Geloof en techniek

Deze vroege ochtend word ik op het Thaise platteland wreed wakker geschud door een aanhoudend hard stemgeluid. Naar mijn gevoel is het nog midden in de nacht, doch als ik op de wekker kijk blijkt het vijf uur in de ochtend te zijn.

Een tijdstip waarop normale vakantiegangers nog in dromenland verblijven. Het geluid komt uit de richting van de zeer nabijgelegen tempel. Hoewel ik er geen woord van kan verstaan komt het bij mij over als een preek van een monnik. Zijn zinnen en tussengelegen pauzes zijn perfect getimed.

Hier is een man aan het woord met een bijzondere spreekvaardigheid, dat kun je wel horen ook al begrijp je van de boodschap zelf helemaal niets. Het eerste kwartier kan ik er wel mee leven en zelfs voor deze man, die de retorica zo perfect beheerst, bewondering opbrengen. Echter na een half uur steeds naar dezelfde stem te hebben geluisterd, waarbij je geen snars van de boodschap begrijpt, komt de irritatie toch bovendrijven.

Tempel

Ga het onwillekeurig, en wellicht niet terecht, vergelijken met een eerder verblijf in een Islamitisch land waar ik wel een kanonskogel had willen afvuren naar de minaret, waar uit de luidsprekers op gezette tijden het volk tot gebed werd opgeroepen. Kan niet meer in slaap komen en sta maar op om via het raam van mijn hotelletje, buiten eens poolshoogte te nemen.

Daar zie ik een aantal vrouwen met pannetjes richting tempel lopen, het zogenaamde ‘tamboenen’. Het eten in de pannetjes is bestemd voor de monniken en het daaropvolgend bezoek aan de tempel is een soort boetedoening. Het is een wekelijks terugkerend ritueel waaraan je toch maar beter gehoor aan kunt geven om op een later tijdstip niet door de boze geesten te worden afgestraft.

Kinderjaren

Het doet mij terugdenken aan mijn kinderjaren waar op de katholieke lagere school in de Meimaand, die tot de verering van de ‘Heilige maagd Maria’ was uitgeroepen, wedstrijden werden georganiseerd tussen de klassen onderling. De achterliggende gedachte was de kinderen in de vroege ochtend tot kerkbezoek aan te sporen.

Dagelijks werd per klas gecontroleerd hoeveel kinderen wel en niet naar de kerk waren geweest op die bewuste dag. In de aula van de school hing een groot bord waarop de stand als een soort competitie werd bijgehouden. En wee diegene die op die dag afwezig was, hij kreeg van zijn klasgenoten na schooltijd een geducht pak ransel. De snoodaard had immers het collectief ondermijnd en de gehele klas strafpunten voor het klassement bezorgd. Kan nog nijdig worden als ik aan die tijd terugdenk. Een tijd waarin de heren geestelijken zoveel macht hadden. Gelukkig is die tijd, althans in Nederland, voorbij. Toch maak ik op deze ochtend een vergelijking met het verleden. De macht en rijkdom van het Boeddhisme in Thailand is toch enigszins vergelijkbaar met de Kerk in Nederland uit mijn jeugdjaren.

De evolutie der techniek

Als ik ’s middags een kleine wandeling maak en langs de tempel wandel raak ik in gesprek met een paar monniken. Met mijn beperkte Thaise taalkennis en een paar woorden Engels slijm ik maar een eind weg en maak de heren monniken de complimenten omtrent het stichtelijke ochtendverhaal dat mij zo wreed uit de slaap hield. Om mijn woorden kracht bij te zetten steek ik triomfantelijk mijn duim omhoog. Per slot van rekening was hier bij het ochtendgloren een redenaar van de eerste orde aan het woord.

Eén van de monniken, blijkbaar de hoogste in rang, wenkt mij om mee naar binnen te gaan. Vol trots toont hij mij in een speciale hoek van het gebouw een complete versterkerinstallatie en daarbij, jawel een band waarop de vanochtend uitgesproken preek staat ingesproken. Het zou mij niet verwonderen dat de Boeddhistische hoofdmonnik voor de zo noodzakelijke variatie nog wel een aantal andere verhalen op de band heeft staan om de Thaise gemeenschap op te roepen tot eerbetoon en boetedoening. Uiteraard bestaat het boete doen niet alleen uit het pannetje etenswaren, want daarmee kun je geen nieuwbouw plegen, noch de vele tempels onderhouden.