Er hangt een luchtje aan

Velen zullen in Thailand wel eens een grote zucht hebben geslaakt gevolgd door de woorden: “Shit geen papier.” Hoe je ook om je heen keek de bekende rol ontbrak. Wat er wel stond was een ton gevuld met water met daarin een klein drijvend plastic bakje.

Als je de grote boodschap al had volbracht resteerde er niet veel anders dan met afgrijzen je toevlucht te nemen tot dat laatste hulpmiddel. Troost je maar met de gedachte dat het in India de gewoonste zaak van de wereld is dat je met water en -let wel- de linkerhand het achterste reinigt. Met de ‘reine’ rechterhand reik je immers anderen de hand en eet je. Mocht je het geluk aan je zijde hebben dan tref je naast het toilet veelal een kraantje met slang en kleine sproeier aan om het zaakje heel verfrissend van alle smetten te ontdoen.

Op veel plaatsen tref je tegenwoordig, gelukkig voor ons Westerlingen, de bekende toiletrol aan met daarbij het dwingend verzoek het gebruikte toiletpapier in de afvalbak te deponeren. De riolering is dan namelijk te smal en bij de bouw is destijds geen rekening gehouden met het fenomeen wc-rol.

Toilet dag

Eerlijk gezegd had ik er nog nooit van gehoord maar 19 november staat jaarlijks te boek als Wereldtoiletdag. Het lijkt voor ons zo heel normaal maar volgens cijfers van de Verenigde Naties hebben 2 ½ miljard mensen op onze aardkloot geen hygiënische sanitaire voorziening. Daarbij ontbreekt ook schoon drinkwater en de mogelijkheid om de handen te wassen. Per jaar sterven 800 duizend kinderen aan de gevolgen van diarree.

Holy Shit

Om in stijl te blijven; ‘vers van de pers’ is deze maand (mei 2018) bij uitgeverij Prometheus een boekje verschenen van de journalist Jaffe Vink met als titel Holy Shit. De auteur beschrijft hierin alles wat je zoal kunt bedenken omtrent het onderwerp waar letterlijk een luchtje aan hangt. Onze verre voorouders kenden geen toiletpapier en laat je fantasie maar eens de vrije loop om te bedenken hoe die dat destijds oplosten. Hurkend in het bos met bladeren of bij een beek met een handje water. Het ‘kleine kamertje’ kwam pas vele decennia later in beeld. Aanvankelijk bestond het uit niet meer dan een houten plank met een rond gat en een deksel. Riolering? Nooit van gehoord. Alles verdween in de zogenaamde beerput die met een bepaalde regelmaat werd geleegd. De naam putjesschepper zal bij velen niet onbekend in de oren klinken.

De krant, pamfletten en tijdschriften brachten uitkomst en werden keurig versneden en met een touwtje samengevoegd tot hulp-attribuut voor het kleine kamertje.

De Amerikaan Joseph Gayetty vond al dat drukwerk maar niets en introduceerde in 1857 drukinktvrije losse vellen papier. Onder de merknaam Gayetty’s Medicated Paper prees hij het papier, waarin sap van het blad van de aloë vera was verwerkt, aan als geneeskrachtig ter voorkoming van aambeien. Toch werd het geen verkoopsucces en vertikten de Amerikanen het om 50 cent te besteden voor 500 vellen papier; de oude kranten waren immers gratis.

We belanden in het jaar 1891 als Seth Wheeler van de Albany Perforated Wrapping Paper Co. een patentaanvraag doet voor zijn geperforeerde rol waar je velletje na velletje kon afscheuren. Alras dient ook de firma Scott uit New York zich op de markt aan en legt in een advertentiecampagne de nadruk op hygiëne. Heel wat mensen van middelbare leeftijd lijden aan een rectale aandoening ten gevolge van ruw toiletpapier dat houtsplinters bevat zo luidde zijn boodschap. Toch duurt het tot 1935 als splintervrij toiletpapier op de markt verschijnt. Uiteindelijk komt in 1942 St. Andrew’s  Paper Mill uit Londen op de markt met het eerste dubbellaags toiletpapier waarbij wordt voorkomen dat de vingers dienst moeten doen, als u begrijpt wat men daarmee bedoelt.

Zo zie je maar dat aan de tegenwoordige tijd waarin we een ruime keuze hebben uit 2, 3 of 4-laags, zacht of extra zacht, wit of crème respectievelijk met of zonder kleurig motiefje, een hele geschiedenis aan vooraf is gegaan. In Thailand kun je zelfs dubbelop genieten van een koele straal uit het ‘spuitpistool’ en afdrogen met zacht papier zonder houtsplinters.

Mocht je, zoals de schrijver van dit vertelsel ooit deed, een dergelijk verfrissend ‘spuitpistool’ thuis in Nederland of België willen installeren, bedenk dan wel dat in tegenstelling tot Thailand het water in onze landen heel wat kouder is en in bepaalde perioden van het jaar zelfs ijskoud.

En dan sta je opeens stijf van de schrik.