Afgelopen weekend vonden er lokale verkiezingen plaats in vier Thaise provincies: Surin op zaterdag 23 november, gevolgd door Udon Thani, Phetchaburi en Nakhon Si Thammarat op zondag 24 november. Met name de strijd in Udon Thani trok de aandacht, een provincie die ooit bekend stond als de “hoofdstad van de roodhemden” vanwege de brede steun voor voormalig premier Thaksin Shinawatra.
De strijd om de macht in deze provincie markeert een nieuw hoofdstuk in de politieke rivaliteit tussen de regerende Pheu Thai-partij en de oppositiepartij People’s Party (PP). De verkiezing draaide om de felbegeerde functie van voorzitter van de Provinciale Administratieve Organisatie (PAO) van Udon Thani.
Udon Thani als strijdtoneel
Thaksin Shinawatra, algemeen beschouwd als de drijvende kracht achter Pheu Thai, keerde terug naar Udon Thani om zijn eerste campagnetoespraak in 18 jaar te houden. Tijdens deze toespraak beloofde hij een regering die “de mensen gelukkiger maakt” en leverde hij scherpe kritiek op de PP. Aan de andere kant trok de People’s Party prominente partijfiguren zoals Thanathorn Juangroongruangkit en Pita Limjaroenrat aan om campagne te voeren in de provincie. Onder de oranje vlag van PP gingen zij van deur tot deur om stemmen te winnen.
De macht en invloed van PAO’s
Volgens Olarn Thinbangtieo, politicoloog aan de Burapha Universiteit, draait de hevige strijd om PAO-leiderschap vooral om de controle over lokale budgetten en het uitbreiden van politieke netwerken. Een PAO-leider heeft een jaarlijkse begroting die kan oplopen tot 5 miljard baht en heeft daarmee invloed die vergelijkbaar is met die van een minister.
“PAO-leiders hebben een enorme macht over hun regio’s. Zelfs als een partij de nationale verkiezingen verliest, biedt controle over PAO’s een zekere mate van politieke stabiliteit en invloed,” aldus Olarn. Bovendien worden PAO-leiders minder streng gecontroleerd door de media dan nationale politici, wat hen meer bewegingsvrijheid geeft.
Olarn benadrukt ook dat PAO’s de hoogste laag van lokaal bestuur vormen in Thailand. Hun aanzienlijke budgetten maken hen een aantrekkelijk doelwit voor zowel gevestigde politieke dynastieën als nieuwe partijen. De invloed van PAO’s kan ook doorwerken op nationaal niveau, bijvoorbeeld door het winnen van parlementszetels.
Strategische aftredingen en politieke spelletjes
Dit jaar hebben veel PAO-leiders hun positie voortijdig opgegeven om vervroegde verkiezingen uit te lokken. Deze tactiek leek bedoeld om de People’s Party te benadelen door hen te weinig tijd te geven om geschikte kandidaten te vinden. Volgens Olarn zijn gevestigde politieke families en netwerken beter voorbereid op dergelijke onverwachte wendingen, wat hen een voorsprong geeft op nieuwkomers zoals de PP.
De uitdagingen voor nieuwe partijen
De People’s Party en haar voorlopers hebben bij eerdere PAO-verkiezingen weinig succes geboekt. In 2020, toen de Progressive Movement deelnam aan verkiezingen in 42 provincies, wisten ze geen enkele zetel te bemachtigen. Ook Move Forward, de opvolger van de Progressive Movement, boekte dit jaar teleurstellende resultaten, zelfs in provincies waar ze bij de algemene verkiezingen overweldigende steun hadden.
Volgens Olarn ligt de kern van dit falen bij een gebrek aan begrip van lokale politieke dynamieken. “Nationale strategieën werken niet op lokaal niveau. In lokale verkiezingen draait alles om persoonlijke connecties en het opbouwen van vertrouwen, iets wat nieuwkomers vaak over het hoofd zien,” legt hij uit.
De rol van veranderende kiezersdemografie
Toch verandert het speelveld langzaam. Olarn wijst op een groeiende middenklasse en jongere kiezers die zich vestigen in provincies. Dit dwingt partijen om zich te richten op inhoudelijk beleid in plaats van traditionele praktijken zoals stemmen kopen. Een voorbeeld hiervan is de overwinning van Watthana Changlao, een underdogkandidaat gelieerd aan Move Forward, bij de recente verkiezingen in Khon Kaen. Hij versloeg een zes termijnen zittende PAO-leider door zich te richten op thema’s als lokale ontwikkeling en levenskwaliteit.
Wat zijn PAO’s?
Provinciale Administratieve Organisaties (PAO’s) vormen de hoogste laag van lokaal bestuur in Thailand. Elke provincie buiten Bangkok heeft zijn eigen PAO, met als taak het leveren van openbare diensten en het ondersteunen van nationale en lokale overheden. PAO’s hebben een gekozen voorzitter en een raad met 24 tot 48 leden, afhankelijk van de grootte van de provincie. De voorzitter dient als uitvoerend leider, terwijl de raad wetgevende macht heeft.
De macht en middelen die PAO’s beheren, maken deze posities uiterst gewild. Voorzitter van een PAO verdienen 75.530 baht per maand, terwijl raadsleden 19.400 baht ontvangen. Hun ambtstermijn bedraagt vier jaar, met een maximum van twee opeenvolgende termijnen.
Conclusie
De strijd om PAO-leiderschap benadrukt hoe lokaal bestuur verweven is met nationale politiek in Thailand. Voor partijen als Pheu Thai en de People’s Party vormen PAO-verkiezingen een kans om hun invloed uit te breiden en zich te wapenen tegen mogelijke verliezen bij nationale verkiezingen. Toch blijft het succes van nieuwkomers beperkt door gevestigde netwerken en traditionele praktijken. Maar met een veranderende kiezersdemografie en een groeiende focus op inhoudelijk beleid, lijkt er ruimte voor verandering in het Thaise politieke landschap.
Bron: Thai PBS