De Dharmasalaroute van Angkor naar Phimai
Het kerngebied van het immense Khmer-rijk (9e tot de helft van de 15e eeuw) – waartoe een flink stuk van het huidige Thailand mag gerekend worden – werd centralistisch vanuit Angkor bestuurd. Dit centrale gezag was met de rest van het imperium verbonden door een netwerk van bevaarbare waterwegen en meer dan duizend kilometer aan goed onderhouden verharde en opgehoogde wegen die waren voorzien van de nodige infrastructuur om het reizen te vergemakkelijken, zoals overdekte halteplaatsen, medische posten en waterbekkens.
Met de komst van de eerste Europeanen in de zestiende en zeventiende eeuw, duurde het niet lang voor er westerse elementen opdoken in de Siamese architectuur. De leidende klasse in Ayutthaya keek met verbazing en wellicht ook enige bewondering naar de vreemde bouwwerken die door deze buitenlanders aan de rand van de stad werden neergepoot en vooral het vakmanschap waarmee dit gebeurde.
In de jaren 1940 tot 1944 werd de katholieke gemeenschap in Thailand vervolgd omdat ze gezien werden als een ‘vijfde colonne’ in het conflict met Frans Indochina.
Generaals die de dienst uitmaakten: Thanom Kittikachorn
Als er, pakweg de laatste honderd jaar, één constante in de meer dan turbulente Thaise politiek is geweest dan zijn het wel de militairen. Sinds de door het leger gesteunde staatsgreep van 24 juni 1932 die een einde maakte aan de absolute monarchie heeft het leger niet minder dan twaalfmaal de macht gegrepen in het Land van de Glimlach
Koning Taksin, een fascinerende figuur
Koning Taksin de Grote was een bijzondere man. Van zeer eenvoudige komaf werd hij een briljante generaal die Thailand van de Birmezen bevrijdde en het land weer tot een eenheid maakte. Hij kroonde zichzelf tot koning, herstelde de economie, bevorderde kunst en literatuur en hielp de armen.
Het verdwijnen van het Thai Noi-schrift
In veel gevallen verdwijnen talen als gevolg van een cultuurstrijd, ongelijke machtsverhoudingen of gewoon taaldwang waarbij het probleem vaak veel dieper ligt dan het zuiver linguïstische maar alles te maken heeft met bedreigde eigenwaarde en identiteit, het ontzeggen van zelfbeschikking en de vrijheid om culturele tradities te handhaven. Een mooi voorbeeld van dit laatste is in Thailand te vinden, meer bepaald in Isaan, waar het Thai Noi moest verdwijnen voor de meerderheidsschrijftaal.
Wat Ku Phra Kona: een merkwaardig staaltje van erfgoedzorg
Toen ik een tijd geleden op zoek was naar monumentale Khmer-relicten in de omgeving van mijn woning in Satuek stootte ik, als bij toeval, op Wat Ku Phra Kona in het zuiden van de provincie Roi Et. Toeval, want deze Khmer-ruïne ontbreekt in zowat elke zichzelf respecterende reisgids. Het is nochtans een van de meest noordelijk gelegen Khmer-schrijnen.
Ya Mo: geen katje om zonder handschoenen aan te pakken
Sterke vrouwen hebben in de woelige geschiedenis van Siam vaak een sleutelrol gespeeld. Een van de beroemdste voorbeelden hiervan is ongetwijfeld Thao Suranaree of Ya Mo zoals ze in Isaan wordt genoemd. Er was in haar jeugd evenwel niets dat erop duidde dat ze op een keerpunt van de Siamese geschiedenis een doorslaggevende rol zou gaan spelen, integendeel.
Bang Rajan: een tikkeltje Wahrheit en heel veel Dichtung….
Bang Rachan is een begrip in Thailand. Sterker nog, het illustreert hoe dun in de Thaise historiografie de lijn is tussen Wahrheit & Dichtung. Het lijkt zo’n beetje op een Thaise variant van de bekende Asterix & Obelix verhalen: We gaan terug naar het jaar 1765. Heel Siam zucht onder de Birmese knoet behalve de dappere inwoners van één klein dorpje die de Birmese legioenen een halt toeroepen…
Een bezoekje aan Baan Hollanda
Ik geef het eerlijk toe: ik heb hét eindelijk gedaan…. In al de jaren dat ik Thailand aandeed heb ik misschien twintig keer Ayutthaya bezocht maar Baan Hollanda viel altijd om één of andere reden buiten het raam van deze bezoeken. Op zich is dit best wel bizar. De lezers die mijn stukjes op deze blog lezen weten immers dat de activiteiten van de Vereenigde Oostindische Compagnie, beter bekend als de (V.O.C.), in deze contreien al heel lang op mijn onverdeelde aandacht kunnen rekenen.
De strijd tegen het communisme in Thailand tussen de jaren 1949 en 1980 ging gepaard met veel schendingen van de mensenrechten, executies, moordpartijen, gevangenisstraffen en verbanningen. Een schijnend en weinig bekend voorbeeld zijn de ‘Red Drum’ moorden in Phatthalung (Zuid-Thailand) waar naar schatting 3.000 personen op gruwelijke wijze werden omgebracht. Daarover gaat dit verhaal van Tino Kuis over.
Thaise democratie: van historische dorpscultuur naar een hybride Thais-Westers model
Azië zou, zo menen velen, unieke culture waarden kennen waar het autoritair leiderschap van nature een onderdeel van is. Echter is democratie niet iets wat door het westen in Thailand geïntroduceerd is. Nee, het is het gevolg van een complex samenspel van zowel lokale tradities in de Thaise dorpsmaatschappij als ook door buitenlandse invloeden. Laten we eens nader bekijken waarom de democratie niet iets specifieks westers is.
70 jaar van diplomatieke betrekkingen tussen Thailand en Laos
Binnen een paar dagen is het precies zeventig jaar geleden dat de koninkrijken van Thailand en Laos officieel diplomatieke betrekkingen met elkaar aanknoopten. Dit was natuurlijk niet de eerste keer in de geschiedenis. In het verre verleden was er niet alleen geregeld sprake geweest van diplomatieke banden tussen beide landen maar ook van feodale horigheid en bezettingen.
Chulalongkorn-herdenkingsdag op 23 oktober
Op 23 oktober wordt het overlijden van koning Chulalongkorn de Grote (Rama V) herdacht. Lodewijk Lagemaat geeft een geschiedenislesje over de meest vereerde persoonlijkheid uit de Thaise geschiedenis.
Kudichin, een vleugje Portugal in Bangkok
Het is een typische Thaise wijk van Bangkok, leuk om door smalle sois te flaneren, waar men dan af en toe aan de buitenkant van huizen een vleugje Portugal proeft, door al door het gebruik van de Portugese blauwe azulejo’s (tegels). Natuurlijk is de Santa Cruz kerk het middelpunt van de wijk. Het is niet de oorspronkelijke kerk, die van hout gemaakt was, maar nieuw gebouwd in 1916.
NPO Doc: Spoor van 100.000 doden (video)
Vandaag, 15 augustus, herdenkt Nederland alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië, tijdens de Tweede Wereldoorlog.
‘Kleinkinderen herdenken de dodenspoorlijn’ (video)
Ieder jaar op 15 augustus staan we stil bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden en herdenken we alle slachtoffers van de oorlog met Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië.
Unieke foto’s van oorlogsgraven in Thailand
Op 15 augustus worden de Nederlandse doden van de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië herdacht op het militaire ereveld in Kanchanaburi. Ter gelegenheid van deze herdenking publiceert Lung Jan een aantal unieke foto’s die kort na de Tweede Wereldoorlog in Thailand werden gemaakt van – inmiddels al lang geruimde – militaire begraafplaatsen waar de slachtoffers van de aanleg van de infame Birma-spoorweg werden begraven. Dit historisch erg belangrijke fotomateriaal is afkomstig uit de enorm rijke en voor het grote publiek vrijgegeven collectie van het Australian War Memorial (AWM).
Bij een dodenherdenking – Nederlanders en de Birma-railway
‘De zon is zengend heet, de regen striemt bij vlagen, en beide bijten zich tot diep in ons gebeent’, wij blijven nog als spoken onze lasten dragen, maar zijn al jarenlang gestorven en versteend. ‘ (Een fragment uit het gedicht ‘Pagoderoad’ dat de Nederlandse dwangarbeider Arie Lodewijk Grendel op 29.05.1942 in Tavoy schreef) Op 15 augustus worden op de militaire erevelden in Kanchanaburi en Chunkai de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Azië in het …
Nederlandse jungle doctor redde de levens van honderden Amerikaanse krijgsgevangenen
Op tal van plaatsen, inclusief Thailand, wordt in deze periode het feit herdacht dat 76 jaar geleden, met de capitulatie van de Japanse strijdkrachten, een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Graag sta ik vandaag heel even stil bij de Nederlandse dokter Henri Hekking, die in de Verenigde Staten geëerd werd als een held maar in Nederland nauwelijks, en dit geheel ten onrechte, bekendheid verwierf.
Werken in de marge van de ‘Spoorweg des Doods’
Op 15 augustus aanstaande wordt op de militaire begraafplaatsen van Kanchanaburi en Chungkai weer even stilgestaan bij het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië. De focus ligt daarbij – bijna onvermijdelijk zou ik zeggen – op de tragische lotgevallen van de geallieerde krijgsgevangenen die door de Japanners tot dwangarbeid werden gedwongen bij de aanleg van de infame Thai-Birma spoorweg. Graag sta ik even stil bij wat er, nadat de Spoorweg des Doods op 17 oktober 1943 was opgeleverd, gebeurde met de geallieerde krijgsgevangenen en de romusha, de Aziatische arbeiders die waren ingezet bij dit ambitieuze en tienduizenden mensenlevens kostende project.
De moeizame verwerking van het Thaise oorlogsverleden
Nu bijna 76 jaar geleden, op 15 augustus 1945, kwam met de Japanse overgave een einde aan de Tweede Wereldoorlog. Dit verleden is in heel Zuidoost-Azië en zeker ook in Thailand nog voor een groot stuk onverwerkt gebleven.