De droom van Sam – een Isaans kerstverhaal

Sam, de vrolijke Catalaanse herdershond van Lung Jan, had een barre nacht achter de rug. Hij was als Farang, net zoals z’n baasje bereid om ver, zelfs érg ver te gaan in het integratie- en assimilatieproces, maar net als z’n baasje waren er sommige zaken die hij goedschiks dan wel kwaadschiks diende te ondergaan. Daar konden zijn baasje en hijzelf gewoon niet onderuit.

Bij een overlijden bijvoorbeeld worden er naar goeie Isaanse traditie, zolang er niet tot crematie wordt overgegaan, te pas en te onpas raketten afgeschoten. Let wel dit zijn geen gewone rotjes maar enorme knallers en laat nu net dit geknal sterk op Sam’s zenuwen werken… De immer olijke hond heeft in zijn ongestoorde bestaan slechts een hekel aan drie dingen: donder, vuurwerk en de steeds in verschillende staten van dronkenschap en ontbinding verkerende luidruchtige buurman. Terwijl een grauw met opgetrokken lippen meestal volstaat om deze laatste tot de orde te roepen is dat iets moeilijker met de donder en vuurwerk. Meestal trekt hij zich zo ver mogelijk terug op één van zijn ‘veilige plekken’ om er met een klagelijke blik in z’n ogen het Laatste Oordeel uit te zitten.

Deze ochtend waren het echter de enorme vliegers geweest die hem uit z’n welverdiende nachtrust hadden gehouden. De mannen van het gehucht waar Sam woont hebben de gewoonte om in de periode december-januari, als er niets in de rijstteelt staat te gebeuren en ze werkloos thuiszitten, enorme vliegers te maken. Met deze vaak erg knap in elkaar gefrutselde voorbeelden van technisch vernuft wedijveren ze met elkaar om zo hoog mogelijk te vliegeren. Op zich is daar niks mis mee en ook Sam heeft daar geen bezwaar tegen maar dit verhaal krijgt wel een andere dimensie als de vliegerbouwers onder hun creaties lange windpijpen monteren, waardoor de vliegers, wanneer ze beginnen te stijgen, de meest hallucinante en vooral erg luide fluit, piep- en bromtonen plegen te produceren… En dààr kan Sam helemaal niet tegen. Hij heeft een hoge tolerantiedrempel maar deze fluiters, piepers en brommers zijn een stapje erover. Vooral ook omdat elke jaar opnieuw blijkt dat uitgerekend boven Baan Farang, het huisje van Sam, de wind het meest gunstig zit om deze vliegers op te laten en heel de nacht te verankeren… In den beginne reageerde Sam als gestoken door een horzel op deze klagelijke en lugubere tonen. Vandaag volstaat het om enorm diep te zuchten, al even luid door z’n neus te blazen en met z’n trouwe hondenogen Lung Jan te smeken om – asjeblief, asjeblief – een paar van die verankeringskabels door te snijden….

Heel de nacht hadden drie van die verschrikkelijke monsters boven het hoofd van Sam gezweefd en dit had zijn nachtrust én humeur beduidend beïnvloed.  Ietwat stijfjes was hij kort na het opkomen van de zon op het terrein beginnen rondsnuffelen. Het feit dat geen enkele van de vele katten in de buurt het gewaagd hadden om onder dekking van het duister zijn kroondomein binnen te dringen streelde z’n ego en deed hem zelfs even de kakofonie van de afgelopen nacht vergeten.  Hij raakte echter wel uit z’n hum toen bleek dat Lung Jan nog altijd niet wakker was. Te laat besefte Sam dat het de eindejaarstijd was. Traditioneel kregen Lung Jan en zijn eega in die periode in blinkend papier gestoken pakjes bezorgd die familie en vrienden van heinde en verre in Isaan lieten bezorgen. Sam vond het altijd geweldig om met de linten en strikken van deze pakketten te dollen en gewoonlijk lag er rond deze tijd van het jaar een heel kluwen van verscheurd verpakkingsmateriaal in de buurt van zijn nest. Gisteren had Sam gezien hoe Lung Jan bijzonder in zijn nopjes was geweest toen hij één van deze pakjes had geopend en er een erg mooie fles was uitgekomen, die een donker vocht bevatte. Sam wist dat zijn baasje dit vocht heel vaak als ‘levenswater’ of ‘vuurwater’ omschreef, terwijl Mevrouw Lung Jan het met een ondertoon van eerbied ‘Single Malt Whisky’ noemde. Dit was het échte spul niet de rommel die de buurman en z’n jolige kameraden achter hun kiezen plachten de slaan. Sam herinnerde zich dat hij, voor hij de afgelopen nacht in slaap probeerde te geraken, had gezien dat Lung Jan zich een paar glazen van dit vocht had ingeschonken.

Brrr…. Die prikkelende, diepe geur alleen al… Sam herinnerde zich, pienter als steeds, dat Lung Jan na het nuttigen van de inhoud van dit soort flessen vaak in een diepe slaap viel en dat was deze ochtend blijkbaar opnieuw het geval. Gedreven door het knagende gevoel in z’n lege en dus grommende maag en misschien ook wel door z’n ochtendhumeur besloot Sam tot een drastische maatregel. Hij had geleerd om de zware deur die de achtertuin met de sala, scheidde van de rest van het huis, quasi geluidloos open te duwen. Sam wist dat Lung Jan en Mevrouw Lung Jan aan deze zijde van het huis de slaap der rechtvaardigen sliepen.  Hij sloop zachtjes, op de toppen van zijn tenen, onder hun slaapkamerraam tot hij z’n doel had bereikt: een van de werkbakken van Lung Jan, die volgepropt met gereedschappen, nagels, bouten en schroeven achteloos op een muurtje was achtergelaten. Eén stevig duwtje van Sam’s neus volstond om alles kletterend op de betonnen vloer te pletter te laten vallen.  Terwijl Lung Jan en Mevrouw Lung Jan onaangenaam verrast en slaapdronken recht veerden uit hun liefdesnest, spurtte Sam met een rotvaart, de oren plat in de nek, en de tong hijgend uit z’n bek naar de andere kant van het terrein waar hij naast de garage als de vermoorde onschuld maar met bonkend hart ging liggen afwachten…

Nog geen tien minuten later verscheen een al even humeurige Lung Jan ten tonele die bijzonder argwanend zijn hevig kwispelde viervoeter bekeek. Sam, die een erg begaafde acteur is, kwam alsof er niets aan de hand was, baasje eerbiedig in de ogen kijkend, groeten om dan meteen in blijde afwachting kaarsrecht met een houding die alleen maar ‘Sam is brrraaafffff ‘ suggereerde, bij zijn eetbak te gaan zitten. Kwestie van zijn boodschap ‘loud & clear’ over te brengen. Tot vreugde van Sam vergaf Lung Jan hem het abrupte ontwaken en kreeg hij met gulle hand een mengeling van hondenbrokken en gegrilde kip. Een portie die als sneeuw voor de zon verdween en enkele tellen later was Sam vol energie klaar om aan de nieuwe dag te beginnen. Hij kwam meteen, tuk op z’n ochtendwandeling, met z’n leiband in z’n bek aandraven maar dat was buiten de waard, in casu Lung Jan gerekend. Hoe hij ook rondrende en om aandacht blafte, Lung Jan gaf geen sjoege. Met een schok drong het plots tot Sam door dat het vandaag die speciale dag was die Mevrouw Lung Jan ‘Kelstdag’ noemde. Een dag die weliswaar niet écht in huize Lung Jan werd gevierd. Er stond zelfs geen kelstboom maar Sam wist wel dat Lung Jan op die dag gewoonlijk geen klap uitvoerde.  Uitgekookt als steeds, stapte Sam naar Lung Jan die in de keukendeur stond. Voor baasje aanbeland keek hij hem rechtstreeks met een scheef koppie aan en hief langzaam, maar o zo zeker, ostentatief zijn rechterachterpoot tegen de deurstijl.  Ja ! Dàt had Lung Jan meteen begrepen. ‘Zo dom was hij dan toch niet’ dacht een tevreden Sam twee minuten later, op weg naar het wandelpad langs de Mun….

Na de fikse ochtendwandeling keerden hond en baasje, moe maar voldaan terug naar Baan Farang.  Een paar Kids uit de buurt die Sam al heel lang als een blaffende teddybeer beschouwden hadden gisteren een oude binnenband van een fiets over het hek gekieperd en zich urenlang vermaakt met de manier waarop Sam deze ‘slang’ te lijf was gegaan…. Ook deze ochtend kon deze binnenband op de onverdeelde aandacht van Sam rekenen die er opnieuw urenlang zoet mee bleef. Tegen de middag sloeg de vermoeidheid echter ongenadig toe.  Sam was een buitenbeest en kwam bijna nooit in het huis van Lung Jan terecht maar in de eindejaarsperiode kneep Lung Jan wel eens een oogje dicht. Dergelijke kans mocht niet onbenut blijven en ook vandaag nestelde hij zich dicht bij Lung Jan die in z’n werkbibliotheek een vuistdik boek zat te lezen.  Lung Jan werd zich pas bewust van Sam’s aanwezigheid door diens met hortende stoten maar erg luide snurken. Sam mocht dan wel aan de rand van een sloppenwijk in Isaan zijn geboren maar diep in z’n gedachten waande hij zich in z’n dromen in zijn thuisland Catalonië, een energieke kudde schapen hoedende én beschermende Superherder die een legendarische reputatie genoot tot in de verst afgelegen dalen van de Pyreneeën. Lung Jan kon aan het getrek van Sam’s forse poten afleiden dat hij zich wellicht inbeeldde onvermoeibaar mijlenver over de heuvels te lopen jakkeren of misschien droomde hij wel van de krijgshaftige avonturen van zijn roemrijke voorvaderen die tijdens de Spaanse Burgeroorlog het geweervuur en de granaten aan het front trotseerden om berichten over te brengen… Duurbetaalde heldenmoed want het had bijna tot de uitroeiing van de soort geleid.  Het kon evenwel ook zijn – en Lung Jan meende dit te mogen afleiden uit Sam’s ietwat idiote grijns – dat hij fier over de rambla’s in Barcelona paradeerde waar hij zich met welgevallen de goedkeurende blikken van de eveneens paraderende teefjes liet te beurt vallen….

Een luide knal en schrille gil deden hond en baasje echter uit hun mijmeringen opschrikken. Ze renden, onweerstaanbaar aangetrokken door het kabaal, de straat op waar ze geconfronteerd werden met de immer dronken buur en zijn nog nasmeulende haardos. In een vlaag van weinig vertoonde zin voor initiatief had het Drankorgel er niks beter op gevonden om met een slangetje benzine van het ene brommertje naar het andere over te hevelen, waarbij ie blijkbaar met z’n bezopen kop de smeulende askegel van z’n slordig gerolde sigaret even was vergeten…

Sam kon z’n lol niet op want hij haatte de buurman die hem altijd pestte met elke vezel in z’n gespierde lijf. Maar zijn aandacht werd plots door iets héél anders getrokken. Hij maakte meteen van de opschudding en commotie gebruik om ongezien terug de poort door te gaan en de keuken in te sluipen. Zijn immer scherpe en erg gevoelige neusorgaan had immers, naast de geur van geblakerd haar en benzine iets héél anders opgevangen namelijk de onweerstaanbare geur van de sappige en ovenheerlijke ‘meatballs’ die door Mevrouw Lung Jan net gegrild waren en lagen af te koelen voor ze met de noedels zouden gemengd worden. Nadat de gehaaide Sam er zich eerst  van vergewist had dat Mevrouw Lung Jan het koor van buurvrouwen had vervoegd om er luid kwetterend mee commentaar te verschaffen op domme buurman, wist hij in één sprong de exquise vleesballen op de grond te keilen. In een mum van tijd waren ze spoorloos in Sam’s maag verdwenen. ‘Hun kelstboom mochten ze houden, zolang hij maar de ballen kreeg…’ dacht hij, terwijl hij zich, zo snel als maar enigszins mogelijk was, voldaan en met volle maag, naar één van z’n vaste schuilplaatsen begaf om er geduldig de – gerechtvaardigde – toorn van Mevrouw Lung Jan uit te gaan zitten….