Betelnoot kauwen op het Thaise platteland
Wie wel eens op het Thaise platteland (Isaan) of bij de bergvolkeren (Hilltribes) is geweest zal het wel gezien hebben. Vrouwen en ook mannen die kauwen op een roodachtig goedje.
Het ziet er nogal smerig uit. Vooral omdat het de tanden aantast en deze of weggerot zijn of vrijwel zwart gekleurd zijn. Dit rode goedje waar de Thai op kauwen is betelnoot (Thai: plue).
Betelnoot, zaad van een palm
Betelnoot is het zaad van de betelpalm (Areca catechu). Deze palm. die 15 tot 20 meter hoog kan worden. kom je veel tegen in Azië. De kleine variant worden in het westen wel bij tuincentra’s verkocht. De betelnoot is eigenlijk een steenvrucht (zaad) en geen noot. Net zoals een kokosnoot. De betelnoot is ongeveer zo groot als een kippenei en rood van kleur.
Opwekkende werking
De noot is erg populair in Zuidoost-Azië. Er wordt op gekauwd om een bepaald effect te veroorzaken. De betelnoot geeft namelijk een licht euforische gevoel. Naast de opwekkende werking gaat het hongergevoel tegen. Betelnoot bevat de stof arecaline, die bekend staat om de bevordering van de gemoedstoestand. De stof stimuleert de werking van het centrale zenuwstelsel. Het kauwen van betel zorgt uiteindelijk voor ontspanning en een prettig gevoel in de mond dat via de slapen naar de hersenen trekt.
Gebruik van betelnoot
Het wordt gebruikt door boeren en landarbeiders om het zware lichamelijke werk wat te verzachten. In Thailand wordt het kauwen van de betelnoot veel toegepast als stimuli, zoals bij ons koffie, alcohol en sigaretten. Daarnaast is het een sociale activiteit het gebruik vindt plaats in groepjes tijdens het samenzijn. Het kruid wordt ook door boeddhisten gebruikt tijdens rituelen en ceremonies.
Bewerking van Betelnoot
Betel is erg bitter van smaak. Het wordt dan ook altijd gecombineerd met andere kruiden of specerijen zoals pruimtabak, kruidnagel, kardemom of kava kava. Het goedje wordt ook nog vermengd met ongebluste kalk. De kalk versterkt het opwekkende en euforisch effect omdat het de stof areciline omgezet wordt in de werkzame stof arecaidine. Het geheel wordt verpakt in het blad van de Betelpeperstruik (een andere plant, dat een etherische olie bevat).
Alain Lauga / Shutterstock.com
Rode kleur
De gebruiker stopt het pakketje in zijn/haar mond en kauwt er op. Door de vermenging met speeksel wordt het een rood goedje. Dit kleurt de tanden en de mond donkerrood. De sappen die ontstaan, mogen niet ingeslikt worden. De gebruikers van betelnoot spugen met enige regelmaat de smakeloos geworden resten op de grond. Dit veroorzaakt vieze rode plekken.
Niet zonder gevaar
Na enige tijd kan betelnoot verslavend werken. Overdosering is ook mogelijk met als gevolg misselijkheid, buikloop, een verhoogde hartslag en irritatie van de slijmvliezen. Bij langdurig gebruik tast het je gebit en tandvlees aan. Daarnaast is er een gerede kans op kankergezwellen in de mond.
Over deze blogger
-
Bekend als Khun Peter (62), woont afwisselend in Apeldoorn en Pattaya. Al 14 jaar een relatie met Kanchana. Nog niet gepensioneerd, heb een eigen bedrijf, iets met verzekeringen. Gek op dieren, vooral honden en muziek.
Genoeg hobby's, maar helaas weinig tijd: schrijven voor Thailandblog, fitness, gezondheid en voeding, schietsport, ouwehoeren met vrienden en nog wat eigenaardigheden.
Lees hier de laatste artikelen
Thailand algemeen19 november 2024Minister van Volksgezondheid kondigt maatregelen aan tegen alcoholgebruik tijdens Nieuwjaar 2025
Thailand algemeen19 november 2024Goudkoorts: stijgende baht-prijzen trekken investeerders aan
Thailand met kinderen19 november 2024Bangkok tip: SEA LIFE Bangkok Ocean World (video)
Bezienswaardigheden19 november 2024Siriraj Medical Museum in Bangkok (video)
Ik heb altijd begrepen dat Plue het blad was en Mak de noot. Zullen ze me wel weer verkeerd hebben uitgelegd. Of het is weer zo’n verbastering waar er zoveel van bestaan.
Het ziet overigens niet (eerder gezegd vies) uit als je naar iemand kijkt die dat zit te kauwen. Ik huiver er nog steeds van als ik zoiets zie. De eerste keer dacht ik zelfs dat die vrouw net een klap tegen haar mond had gekregen van haar man.
Het is met name de oude generatie die dit nog eet. Ik heb eigenlijk nog nooit eentje van de jonge generatie gezien die Mak aan het eten was.
Brrr… het stinkt ook nog vreselijk. Moet je maar eens aan dat luchtje ruiken dat uit de mond komt.
Ik ben dit ritueel tijdens mijn reis door Bangladesh dagelijks tegengekomen, op het platteland en stad kauwen vrouwen vooral dit goedje alsof het hun lieve lust is, ik wist niet wat ik zag, het is geen gezicht, nu weet ik wat het is!
Maak ofwel หมาก wordt uıtgesproken met een vlakke, lage toon en een lange aa. Maak มาก in de betekenis van “veel” heeft een dalende toon. Ik kan het ook niet helpen dat het Thais een tonentaal is.
Het is niet juist dat alleen boeren en landarbeiders er gebruik van maakten. In de hogere kringen was het ook zeer populair. Koning Chulalongkorn (Rama V) gebruikte het veel en liet, voor zijn bezoeken aan Europa, zijn tanden schoonmaken omdat hij wist dat rood-zwarte tanden daar niet in de smaak vielen. In Thailand werden toen meisjes juist zeer gewaardeerd om hun rood-zwarte tanden.
Maak werd bij veel ceremonieen gebruikt, vaak met een uitgebreid ritueel en met een mooie,zilveren en kostbare set, voor wie het kon betalen. Het was beleefd, zo niet noodzakelijk, het je gasten aan te bieden, of je man als die doodmoe thuis kwam van zijn werk.
Plaeg Phibunsongkraam, premier na de Tweede Wereldoorlog, heeft eens geprobeerd het gebruik te verbieden omdat het onbeschaafd zou zijn.(Beschaafd was toen wat de Europeanen deden).
‘…Het geheel wordt verpakt in het blad van de Betelpeperstruik (een andere plant, dat een etherische olie bevat).’
Dat blad is van een klimplant, in het Thais พลู genaamd, ploe:, met een lange -oe- en een midden toon.
De oma van mijn ex vriendin ergens rond Udon Thani maalde de halve dag op bladeren. Die stampte ze dan eerst in een kleine vijzel die je ook in de keuken ziet. Zouden die bladeren van de zelfde boom zijn?
Chaliow heeft helemaal gelijk dat het ook in de betere milieus gebruikelijk was.
In dit filmpje van 9 minuten uit 1919 een reportage over een visite in de High Society van Siam.
Alle gasten kruipen letterlijk naar binnen, uit respect mag het hoofd niet hoger komen dan het hoofd van de gastvrouw, als ik goed ben voorgelicht.
Nog vòòrdat de thee geserveerd wordt zitten ze al aan de betel.
https://m.youtube.com/watch?v=J5dQdujL59Q
Leuke video!
Ik heb het nog even verder uitgezocht. Dat ‘betel kauwen’ bestaat uit verschillende ingredienten, zoals je ook in de video ziet. Basaal is het blad van de klimplant ‘betel vine’, dat ook een stimulerende werking heeft. Daarin worden dan stukjes van de ‘betel noot’ (eigenlijk Areca noot) en wisselend wat andere zaken als gebluste kalk, pepertjes en soms tabak gevouwen.
หมาก maak is dus de betelnoot, beter Areca noot, groeit aan een palm, ze staan naast mijn huis.
พลู phloe: is het blad van de klimplant betel vine, ik denk wat in het artikel ‘plue’ wordt genoemd, dat is dus niet de ‘betelnoot’.
Je kunt het vocht na het kauwen niet inslikken, vandaar al dat gespuug. Mijn grootvader kauwde tabak en in zijn huis stonden spuugbakjes.
Spuugbakken inderdaad overal, kwispeldoor geheten.
Soms hebben ze plastic zakje bij zich, waar ze in spugen.
hallo, In Yangon vroegere hoofdstad van Birma; Myanmar zijn de voetpaden donkerrood gekleurd van de spuug. Heb ook een paar keer geprobeerd maar was niet lekker en had weinig effect. Voelde me iets lichter dan gewoonlijk in mijn hoofd. Als een knappe dame naar je lacht met een half en zwart gebid valt het knappe direct weg. Myanmar is terugkeren in de tijd.
Met vriendelijke groeten Johan
Ik wist het niet, maar wij hebben zo’n boom, met wel honderd noten, in de tuin. Mijn vrouw zag in het voorbij gaan de abeelding op de computer en maakte me erop attent. Grappig…
In de Isaan vroegen een paar oude vrouwtjes of dat mijn echte tanden waren.
Toen ik bevestigend antwoordde, vielen de rood,zwarte tandeloze bekjes open van verbazing.
Onmisbaar! Je groeit ermee op. Alles wat hierboven staat klopt. In India/Pakistan is de naam: “pan”/ uitgesproken “paan”. Er zijn heel wat paanstelletjes in omloop. Van eeuwen oud tot modern. Soms is het een zilveren doosje (pandan) waarin je een of twee paans aanbiedt. Die ingepakte pans worden dan ook nog met zilverblad versierd. In iedere grote stad zijn wel super ‘pan-wallahs’ te vinden, die heel lekkere sirihpruimen maken. Vraag het aan de riksjaloper. Hij gebruikt het continu.De allerbeste pans zijn duur. Daar zitten dan andere, zwaardere verslavende middelen in. Dus oppassen.
De gewone heb ik van tijd tot tijd wel eens gebruikt. Na een zware maaltijd, wel lekker als je het een beetje gewend bent. Het moeilijkste is nog dat het een grote prop is in je mond.
Op de overlopen van trappen in overheidsgebouwen stond altijd een kwispedoor en daaromheen veel rode vlekken…..
Over de bijwerkingen gesproken. In de familie kauwen er drie fanatiek dit goedje. Grootmoeder kreeg er 3 jaar geleden kanker van. Eerst een stuk lip verwijderd, het ziekenhuis vergeet te zeggen dat nu bestraling nodig is voor een goed vervolg. Dan vorig jaar de eerste gezwellen in de mond en keel. Opening in de keel gemaakt. Langzaam wordt nu de keel dichtgeknepen door de groeiende gezwellen en is vloeibare voeding alleen mogelijk door ee opening in de keel na tracheatomie.. Het mensje is nu 92 jaar, wordt naar thaise gebruiken dag en nacht in de gaten gehouden en verpleegd door de familie, heel zorgzaam en liefde vol. Eigenlijk een mensonwaardig leven nu, maar wie ben ik? Wat mij dan weer wel opvalt is dat de overige kauwende familie leden kennelijk zo verslaafd zijn dar deze aanblik niet leidt tot pogingen te stoppen. Dus wel folklore maar met een heel donker randje.