Mahachat, de ‘Grote Geboorte’, en zijn viering

De Witte Olifant wordt weggegeven. Protesten volgen

Mahachat, de vóórlaatste geboorte van de Boeddha, is het verhaal over de vrijgevigheid van Prins Wetsadorn Chadok (meestal kort Prins of Phra Wet genoemd) die alles weggeeft, op het laatst zelfs zijn kinderen en zijn vrouw. De avonturen van Chuchok, een oude, rijke bedelaar met een mooie jonge vrouw is een onderdeel van dit verhaal.

Een paar dagen geleden moest ik op mijn zoon wachten die een Engelse test deed op het British Council in Chiang Mai. Ik raakte in gesprek met een even oude man als ik, die zijn kleinzoon begeleidde. Ik vroeg hem naar de Mahachat. Hij leefde helemaal op. Hij was geboren in Yasothon (Isaan) en woonde dit festival vaak bij, één van de hoogtepunten in het Isaanse jaar en in zijn leven, zei hij. Hij vertelde hoe de toehoorders reageerden met ‘aarom’, emotie. Ze lachten, huilden, werden boos en klapten in hun handen. Het deed hen vaak denken aan hun eigen leven, de hoogtepunten en de dieptepunten, zei hij.

De Jakata verhalen

Er zijn wel 547 Jakata verhalen in omloop die vertellen over de vorige levens van Siddharta Gautama, levens die allemaal hebben bijgedragen tot zijn verlichting waarna hij de Boeddha werd genoemd. De 10 laatste geboortes echter zijn het meest bekend. Ieder van die verhalen en die levens gaat over een deugd die bijdraagt aan onze menselijkheid en die uiteindelijk tot verlichting (Nibanna of Nirwana) kan leiden. De laatste 10 levens gaan over onzelfzuchtigheid, kracht, welwillendheid, doorzettingsvermogen, inzicht, zedelijkheid, geduld, gelijkmoedigheid, waarheid en als laatste vrijgevigheid. Over die laatste belangrijke deugd in in het boeddhistische denken, vrijgevigheid, gaat het verhaal ‘Mahachat’ (noot 1). Deze is bekend en geliefd in alle boeddhistische landen

Helemaal altruïstisch is die vrijgevigheid nu ook weer niet want je verwerft er verdienste mee die weer ten goede komt aan je karma en zo een betere reïncarnatie garandeert.

De ‘Mahachat’

Dit is het verhaal van kroonprins Wetsandon Chadok. Toen zijn moeder de koningin eens uitging in de stad bezocht beviel zij onverwachts in het midden van een markt. Daarom werd hij ‘Wetsandon’ of ‘Vessantara’ genoemd wat betekend: ‘geboren in een koopliedenwijk’. Op diezelfde dag werd een wit olifantenkalf geboren.

Van jongs af aan was prins Wet heel gul. Hij gaf alles weg wat hem werd gevraagd en zijn vader en moeder hielpen en steunden hem daarbij. Hij trouwde met prinses Madri en zij kregen twee kinderen, een jongen en een meisje. Prins Wet besteeg de troon.

Een naburige koning in wiens rijk een ernstige droogte heerste kwam koning Wet vragen om de witte olifant die regen kan brengen. Koning Wet schonk hem het beest. Zijn onderdanen en zijn vader waren daar erg kwaad over en daarom gaf koning Wet het koningschap terug aan zijn vader.

Prins Wet schenkt een rozenkrans aan een bedelaar

Prins Wet en zijn familie besloten zich terug te trekken in de wildernis maar voordat hij vertrok gaf hij al zijn goud, juwelen en andere bezittingen aan zijn onderdanen. Op weg door het oerwoud schonk hij eerst zijn paarden en daarna ook zijn rijtuig aan mensen die er om vroegen. De prins en zijn familie leefden als kluizenaars.

Laten we Chuchok ten tonele voeren. Chuchok was een Brahmaan, een Hindoe-priester, en rijk geworden met bedelen. Hij was een oude man,  gebocheld, kaal en lopend met een wandelstok. Op een dag vroeg hij een vriend zijn fortuin te bewaren  terwijl hij verder ging met bedelen. Bij terugkomst bleek dat zijn vriend zijn hele fortuin had verkwist. Geen nood, zijn vriend had een jonge en mooie dochter, Amittada genaamd, die Chuchok graag in ontvangst nam in plaats van zijn geld. De dorpelingen waren jaloers en begonnen Amittada te pesten waardoor zij niet meer het huis durfde te verlaten. Zij zeurde bij haar man om bediendes en Chuchok gaf uiteindelijk toe en ging op zoek. Chuchok had gehoord over een prins Wet die alles weggaf en twee kinderen had. Na vele avonturen in het het bos bereikte hij de kluizenaarshut van prins Wet en vroeg om zijn twee kinderen. In een dramatische scene weet de prins zijn weigerachtige vrouw er van te overtuigen dat deze opoffering grote verdienste met zich mee zal brengen.

De god Indra wist dat prins Wet ook zijn vrouw, het laatste wat hij nog had, zou weggeven. Hij nam de vorm aan van een oude Brahmaan en vroeg prins Wet om zijn vrouw. Prins Wet stemde toe waarop de god Indra zijn ware aard onthulde, zijn vrouw teruggaf aan prins Wet om goed voor te zorgen.

Ondertussen dreef Chuchok de twee kinderen met veel schelden en slaan door het woud op weg naar huis. Maar hij verdwaalde en kwam terecht in de stad van prins Wet’s vader. De oude koning herkende zijn kleinkinderen en bood Chuchok geld om de kinderen terug te krijgen. Chuchok nam het geld, ging zich te buiten aan een zodanig copieuze maaltijd dat hij barstte en stierf. De oude koning vergaf zijn zoon de gift van de olifant en ging vervolgens met een stoet hovelingen op zoek naar  hem en vroeg hem terug te keren als koning waar prins Wet in toestemde.  Het volk ontving hen met grote vreugde en uitgebreide festiviteiten.

Chuchok met de twee prinsenkinderen

Het ‘Thet Mahachat’ Festival

Na het einde van de boeddhistische regenretraite en na de oogst (eind oktober) wordt dit verhaal met zijn vele dramatische en humoristische scênes,zijn  edele en minder edele sentimenten en prachtige natuurbeschrijvingen gedurende een aantal dagen durend feest opgevoerd in een tempel. Dat heet het ‘Thet Mahachat’ feest. (noot 2)

Het hele verhaal is onderverdeeld in 13 episodes, ‘kan’ in het Thais, en kan enige uren, een dag en soms een dag en nacht duren afhankelijk van hoeveel ‘kan’s worden gezongen en/of gelezen. Het geheel wordt omlijst met muziek en dans.

Aan het begin van  het feest  zijn er optochten waarin afbeeldingen uit het verhaal worden meegevoerd, soms in de vorm van een meterslang doek.

Noten

1. Mahachat (มหาชาติ spreek uit máhǎachâat):  maha is ‘grote’ en chat ‘geboorte’ (en nationaliteit). Jakata is daaraan verwant en  betekent ook ‘geboorten’). In de literatuur meestal de ‘Vessantara Jakata’ genoemd.

2. Thet (เทศน์ spreek uit thêet) is een preek maar ook een leerrede en toespraak

3. Chuchok amuletten zijn zeer gewild. Ze brengen roem en rijkdom.

Zo wordt de Mahachat gezongen, het duurt  drie uur maar luister even mee, met als illustratie mooie afbeeldingen uit het verhaal: www.youtube.com/watch?v=YFqxjTR4KN4

Geniet van de volgende video over een Chuchok schrijn in Bangkok waar hij op Thaise wijze wordt gevierd.  Kijken! www.youtube.com/watch?v=esBSBO_66ck

Over deze blogger

Tino Kuis

Geboren in 1944 in Delfzijl als zoon van een eenvoudige winkelier. Gestudeerd in Groningen en Curaçao. Drie jaar als arts gewerkt in Tanzania, daarna als huisarts in Vlaardingen. Een paar jaar vóór mijn pensioen getrouwd met een Thaise dame, we kregen een zoon die drie talen goed spreekt.
Bijna 20 jaar in Thailand gewoond, eerst in Chiang Kham (provincie Phayao) daarna in Chiang Mai waar ik graag allerhande Thai lastigviel met allerlei vragen. Volgde het Thaise buitenschoolse onderwijs waarna een diploma lagere school en drie jaar middelbare school. Deed veel vrijwilligerswerk. Geïnteresseerd in de Thaise taal, geschiedenis en cultuur. Woon nu alweer 5 jaar in Nederland samen met mijn zoon en vaak met zijn Thaise vriendin.

Lees hier de laatste artikelen

Oudere postings van deze blogger

• Cultuur17 november 2024Schemering op de waterweg
• Lezersvraag4 november 2024Uw mening over integreren in de Thaise samenleving
• Opinie30 oktober 2024Hervorming van het monnikendom of anders komen er steeds nieuwe schandalen
• Maatschappij28 oktober 2024Straffeloosheid na de Tak Bai massamoord op 25 oktober 2004