Boekbespreking: ‘Bangkok wakes to rain’

Pitchaya Sudbanthad – Foto: Facebook

In begin 2019 verscheen bij Riverhead Books – een offspring van Penguin Books – ‘Bangkok wakes to Rain’, het literaire debuut van de hoofdzakelijk in Brooklyn wonende Thaise auteur Pitchaya Sudbanthad.

Het boek werd me warm aanbevolen door twee Thaise journalisten waarmee ik bevriend ben en op wiens adviezen ik geregeld een beroep doe als leidraad bij het aankopen van Thaise literatuur. Ik heb mij de aanschaf van Bangkok wakes to the Rain’ alvast geen seconde betreurd. Sommige recensenten bejubelden het verschijnen van dit werk als ‘een debuut waar iedereen op zat te wachten’ en ik kan hier wel inkomen want dit is, op zijn zachtst gezegd, een intrigerende roman over herinneren en vergeten die mij alvast niet heeft losgelaten.

Bangkok wakes to rain is echter vooral een vreemd en bevreemdend boek. Het balanceert op de dunne lijn tussen een verzameling kortverhalen en een roman. Over 23 hoofdstukken die vaak doen denken aan één van de zovele razend populaire Thaise soap operas wordt langzaam maar zeker duidelijk dat deze verhalen, soms erg kort, dan weer wat langer, op een of andere manier met elkaar verband houden. De verhaalstructuur van het boek is bijzonder en intrigerend, dwingt de lezer er zijn hoofd bij te houden. Tal van figuren duiken op in dit boek, aangespoeld én weggespoeld door het tij van de tijd en doen hun verhaal. Van een idealistische negentiende-eeuwse Amerikaanse zendeling die de frivole heidenen nader tot God dient te brengen over Clyde, een Amerikaanse expat en Jazz-pianst die geëngageerd wordt om melomane Pi of huisgeesten gunstig te stemmen tot de door het bloedbad van 6 oktober 1976 op de Thammasat-universiteit vertroebelde relatie tussen de zussen Nee en Nok. Enkele hoofdstukken worden zelfs verteld door vogels… Een rist aan thema’s gaande van liefdesverdriet over de klimaatproblematiek tot plastische chirurgie passeren de revue. De auteur gaat daarbij ook – naar Thaise normen – heikele onderwerpen als politieke dissidentie, de stedenbouwkundige chaos of het platte materialisme niet uit de weg. Even hectisch en verwarrend als Bangkok zélf, de stad waarin zich alles afspeelt.

In een eclectische mix van historiserende non-fictie over hedendaags literair realisme tot een scheut Science Fiction, legt het getuigenis af van het immer weer, op het eeuwige ritme van het getij, té snel veranderende en desintegrerende landschap dat Bangkok is. Met als constante het verhaal van één huis en haar bewoners. Als ik het met een ander boek zou moeten vergelijken, alhoewel dit moeilijk is, dan denk ik bijna onmiddellijk aan ‘De Schaduw van de Wind’ van de Catalaanse meesterverteller Carlos Ruiz Zafon waar Barcelona, net zoals in dit boek Bangkok, in feite de échte protagonist, de rode draad van het verhaal is.

Pitchaya Sudbantahd is een debutant en dat kan je merken want kwalitatief is niet elk hoofdstuk evenwaardig aan het voorgaande. Net als veel andere Thaise auteurs heeft hij soms de irritante neiging zich te vergalopperen in wat ik niet anders kan omschrijven dan literaire fraseologie en woordenkramerij. Maar gelukkig gebeurt dit niet te vaak en is het geheel best te pruimen, om niet meer te zeggen… Dit is een intelligent geschreven, ambitieus en origineel boek waarin soms passages voorkomen waarvan je wou dat je zelf had geschreven. Zo bijvoorbeeld dit korte stukje over de studenten die aan de Thammasat universiteit werden vermoord ‘Those October dates swallowed everyone who’d been there into history’s giant unlit belly, and that history into silence. The forgotten return again and again, as new names and faces, and again this city makes new ghosts.’

Bangkok wakes to rain laat je niet onberoerd. Ik kijk alvast uit naar nieuw werk van deze auteur….

Bangkok wakes to rain is een uitgave van Uitgeverij Riverhead Books, 368 pp. , 27 U.S. $ (hard cover)