Column – Thailand: Waar niets is wat het lijkt
Thailand is een land waar de werkelijkheid kronkelt als een tuktuk door de overvolle straten van Bangkok: vol onverwachte wendingen, een flinke dot chaos en een verrassende eindbestemming. Hier is niets wat het lijkt, en wat het lijkt te zijn, transformeert vaak voordat je het goed en wel hebt gezien. Dit geldt niet alleen voor gender, maar voor alles: van glimlachen die onderhandelingen verhullen tot gerechten die onschuldig lijken maar je tong in vuur en vlam zetten.
Neem de beroemde kathoeys, beter bekend als ladyboys. Voor de gemiddelde Westerling, vastgeroest in hokjesdenken, is de eerste ontmoeting vaak een verwarrende ervaring. “Dat was een man?” vraagt de toerist, terwijl de Thaise ober — met perfect getekende wenkbrauwen en lippenstift die de hele avond meegaat — kalm het wisselgeld overhandigt. Nee, dat was geen man. Dat was gewoon iemand die zichzelf is, met een zelfverzekerdheid waar velen alleen maar van kunnen dromen.
In Thailand is gender niet zwart-wit, maar een levendig kleurenspectrum. Geen eeuwige discussies over wie naar welk toilet mag; hier vloeit gender net zo moeiteloos als de rivieren door het landschap. En het mooie? Dit is geen hippe trend, maar diepgeworteld in de cultuur. De boeddhistische filosofie draait om harmonie en tolerantie, en de kathoeys zijn net zo integraal als de tempelklokken en het gerinkel van ijsblokjes in een koude Thai iced tea. De boodschap: wees wie je bent, zolang je de balans niet verstoort.
Maar laten we niet doen alsof alles perfect is. Ja, Thailand lijkt het walhalla van acceptatie, maar zelfs hier worstelen genderdiverse mensen met stigma. De glitterjurken en de staande ovaties in nachtclubs verhullen de realiteit niet: in het dagelijkse leven kunnen kathoeys en Toms (masculiene vrouwen) nog steeds te maken krijgen met gefluister en een scheve blik. Tolerantie is niet hetzelfde als volledige acceptatie. Zelfs hier niet.
En dan hebben we de Toms en Dees, termen die klinken als een cabaretduo maar eigenlijk een fascinerend sociaal fenomeen belichamen. Een Tom is een vrouw met een masculiene uitstraling, een Dee haar vrouwelijke wederhelft. Hier geen boze tweets of ongemakkelijke gesprekken over voornaamwoorden. Het is gewoon zoals het is. In Thailand lijkt men te denken: zolang jullie gelukkig zijn en samen pad Thai kunnen delen, wie ben ik dan om er iets van te vinden?
En toch de economische laag van deze genderdiversiteit is niet te negeren. In een land waar toerisme alles opslurpt, schitteren kathoeys vaak letterlijk in de schijnwerpers. Van cabaretshows tot reclames; voor een paar baht extra vormen ze de glitterpijlers van de industrie. En diezelfde toerist die enthousiast applaudisseert, keert vaak terug naar huis om daar met een ongemakkelijke glimlach diversiteit te omzeilen.
Maar oordeel niet te snel. Thailand is geen simpel paradijs en geen exotisch curiosum. Het land is een spiegelpaleis, waarin elke spiegel een ander verhaal vertelt. Zelfs de glimlach van een verkoper kan een verkapte uitnodiging tot afdingen zijn. De werkelijkheid hier is vloeibaar, beweeglijk, nooit helemaal wat je denkt. En dat is misschien wel de mooiste les die Thailand biedt: niets is wat het lijkt, behalve dat.
Over deze blogger
- De Expat (66) woont al 17 jaar in Pattaya en geniet van elke dag in het land van melk en honing! Vroeger werkzaam in de wegen en waterbouw, maar het grillige weer in Nederland ontvlucht. Woont hier met zijn Thaise vriendin en twee honden net buiten Pattaya, op 3 minuten loopafstand van het strand. Hobby's: genieten, uitgaan, sporten en met vrienden filosoferen over voetbal, Formule 1 en politiek.
Lees hier de laatste artikelen
Column11 januari 2025Column – Thailand: Waar niets is wat het lijkt
Column9 januari 2025Column – Thaise soaps een masterclass in slechte overacting
Column7 januari 2025Column – Een Thaise premier met 217 handtassen, 75 peperdure horloges en 23 auto’s
Column5 januari 2025Column — Thaise logica: Ik leen geld bij jou, zodat jij weer van mij kunt lenen
“Niets is wat het lijkt” is denk ik vooral van toepassing op westerlingen die menen dat Thailand, Azië, zóóó anders is en het al in een hokje hebben gestopt. Wie dan gaat rondkijken komt wellicht te weten dat ook in het Boeddhisme de man hoger geplaatst staat dan de vrouw. Er zijn diverse verhalen over (vorige levens) van de Boeddha waar ik bepaald niet vrolijk van wordt (voetnoot)… Het beste wat je kan overkomen is de staat van verlichting bereiken en niet meer herboren worden, maar als je toch terug komt op aarde dan als man. Kom je als vrouw terug, of iets er tussen in, dan heb je toch minder verdiensten gemaakt in je vorige leven, verkeerd gedrag vertoont. Met die bril op is het krijgen van een kind dat een jongetje lijkt maar meent (meer) een meisje te zijn toch jammer, maar geen paniek, doe goed en in een volgend leven kom je wellicht wel terug als man. En zo gezien kun je een katoey ook prima tolereren, volgende keer beter…
Maar tolereren is per definitie géén accepteren, respecteren. Niet zelfs hier niet, nergens niet. Gelukkig zijn er wel mensen die kunnen accepteren dat zaken als geslacht, geaardheid enzovoorts geen binair iets is. Dan kun je prima iemand accepteren wiens geslacht anders is dan “geboren met een .. tussen de benen, dus een…”. Dan is er ook geen reden tot triest gedoe over naar welke WC iemand zou moeten.
Grote vraagt blijft, welk deel van de mensheid accepteert dat de wereld niet in een paar eenvoudige hokjes of labels met simplistisch wij en zij, dit en dat, op te delen valt?
Voetnoot: zo maar een voorbeeld, de Andabhuta Jataka, die stelt dat vrouwen niet te vertrouwen zijn… Dat maakt dat ik mij ongemakkelijk voel.
“Niets is wat het lijkt in Thailand”, schrijf je geheel terecht Expat. Inderdaad, het lijkt alsof de farang Thailand beter begrijpt dan de Thai zelf!
“De boeddhistische filosofie draait om harmonie en tolerantie,…”, schrijf je. Daar moet ik je toch tegenspeken, Expat. Het boeddhisme is zéér intolerant waar het egoïsme, hebzucht, onwetendheid en geweld betreft.