Natuurkunde in de praktijk
Een kinderprogramma over de werking van lenzen doet me denken aan een natuurkundig verschijnsel, dat ik zo’n twintig jaar geleden in Noord Thailand zag. En daarmee dacht ik aan een ander verschijnsel uit diezelfde tijd ook in Noord Thailand.
We zijn in Lampang en via een plaatselijke VVV besluiten we drie tempels te gaan bekijken in de buurt van Lampang. Met een taxi gaan we eerst naar de Wat Prasat Luang in het plaatsje KoKah. Oud en mooi. Daarna zien we de Wat Phra Keo Don Tao. In het plaatselijke museum zie ik eindelijk, wat ik allang wilde zien, een Thaise schrijfmachine met 45 toetsen, die dubbel gebruikt kunnen worden, zodat alle Thaise klinkers en medeklinkers te schrijven zijn. Gelukkig kent het Thais geen hoofdletters.
Tenslotte naar de Wat Prasat Chom Ping. Dit is een kleine tempel met een merkwaardig natuurkundig verschijnsel. Wanneer je naar binnen gaat en de deur achter je sluit, zodat het binnen volkomen donker is, blijkt een klein gaatje in een houten raamluik als lens te fungeren. Sta je, gekleed in een wit T-shirt, op de juiste afstand, dan wordt er een chedi, die buiten staat, omgekeerd geprojecteerd op je shirt. Grappig, een gaatje als lens.
Er zijn meer natuurkundige verschijnselen in het Noorden. Een kenner van de streek vertelt ons dat we beslist naar de provincie Tak moeten. Daar kunnen we de zwaartekracht beproeven. Op Highway 105, ongeveer 12 kilometer van Mae Sot is er een stuk van 130 meter bij kilometerpaal 68 met een merkwaardig fenomeen. Je zet de auto stil en je ziet met 100% zekerheid dat de weg daar langzaam stijgt. Wanneer de auto niet op de handrem staat, begint die langzaam bergopwaarts te rollen, geheel tegen de zwaartekracht in. Het is alsof een grote magneet ondergronds de wagen doet bewegen.
Dick, wat een leuke tips! Lampang heb ik wel vaker gepasseerd, maar eigenlijk nooit bezocht. MaeSot staat al jaren op mijn lijstje, wilde er bijv. graag eens vanuit Chiangmai naar toe vliegen maar door de één of andere reden heb ik dat nooit gedaan. Nu moet ik bekennen dat met het ouder worden de reislust ook is afgenomen maar mijn ‘oude’ bloed begint te prikkelen bij het lezen van uw verhaal. In het nabije verleden, waar geen sprake was van TomTom navigatie, maakte ik mijn (Thaise) reisgenoten bijkans gek met het bezoeken van bezienswaardigheden. Waren we de volgens de kaart te volgen weg weer eens kwijt en als ik dan mijn partner vroeg om bij een voorbijganger daarnaar te vragen kreeg ik vaak als antwoord te horen dat dat geen zin had want in dit gedeelte van Thailand verstonden en spraken ze geen Thais maar enkel een plaatselijk dialect. Reed ik op goed geluk maar weer verder, soms bereikten we nooit ons doel maar ontdekten we weer wat anders en genieten deden we niet minder. Ja, met recht ‘Surprising Thailand’!
Hoi Dick,
Dat heet een camera obscura, in mijn opleiding als reprofotograaf moesten wij zo zelf een camera bouwen en er foto’s mee maken, erg leuk.
Dat stuk van 130 m op Highway 105, dat omhoog lijkt te geen… geen magie maar gezichtsbedrog. Het loopt namelijk af en niet omhoog…
Een waterpas geeft feilloos aan dat dit stuk naar beneden afloopt.
Zie hier: http://www.thebigchilli.com/feature-stories/thailands-gravity-defying-magic-hill
(spirit level = waterpas)
Camera Obscura heet zoiets. Werd door de Renaissance schilders in 14e eeuws Italie al gebruikt, m.n. voor portretschilderingen.
Overigens heel erg geïnteresseerd “in dat kinderprogramma over de werking van lenzen”.
Zeker weten, dat de weg stijgt, en niet de er langs zichtbare aardlagen, die dalen ?
Dat laatste ‘natuurkundige feit’ ken ik als veelfietser in de bepaald niet vlakke provincie Chiang Rai maar al te goed: je ogen proberen je wijs te maken dat de weg daalt en pas verderop weer begint te stijgen, maar je niet-liegende benen melden dat je toch echt nog steeds aan het klimmen bent – en dat betekent dat het verderop nog wat steiler wordt…….
Toen inderijd de Wat Prasat Chom Ping opgeknapt werd, ontstond een klein gaatje in het houten raamluik.
De arbeiders zagen de ” wereld ” op zijn kop op de kleding!
Zij vluchten in paniek het gebouwtje uit.
Na diverse ” ceremonies” en zegeningen durfden een paar monniken naar binnen te gaan.
Nadat geleerden het verschijnsel verklaard hadden, werd het een nieuwe attractie! De ” camera obscura”
Onze hersenen schijnen dit ” beeld” ook te corrigeren en wij ervaren de wereld zoals we die normaal zien!
( zonder alcohol!!)