Een collector’s item over de Ramakien

Aanleiding voor dit stuk is een artikel in de Bangkok Post van 8 september 2011. Het is bijna veertig jaar geleden dat ik voor het eerst Thailand bezocht en natuurlijk heb ik toen alle verplichte toeristische bezienswaardigheden gezien.

De Wat Phra Kaew maakte zonder meer de grootste indruk. Ik herinner me dat de muurschildering in die periode gerestaureerd werd. Dat was in 1972. Nu veertig jaar later is hij weer aan een opknapbeurt toe.

In de loop der jaren maakte ik duizenden foto’s van deze muurschildering. Geen enkele vakantie, vanaf 1972 jaarlijks of vaker, sloeg ik de tempel over. Verschillende foto’s liet ik in Nederland op een formaat van 60 bij 80 centimeter afdrukken. Ik plakte die op spaanplaat en zo hebben ze vele jaren mijn successievelijke huizen gesierd. Enkele hebben het tot de dag van vandaag overleefd.

Eind 1991 bracht ik een bezoek aan Asia Books op Sukhumvit, toen ik getroffen werd door een zojuist verschenen boekwerk. Ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van de huidige dynastie (Rattanakosin) werd een lijvig boek uitgebracht met de titel The Ramakian. Coffeetable-formaat, ruim 500 pagina’s en meer dan duizend foto’s. Een voorwoord van H.K.H. prinses Sirindhorn en nog veel belangrijker: in de inleiding tientallen zwart/wit foto van Z.K.H. Koning Bhumipol. In zijn jonge jaren had de Koning tijdens werkbezoeken in het land altijd een camera om de hals, vandaar. Nog belangrijker vond ik de vermelde oplage: 3.000 exemplaren. Ik voelde onmiddellijk dat dit een collector’s item zou worden. De prijs was toendertijd 1.600 Baht, waarschijnlijk de hoogste prijs die ik tot dat moment voor een boek had uitgegeven. Geen enkele twijfel, dit boek moest ik hebben. Of mijn exemplaar het tot collector’s item heeft gebracht weet ik niet, want het noodlot was mij niet gunstig.

Op mijn laatste dag in Thailand rekende ik aan de balie van Asia Hotel aan Suriwong Road af. Mijn bagage bestond uit een grote tas met kleren en een diplomatenkoffer met uitsluitend boeken, waaronder mijn prachtboek. Nog geen twee minuten stond ik aan de balie, toen ik omkeek naar mijn bagage. Mijn diplomatenkoffer was verdwenen. In paniek begon ik te schreeuwen en holde naar de uitgang. Niets te zien. Ik realiseerde me dat de dief niet naar buiten gelopen was, maar naar binnen. Politie had geen zin, temeer daar ik een vliegtuig moest halen. Diep gedesillusioneerd keerde ik terug naar Nederland. Zonder collector’s item.

Het jaar daarop kwam ik naar Thailand terug en tot mijn grote vreugde was er een herdruk verschenen in een oplage van 5.000 exemplaren. Deze staat nu bij in de kast. Later kwam ik het boek niet meer tegen in de boekhandel, dus het zal wel uitverkocht zijn. Ik leen het niet uit.

De Ramakien of de glorie van Rama is het mythologische verhaal over oude goden en wat ze voor de mensheid betekenen. Oorspronkelijk komt het uit het Hindoe geloof. De eerste geschreven versie dateert uit de vierde eeuw voor Christus en is gevonden in India. In Thailand dateert de eerste versie uit de Sukhothai periode. In de Ayutthaya periode zijn de meeste exemplaren door brand verloren gegaan. Onder Rama I (1736-1809) werd de huidige versie te boek gesteld. In zijn regering werd ook Het Grand Palace gebouwd en de daarnaast gelegen Wat Phra Kaew. De wanden van deze tempel werden versierd met het geschilderde verhaal van de Ramakien.

De Ramayana, het grote epos uit India, is het verhaal over Prins Rama, zijn broer Lakshmana en zijn vrouw Sita. De hoofdlijn van het verhaal betreft de ontvoering van Sita door de demon Ravana. Ze wordt meegenomen naar Lanka (de stad met de gouden muren). Uiteindelijk wordt Ravana, met de hulp van Hanuman door Rama gedood.

Het complete verhaal is te vinden, in het Nederlands, op www.arsfloreat.nl/documents/Ramayana1.pdf