomd hebt: nooit onder het eten over je dromen praten dat brengt ongeluk.
- Grote bomen bij je huis staan het geluk van het huis in de weg. De bomen moeten verhoudingsgewijs niet te groot zijn in vergelijking met je huis.
- Heb je gedroomd over iemand in het wit gekleed: nooit over praten, want die persoon maakt het niet lang meer.
- Geen zwarte kleren dragen als je naar iemands verjaardag gaat.
- Het brengt ongeluk om een nummerbord te hebben met het cijfer ‘0’ er in.
- Er is een monument waar je drie keer hard omheen moet rennen om te zorgen dat je gezond blijft.
- ’s Nachts geen waardevolle dingen opbergen, de geesten kunnen dat zien en ze zullen het stelen.
- Nooit de wc in het huis vlakbij de voordeur plaatsen. Dat zou ongeluk en scheidingen veroorzaken.
- De voordeur van je huis mag nooit loodrecht in het verlengde op de achterdeur staan. Dit zou er voor zorgen dat het geld wat binnenkomt er vervolgens weer uitloopt.
- Het is beter om niet op dinsdag en woensdag naar de kapper te gaan. Dat zijn geen goede dagen om je haar te laten knippen.
- Je moet ’s avonds niet fluiten omdat je dan geesten uitnodigt in je huis.
- Er is een monument waar je, als je er langs rijdt met de auto, moet claxonneren om te zorgen dat je geen ongeluk krijgt.
- Zwangere Thaise vrouwen mogen niet fluiten omdat de baby dan een scheve mond zou krijgen.
- Geen grappen maken tijdens het eten omdat de geest dan je rijst steelt.
- Beter ’s nachts geen kleding maken, omdat de geesten dan achter je aan gaan.
- Het vuil niet via de voordeur wegvegen omdat je dan ook je geld de deur uitveegt.
- Geen paraplu openen in je huis omdat je dan kaal wordt.
- Er is een steen waar scholieren een kaarsje branden om zo betere cijfers op examens te krijgen.
- Geen spinnenwebben ’s avonds verwijderen, je raakt dan al je geld kwijt.
- Snoepjes die op de grond zijn gevallen mag je niet opeten, die zijn van af dat moment van de geesten.
Vul maar aan beste lezers……
Over deze blogger
-
Bekend als Khun Peter (62), woont afwisselend in Apeldoorn en Pattaya. Al 14 jaar een relatie met Kanchana. Nog niet gepensioneerd, heb een eigen bedrijf, iets met verzekeringen. Gek op dieren, vooral honden en muziek.
Genoeg hobby's, maar helaas weinig tijd: schrijven voor Thailandblog, fitness, gezondheid en voeding, schietsport, ouwehoeren met vrienden en nog wat eigenaardigheden.
Lees hier de laatste artikelen
Gezondheid21 december 2024Matige wijnconsumptie verlaagt risico op hart- en vaatziekten volgens nieuwe studie
Eten en drinken19 december 2024Roti Mataba Nuea (โรตีมะตะบะเนื้อ)
Bezienswaardigheden19 december 2024Uitstapjes vanuit Thailand: Angkor Wat in Cambodja (video)
Thailand tips19 december 2024Ontdek de magie van wellness: Van Thaise voetmassages tot aromatherapie in het hart van Bangkok (video)
Ik heb eigenlijk niet zo gauw iets, bovendien hebben we deze zaken toch ook in Nederland toch? Wel kan ik schrijven over onze Buddha kamer, die ik zelf heb ontworpen en gebouwd. De ontwerpfase, nou dat was wat. Immers de Buddha moet een bepaalde richting op kijken, maar hij mag niet niet tegen een toilet aankijken. Ik heb toen uitgevonden dat het wel mag wanneer er bv een kast voorstaat. LOL. welles nietses hier in huis. We hebben toen de hoogste monnink er bij gehaald die we konden vinden in de buurt en bevestigde mijn verhaal. Nu hebben we een mooie Buddha kamer en een mooie kast 😉
Niet met je voetzolen naar het oosten slapen of richting een Tempel. Nu wonen wij in een kring van tempels dus dan niet met de voeten naar de belangrijkste.
Iedere avond 18,30 een zilveren kom voor de stereo installatie, half gevuld met water. Daarover heen wordt een CD gespeeld met Buddha teksten.Het water wordt gebruikt bij of na het douchen. Soms een probleem als ik het vergeet. Dan kan ik niet naar DWDD of voetbal luisteren. Wel zien. Let op dat er buitenshuis geen kaarsvlekken op tegels of dorpels zijn, ruim ze op. Als ze ontdekt worden zijn de rapan gaar. De witte hadji komt ook in Indonesie voor. Als het donker wordt de lampen op de inrijpalen van het hek aandoen. ZIjn de ogen van de Makon(Draak). Twee lampjes op de carport zijn de ogen. En sinds kort hebben wij sanseferia’s die de tong van de Draak is. Kun je het voorstellen als je voor huisstaat kijk je tegen de draak aan. Dan nog een spiegeltje om de geest in te laten kijken en zich te laten realiseren dat hij slecht en dus niet welkom is.
Deze week wasten we de gordijnen, erg lang zo’n 4 meter die ik over meerder droogrekken in de lenge van de carport had gelegd. In mijn onschuld zeg ik: ‘kijk, daar is nu ook het lijf van de draak, wij hebben nu een complete chinese draak in huis.’ Daar kon gelukkig nog om gelachen worden. De Majom, het eeuwig bladverliezend rotding. Ieder huis moet er een in de tuin hebben. En dan zijn er een aantal die je absoluut niet in de tuin mag hebben, zoals de Bodhiboom, Ficus Religiosa. En wanneer je wilt weten of je partner een sterk hart heeft, dan moet je wanneer je een spiksplinter nieuw huis hebt gekocht, dat door de monikken wordt ingezegend een tweehands eetservies naar binnen brengen.
Niet met je hoofd richting zonsondergang slapen. Is er ook eentje.
In je 25e levensjaar rennen de meeste Thaien elke week naar de Tempel omdat dit een ongeluks jaar is. Ze denken dan dat ze dan de meeste kans op een ongeluk of andere ernstige dingen kunnen overkomen.
Naar mijns inzien heeft het er alleen mee te maken dat men hier in Thailand zo’n 50 tot 100 jaar achterlopen in tijd. Vroeger kenden men in europa ook allerlei waanideeen over van alles en nog wat. Wij zijn ook wijzer geworden.
GerG
Geinig. Heb het even aan mijn Thaise vrouw en thaise vrienden laten lezen (nee verteld, ze lezen geen Nederlands en ik geen Thai).
We leven midden in de Isaan, waar het bijgeloof net zo groot is als het geroddel. Maar niemand herkent zich in de stellingen.
We hebben wel gelijk gezinsberaad gehad, want als we het zo lezen is er een hoop mis met ons huis en onze omgeving. We maken ons dan ook ernstige zorgen.
Vannacht blijf ik op, plannen maken voor de grote bomen rond ons huis, ik blijk een motor te hebben met een nummerbord met liefst 2 nullen, ik loop moeilijk dus dat geren om dat monument wordt moeilijk, tijdens het eten wordt alleen maar gekletst en gelachen, een wc is niet ver van de voordeur etc.
Je snapt hoe ongemakkelijk ik me nu voel. Gelukkig (net gecontroleerd) staat de voordeur een beetje scheef t.o.v de achterdeur en laten we spinnen vaak met rust en bij de kapper kom ik niet op dinsdag en woensdag omdat hij het dan te druk heeft.
Morgen vroeg gaan we gelijk naar de dichtsbijzijnde tempel om ons door een lokaal wereldberoemde monnik de toekomst te laten lezen. Gelukkig weet ik zeker dat die voorspelling, tegen betaling van het juiste tarief, goed uit zal vallen
Even wat serieuzer. Bijgeloof schuilt hier inderdaad in elk huis, vaak onder het mom van het Boedhisme waaar het helemaal niets mee te maken heeft.
Waar ik van baal, is dat volwassen zowel in de buurt als op school kinderen vaak bang maken met verhalen over spoken en geesten. Regelmatig hebben we ons dochtertje moeten geruststellen en verteld dat al dat soort verhalen onzin is. Maar je ziet de wtijfel in de ogen van een 8 jarige.
Overigens bleek ik zelf een van die “spoken” te zijn. Al 2 jaar lang was een buurjongetje als de dood voor mij en pieste zelfs spontaan in zijn broek als ik hem een handje wilde geven.
Bij navraag bij zijn ouders bleek dat zij hem dagelijks dreigden om die aardige falang van hiernaast op hem af te sturen als hij weer eens iets fout deed. Afgesproken dat ze hier onmiddellijk mee ophielden en hij me Oom …… (lung) zou noemen. Nu een jaar later durft hij in mijn buurt te komen en krijg ik af en toe een handje.
Wat ook prettig is,als mijn vrindin weer eens gedroomd heeft.
Wat in haar droom voorbij is gekomen komt in de nabije toekomst uit,zonder twijfel.
Heb al een paar keer direct na het ontwaken verhitte gesprekken gehad,had ze weer eens gedroomd dat ik ”butterfly” was.
Het inpandige douche/toilet is naast de slaapkamer, door een muur gescheiden. Het hoofdeind van het bed mag niet aan de kant van het douche/toilet staan.
Die prachtige piepkleine van familie gekregen Boeddha amuletjes, kregen een mooi plekje aan het hoofdeind. Diezelfde avond werden ze nog verplaatst naar een andere kamer, uit respect.
De voordeur van je huis mag nooit loodrecht in het verlengde op de achterdeur staan. Dit zou er voor zorgen dat het geld wat binnenkomt er vervolgens weer uitloopt
Ik heb ooit de kozijnen aan de achterzijde van ons huis.laten vervangen
ik en mijn vrouw zijn gaan winkelen en bij terugkomst waren de kozijnen vervangen en was de deur dichtgemetselt en gestucadoort.
deze deur lag in het verlengde van de voordeur.
Het geld zou te snel verdwijnen.
Nou , de deur is nog steeds dichtgemetselt en het geld verdwijnt nog steeds te snel.
nog eentje:
Je mag je nagels van je tenen en vingers niet knippen wanneer het donker is!
Op de vraag aan mijn vrouw wat er gaat gebeuren als je dat wel doet: deed ze simpel teken dat je dan dood gaat!
Dan moest ik al veel keren dood zijn gegaan.
Maar ja je leert er wel mee leven! Ik probeer dat te respecteren, en ne Farrang mag al eens mis zijn hé.
In het donker knip je verkeerd, dat wordt nog eens je dood!
Je hebt een zorgzame vrouw! 555
Wij moesten het geestenhuisje vervangen want dat zakte van ellende in elkaar. Dus ik koop een nieuw huisje en wil gelijk een ander plekkie hebben, het oude huisje stond in de weg. Maar we wilden ook het huis vergroten en als de geestenkenner. hier de dorpstovenaar, nu juist daar eens zijn stokje in de grond zet?
Dus ik haalde de geestenkenner in het donker op en in mijn tuin. Een paar blikjes bier er bij en we bepaalden samen de beste plek voor het nieuwe godenhuisje en dus niet waar ik wilde bouwen. Op de gewenste plek een tegel gelegd en hij 200 baht in zijn zak.
Een paar dagen later kwam hij hoor. Een aantal tandeloze oude tantes er bij, een zak met kippenbotjes, een kwartier murmelen en weer 200 baht, en jawel, de geesten verlichtten hem en hij prikte zijn stokje….2 cm naast die tegel. Mijn vrouw dik tevreden want o jee, tegen de wil van de geesten ingaan had me hel en verdoemenis opgeleverd.
Bijgeloof is soms ook maar zo lang als een bankbiljet breed is hoor!
Als een slang van rechts de weg oversteekt,niet dood rijden,breng geluk in je leven.
Altijd 2 spiegels tegelijk verwisselen van je voertuig , anders een scheiding binnen kort.
Op de weg tussen Ban bung en Sattahippasseer ik onder meer een plaats, wellicht niet ontoevallig ter hoogte van de top van een van de vele bergjes in het landschap, waar het vol ligt/staat met allerlei afgedankte geestenhuisjes.
Ik veronderstel dat die hier werden gedumpt omdat die niet voldeden aan hun taak, of, erger nog, mogelijks contraproductief waren in de beleving van hun vroegere eigenaren?
Er staat hier ook een overdekte houten constructie waarin kledij (kennelijk ceremoniekledij) is opgehangen.
Daarbij veronderstel ik dat die kledij ooit toebehoorde aan inmiddels overleden mensen die iets bijzonders presteerden/overkwam tijdens hun leven of iets dergelijks?
Aan dit stalletje worden kennelijk regelmatig offerandes gebracht.
En zowat iedereen die deze plek met de brommer of auto passeert, toetert hier!
Kan iemand me zeggen wat de precieze toedrachten van deze fenomenen zijn?
Alvast bedankt voor de reacties
Kito
Graag ook even een leuk gevolg van het wijdverbeide animisme in Thailand: ik had ooit een vriendin uit Udon Thani die enoooooorm (bij)gelovig was, wat heel regelmatig aanleiding gaf tot “ge-anima-o-eerde” discussies tussen mijn toenmalige Thaise geluk en mezelf.
En ik hoef er wellicht niemand van de ervaren Thaibloggers van te overtuigen dat zoiets soms tot heel wat frustratie kan leiden bij iemand die er zelf een nogal nuchtere en zelfs eerder sceptische visie inzake religie en animisme op nahoudt.
Maar toch had dit extreme bijgeloof ook een positief kantje.
Mijn vriendin had me immers verteld dat het geluk brengt (voornamelijk op finacieel vlak meende ik te begrijpen) wanneer een vrouw een fallussymbool(tje) geschonken krijgt, en dat vervolgens steeds als een talisman op, of minstens bij zich draagt.
Alhoewel ik het eerst als een licht cynische grap bedoelde kon ik haar ervan overtuigen dat het NOG veel efficiënter was wanneer ze een échte fallus kreeg aangeboden, en ze zich daar vervolgens zo vaak en intens als mogelijk liefdevol over ontfermde.
Het lieve (nou ja, haar nukken even buiten beschouwing gelaten) kind bleek die boodschap buiten elke initiële verwachting voor het Boeddhistische equivalent van evangelie te nemen en zou zich, zoals dat een waardig Boeddhist betaamt vanaf die dag zeer plichtsbewust kwijten van haar verantwoordelijk ten aanzien van haar levensechte geluksamulet.
En dit tot zoveel meerdere eer en glorie van mijn intiemste onderdelen dat ik het animisme sindsdien zowaar ben gaan toejuichen!
Kito
Ik woon samen met mijn vrouw een groot deel van het jaar in een dorpje in de buurt van Chiangrai,waar ik haast maandelijks nieuwe geesten en gebruiken kennen leer. Toen ik 20jaar geleden voor het eerst het huis bezocht van mijn vrouw,moest onze huisgeest,die mijn vrouw eerbiedig ,,Pi Phu Yaa” noemt om permissie gevraagd worden,zodat ik hier overnachten kon. Om hem goed te stemmen werd de geest uitgenodigd om een haantje te eten,en kreeg tevens een fles Mekong Whiskey om te drinken. God zij dank is ,,Pi Phu Yaa” de enigste van de Familie die geen alcohol drinkt,zo kon ik na een paar dagen de Whiskey samen met mijn zwager zelf drinken. Als ik samen met mijn vrouw wanderen ga,moet ik iedere keer, daar waar geen wc is,mijn behoefte nood gedwongen achter een boom verrichten,zodat ik op aanraden van mijn vrouw, iedere keer bij de aardgeesten verontschuldigen moet. Met songkran bezoeken wij meestal met de hele familie een waterval,waar we gezamelijk vieren. Ook bij dit feest worden de aardgeesten niet vergeten,en wordt er een kleine slok achter een boom geplaatst,zodat de geesten niet verdorsten. Als enigste Farang kan ik het af en toe niet laten een voorzichtige grap te maken,maar wordt ogenblikkelijk van mijn vrouw terug gefloten,omdat dit voor de Thais een serieuse zaak is. Ik herinner mij een geval met mijn zwager,die graag een slok Whiskey drinkt,en daarbij de fles zodanig verstopt zodat hij denkt dat niemand het mee krijgt. Nu zat ik toevallig op mijn terras,en kon zien dat mijn zwager voorzichtig om zich keek,en omdat hij mij niet zag,nam hij een snelle teug,om vervolgens de fles weer te verstoppen. Ik kreeg daarop het Idee om hem hem te verrassen,en heb op een stuk papier een figuur getekent waarvan ik dacht dat het op een geest leek,en heb op Thai geschreven ,,dat ik alles zie,en onderschreven met de naam Pi Phu Yaa,en heb dit vervolgens bij de fles gelegd. In een haast kinderlijke voorvreugde zat ik de volgende dag wederom op mij terras,en zat in spanning te wachten op het verschijnen van mijn zwager,die meestal na zijn werktijd verscheen. Bij het lezen van het geschrevene,heeft hij zonder de fles te openen,en zenuwachtig om zich te kijken,het hazepad gekozen,en hoewel hij mij later in verdacht had,heeft hij mij er nooit op aangesproken. Zijn vrouw die niet graag heeft dat hij stiekem drinkt,heb ik het gebeurde verteld,en moest er hartelijk om lachen. Ook bij de geboorte van een kind,mag je nooit iets positief zeggen over het kind,om de boze geesten niet te wekken,die kunnen schade brengen over het kind. Het bijgeloof gaat zelfs zover dat bij een verkeersongeluk ,mensen het autonummer noteren,om dit vervolgens te gebruiken voor de lottery,in de hoop dat dit nummer geluk brengt. Mijn schoonzusje heeft de laatste jaren veel pech gehad,waarop ze het Idee kreeg haar naam te veranderen in ,,Wan Dee” in de hoop dat de geesten deze naam beter gezind zijn. Ik weet zeker dat ik zelf na twintig jaar Thailand ervaring het einde van de geestelijke mogelijkheden nog lang niet ken,en wacht in spanning af wat nog meer mogelijk is.
– Niet op de drempel stappen want dan stap je op de geesten die onder de drempel slapen
– Geen horloge als kado geven want dat geeft aan dat degene aan wie je dat geeft kan opstappen
– Geen schoenen als kado geven idem als boven
– in reactie op kado’s geven; goud en geld geven wordt uiterst gewaardeerd.!!!
– Geen handdoeken geven want dan geef je aan dat degene aan wie je dat geeft niet erg schoon is.
zo zijn er nog meer die op dit moment mij niet te binnen schieten.
Groet Linda.
Zelf meegemaakt.
Kom al twintig jaar in Thailand,en ken ook al de zelfde tijd een mevrouw met een reisbureau,
Bij het laatste bezoek enkele maanden terug moest Ik naar de nieuwe bad kamer komen kijken.
Tot mijn grote verwondering stond het toilet 20 cm achter de deur,Ik vroeg aan haar waarom
Staat het zodicht bij de deur,je moest je er Langs wringen om in de bad kamer te komen.
Haar antwoord!!!
De monnink had tegen betaling deze plaats bepaald.
Gr, Karel veel succes
Ik ken er ook nog een paar:
-Hoofdhaar wat met het kammen los komt mag niet in de vuilbak gooien, maar buitenshuis.
-Een autogordel hoef je niet aan te doen, als je bij een bepaalde tempel in ieder geval 3 maal claxoneert.
-Iets met je voeten aanwijzen, of opschuiven….. Uit den boze.
-Je schoenen te hoog wegzetten, niet doen.
-Sokken en onderbroeken mogen niet samen worden gewassen met shirts
-Het bed met het hoofdeinde naar de wc plaatsen brengt ongeluk
-Nieuwe schoenen moet een gebedje bij worden opgezegd en even erin bijten, anders zullen ze altijd pijn doen.
Als “bijgeloof” geloof wordt. Waar ligt de grens ?
Er is geen grens tussen ‘bijgeloof’ en ‘geloof’. De helft van alle Nederlanders gelooft nog in een Almachtige God, en bidden en smeken hem om gunsten.
Mijn bijgeloof noem ik geloof en het geloof van een ander noem ik bijgeloof.
De helft? Minder dan 10%, zou ik zeggen. Zelfs mijn uiterst katholieke moeder smeekt God niet om gunsten.
Zelf ben ik een overtuigde agnost. Ik geloof niet in machten die deze wereld overstijgen.
Maar ik dacht dat ik de enige was die vaak overdrijft 🙂 Minder dan 10% zeg je, Chris? Bijna de helft van de mensen geeft aan nog wel eens te bidden, 32% bekent zich nog tot een geloofsgemeenschap, christelijk, islamitisch of anderszins. Velen gaan niet meer naar de kerk maar 17% daarvan geloven nog wel in een ‘hogere macht’. Ik geef graag een bron:
https://nos.nl/artikel/2092498-hoe-god-bijna-verdween-uit-nederland.html
Nou ja. Ik heb het verhaal gelezen maar ik ben dichter bij de waarheid dan jij. Ongeveer de helft van de bevolking bidt niet meer maar dat is heel wat anders dan “geloven in de almachtige God en hem bidden en smeken om gunsten”. Biddeen kan ook ene schietgebedje zijn of het stilstaan bij een bepalade gebeurtenis uit heden of verleden.
82 % komt nooit in de kerk. Dat is de plek waar je naar toe gaat als je in de almachtige Giod gelooft en hem wat te vragen of te smeken hebt. Mede omdat Nederland zo welvarend is en een verzorgingsstaat wordt er veel minder gesmeekt dan in Thailand. Mijn vader speelde altijd in de staatsloterij en in de voetbaltoto maar smeekte God nooit om een prijs.
Ik doe dat in NL niet en in TH niet.
Ik ben een gelovig persoon, maar kom bijna nooit in de kerk of tempel.
Bidden doe ik dagelijks, voor alle goede dingen die ik in mijn leven heb en beleef.
Vraag enkel om gezondheid en geluk.
Voor mij is er wel een god of iets, maar niet specifiek Rk of PROT of Islam of Bhoedist.
M.i. is ie grens er niet. Zowel geloof als bijgeloof zijn – in de ogen van de ongelovige – volstrekt irrationeel.
‘Thank God I am an atheist’, hoorde ik laatst iemand zeggen….,,,,,,,
Ik las ergens eens de volgende definitie: ‘een geloof is een bijgeloof met succes’……
halfweg de jaren ’90 was ik eens in Birma en tijdens een busrit (met het merendeel etnische tribes) schilden de meeste een sinaasappel en legden de schillen op hun hoofd – dit was voor een veilige rit. Waarschijnlijk heeft het gewerkt want we zijn veilig op de bestemming aangekomen !!
wij hebben in onze tuin bananenplanten gezet en nu zeggen ze mij dat het gevaarlijk is omdat geesten erachter schuilen? klopt dat en wat moet ik dan doen om ze gunstig te stemmen?
Een geestenhuisje zetten… Dat duent voor de geesten die op het land leven
Je kan er ook eens een praatje mee gaan maken. 😉
Zijn al verschillende artikelen over verschenen op TB.
Hier is er één van
https://www.thailandblog.nl/achtergrond/geestenhuisjes-in-thailand/
Je moet de zoekfunctie linksboven maar eens gebruiken en “Geesten” invullen.
Krijg je verschillende artikelen over geesten.
Sommige regels zijn gewoon Feng Shui-regels.
ik heb de indruk dat de schrijvers van dit artikel over bijgeloof van christelijke huize zijn. Het was namelijk het christendom in onze landen dat het geloof van onze voorchristelijke voorouders tot bijgeloof verklaarde en hun goden tot duivels. Feit is immers dat in alle, al dan niet religieus geduide culturen er zaken van lagere orde en hogere orde in zitten, waarbij de ‘lagere’ meer divers en plaatselijk verschillend mogen zijn, maar de ‘hogere’, van groter politiek belang, namelijk of je bij ons hoort of bij anderen, vroeger goden, nu misschien principes, normen of waarden genoemd, een meer verplichtend karakter hadden om je loyaliteit aan onze gemeenschap te bepalen.
Het zogenaamde animisme herkent in stenen, bomen en huizen een representatie van de ‘Grote Geest’, van het goddelijke en zal het daarom met diep respect behandelen. Als we er gebruik van maken, zijn we er dankbaarheid aan verschuldigd, wat we met een gave tot uitdrukking kunnen brengen. Net als dat onder mensen gebeurt: als jij me gastvrijheid biedt, ben ik je verschuldigd die ook aan jou te bieden als je dat nodig hebt, Dit respect zorgt er aldus voor dat we duurzaam met de aarde en vreedzaam met elkaar omgaan. Zo heel anders het christendom, wat alleen een geestelijke relatie kent tussen mensen en God, waarbij de rest tot dingen worden verklaard, die de mens naar willekeur mag gebruiken voor eigen gewin. Precies dit heeft geleid tot de uitputting van de aarde!