Nederlandse jungle doctor redde de levens van honderden Amerikaanse krijgsgevangenen
Op tal van plaatsen, inclusief Thailand, wordt in deze periode het feit herdacht dat 76 jaar geleden, met de capitulatie van de Japanse strijdkrachten, een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Graag sta ik vandaag heel even stil bij de Nederlandse dokter Henri Hekking, die in de Verenigde Staten geëerd werd als een held maar in Nederland nauwelijks, en dit geheel ten onrechte, bekendheid verwierf.
Werken in de marge van de ‘Spoorweg des Doods’
Op 15 augustus aanstaande wordt op de militaire begraafplaatsen van Kanchanaburi en Chungkai weer even stilgestaan bij het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië. De focus ligt daarbij – bijna onvermijdelijk zou ik zeggen – op de tragische lotgevallen van de geallieerde krijgsgevangenen die door de Japanners tot dwangarbeid werden gedwongen bij de aanleg van de infame Thai-Birma spoorweg. Graag sta ik even stil bij wat er, nadat de Spoorweg des Doods op 17 oktober 1943 was opgeleverd, gebeurde met de geallieerde krijgsgevangenen en de romusha, de Aziatische arbeiders die waren ingezet bij dit ambitieuze en tienduizenden mensenlevens kostende project.
De moeizame verwerking van het Thaise oorlogsverleden
Nu bijna 76 jaar geleden, op 15 augustus 1945, kwam met de Japanse overgave een einde aan de Tweede Wereldoorlog. Dit verleden is in heel Zuidoost-Azië en zeker ook in Thailand nog voor een groot stuk onverwerkt gebleven.
Thailand & watersnood: “the never ending story”
Bij het zien van de ellende die de watersnood de laatste dagen in Wallonië en het stroomgebied van de Maas heeft aangericht vergeten we al snel dat overstromingen vrijwel jaarlijks voor de nodige problemen zorgen in Thailand. Sterker nog, vroeger maakten ze onlosmakelijk deel uit van het ecosysteem in het stroomgebied van grote rivieren zoals de Mekong, de Chao Phraya, Ping of Mun.
De originele Siamese tweeling
De bekendste Siamese tweeling is komen uit Thailand – toen nog Siam – waardoor ook de uitdrukking Siamese Tweeling is ontstaan. De twee broers Eng en Chang werden in de 19de eeuw beroemdheden in Europa en Amerika.
De ondergang van de Trentinian
Op 4 februari 1928 komt een spoed-telegram aan in Parijs bij mevrouw Bartholoni met de mededeling dat een explosie heeft plaatsgevonden op de Trentinian voor de oever van Nakhon Phanom in Siam resp. Thakhek te Laos. Er zijn tenminste 40 doden en veel gewonden; haar man is tot op dat moment nog niet teruggevonden. Hij hoorde tot de bemanning aan boord.
De twee heldinnen van Thalang (Phuket)
Misschien bent u er wel eens langsgereden. Bij een rotonde op Thepkasattri Road in het district Thalang op het eiland Phuket staat een monument, dat twee Thaise vrouwen voorstelt. Wellicht heeft u zich wel eens afgevraagd waar deze twee dames het monument aan te danken hebben. Dit is het verhaal.
In de periode tussen 1925 en 1957 vonden belangrijke veranderingen plaats in de Thaise gewoonten en opvattingen die heden ten dage nog voor een groot deel gelden. Voortbouwend op de modernisering van de staat en het onderwijs onder koning Chulalongkorn werd een nieuwe Thaise identiteit geschapen die de vele diverse plaatselijke gebruiken en gewoonten moest gaan vervangen om zo één natie en één volk te smeden. Luang Wichit Wathakan was de grote vormgever.
De eerste Hollandse gemeenschap in Thailand
Nederland heeft een historische band met Thailand, die ooit is begonnen met handelsbetrekkingen tussen de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en Siam. Deze Nederlandse handelsonderneming had een handelspost in Ayutthaya, die begin 1600 werd gevestigd en daar bleef tot aan de invasie door de Burmezen in 1767.
Koning Ramkhamhaeng de Grote van Sukhothai
Koning Ramkhamhaeng de Grote van Sukhothai is één van de belangrijkste koningen geweest in de Sukhothai periode. Hij was de stichter van een monarchie waarvan de tradities tot op heden nog van betekenis zijn. Met de introductie van een nieuw alfabet schiep hij de basis voor een nationale identiteit. Hij bracht zijn land rijkdom en vrede, Sukhothai was één van de machtigste landen in Zuidoost-Azië.
Wat was het doel van die gouden rinkelende belletjes? Hoe gemakkelijk was een echtscheiding? Waarom was maagdelijkheid een obstakel voor een huwelijk? Waarom moest een Maleisische edelman zijn getrouwde dochter wurgen? Tino Kuis verdiept zich in de seksuele relaties en het huwelijk in de 16e en 17e eeuw in Azië.
Verhalen uit het oude Siam (deel 3, slot)
Hoe keken buitenlanders vroeger tegen Siam aan? Andrew Freeman (1932): ‘Dit volk is niet in staat zichzelf te regeren. Kijk hoe ze dingen doen. De oosterling zal nooit waarderen wat de blanke voor hem deed.’ Zestien verhalen op een rij, vertaald door Tino Kuis.
Koning Naresuan de Grote
In januari van elk jaar wordt één van Thailand’s grootste helden uit het verleden, koning Naresuan de Grote, traditioneel vereerd in Ayutthaya. Maar vooral ook in Pitsanulok, ooit de hoofdstad van het Siamese rijk.
Verhalen uit het oude Siam (deel 2)
Hoe keken buitenlanders vroeger tegen Siam aan?
W.S.W. Ruschenberger: ‘De regering is een tirannie van het meest absolute soort. De Koning is de God.’ Vijftien verhalen op een rij, vertaald door Tino Kuis.
Verhalen uit het oude Siam (deel 1)
Hoe keken buitenlanders vroeger tegen Siam aan? ‘Begrafenissen van blanken komen er meer voor dan heidense feesten. Je zult Siam nooit levend verlaten’, schrijft Andrew Freeman in 1932. Zeventien verhalen op een rij, vertaald door Tino Kuis.
In 1737 vergezelde het opperhoofd van de VOC factorij in Ayutthaya de vrome koning Borommakot naar de ‘Voetafdruk van Boeddha’. Van die tocht is een journaal overgeleverd, het Dagregister.
Siam en de hoge sociale status van vrouwen, 1850-1950
Tino Kuis belicht de zelfstandigheid en de hoge status van de vroegere Siamese vrouw aan de hand van het boek van Kamala Tyavanich, The Buddha in the Jungle. Hoofdstuk 43 is getiteld ‘Backward or Enlightened?’ en gaat voor het grootste deel over de rol van de vrouw in het Siam (en het verwante Birma) van die tijd zoals door buitenlandse reizigers waargenomen.
De muiterij op de Manhattan in 1951 in Bangkok
Het is ruim 69 jaar geleden, dat er in Bangkok een bloedige strijd plaatsvond tussen enerzijds eenheden van de Royal Thai Navy en anderzijds het leger, de politie en de luchtmacht van Thailand. Het was in feite een mislukte couppoging door officieren van de Koninklijke Thaise Marine tegen de regering van premier Phibun.
Van 22 oktober 2017 tot 25 februari 2018 vond een tentoonstelling plaats in het Paleis van Versailles, genaamd “Visitors to Versailles”. Het was een fictief verslag van drie bezoeken aan het paleis van Versailles, gebaseerd op historische feiten, waarbij de bezoeker een gelegenheid kreeg om indrukken van reizigers of ambassadeurs te zien en te lezen en in hun voetsporen te treden rondom het paleis zoals het was in de 17e en 18e eeuw.
Hoe meer Tino Kuis in de Thaise geschiedenis duikt hoe meer lijken, gevangenen en bannelingen hij tegenkomt. De bijna vergeten boerenopstand in Chiang Mai in de zeventiger jaren van de vorige eeuw is daar een voorbeeld van.
Toen Thailand bijna een Franse kolonie werd
In tegenstelling tot de omringende landen is Thailand nooit gekoloniseerd door een vreemde mogendheid. Het had echter maar een haartje gescheeld of dit land, dat toen nog Siam genoemd werd, was in 1893 een Franse kolonie geworden.
De lange strijd van de Isaan
De Isaan, het Noordoosten van Thailand, is een apart gebied met een eigen taal, gewoonten en gebruiken. Bangkok heeft altijd wat angstig néérgekeken op de bewoners. Zijn het wel ‘echte’ Thais? Een korte geschiedenis van een strijd om gelijkwaardigheid, verteld door Tino Kuis.