De wet op majesteitsschennis aanvechten vanuit een gevangeniscel

Een brief van Somyot Pruksakasemsuk

Laat in de avond zit ik in mijn cel. Het licht is aan, de andere gevangenen slapen en ik zit alleen ineengedoken tegen de muur. Ik denk aan de tijd vóór mijn opsluiting toen ik artikelen schreef voor het tijdschrift Voice of Taksin (‘De Stem van Thaksin’), waar ik redacteur en uitgever van was. Zwaar werk was dat maar het loonde de moeite, 30.000 exemplaren werden er elke veertien dagen gedrukt en verkocht. De lezers keken er naar uit en het werd vaak onderwerp van politieke discussies en commentaar. Sommige artikelen waren echt vuurwerk, de Thaise media en de conservatieve elite beschouwden ze als lasterlijk voor de Thaise monarchie.

Deze aantijgingen deden de reputatie van het blad goed, ze sloten aan bij de lezers die in die tijd voor politieke vrijheid en democratie streden.

Tussen 1992 en 2005 werkte ik aan de verbetering van de arbeidsomstandigheden in Centraal Thailand. Ik raakte goed op de hoogte van de ontberingen, het lijden en de wanhoop van de arbeiders in de fabrieken en van de uitbuiting door hun werkgevers. Deze schandelijke toestanden waren het resultaat van een ongebreidelde groei van de industrie in het najagen van hogere winsten. De inkomenskloof tussen rijk en arm groeide navenant. Ik stak veel tijd en energie in het bevechten van betere werkomstandigheden, het recht op goed loon en zelfrespect van de arbeiders. Na jaren van strijd zijn de omstandigheden weliswaar verbeterd maar ze voldoen nog steeds niet aan internationale normen.

In 2008 werd ik gevraagd deel te nemen aan de opkomende roodhemden beweging, de United Front for Democracy against Dictatorship (UDD) in het noorden van Thailand. De betogingen van roodhemden waren toen nog maar klein maar dat veranderde met de komst van de nieuwe regering van de Democraten van Abhisit Vijjajiva in 2008. De Democraten vinden steun bij de geelhemd beweging, die zeer conservatief en royalistisch was.

Onze onverminderde inzet leidde in september 2012 tot een grote demonstratie in Chiang Mai met meer dan 10.000 mensen. Ze eisten de vrijlating van de UDD politieke gevangenen die waren opgepakt bij het hardhandig neerslaan van de roodhemden demonstraties in april-mei 2010.

In 2009 waren roodhemden in Thailands zuidelijke provincies nog niet georganiseerd. In die tijd kreeg ik een uitnodiging voor de onthulling van een monument ter nagedachtenis aan de Red Tank Tragedy in de zuidelijke provincie Phattalung. Deze Tragedy vond plaats in het midden van de zeventiger jaren. Het Thaise leger onderdrukte communistische activiteiten met grof geweld, slachtoffers werden uit helikopters gegooid of levend in olievaten verbrand. Ik greep die gelegenheid aan om er een roodhemdenbeweging op te zetten en kwam nog vele malen terug. Mijn inspanningen hebben geleid tot een seminar met meer dan duizend deelnemers.

Tegen 2008 kreeg de roodhemden beweging in de Isaan, het noord-oosten van Thailand, vaste grond onder de voeten. Het is de armste regio van het land en vormt de machtsbasis van de Pheu Thai Partij waarmee de roodhemdenbeweging verwant is. In 2009 kon ik daarbinnen actief worden. Ik nam in het midden en oosten van Thailand deel aan demonstraties en seminars. Die activiteiten stonden open voor iedereen, ongeacht achtergrond of maatschappelijke positie. Ze richtten zich op verbetering van de Thaise samenleving in het algemeen, en niet alleen van de elite.

Ik ben geen volksleider of politicus. Ik kan geen massa’s toespreken. Ik ben niet bekend. Maar ik ben erg bezorgd over het onrecht in de Thaise samenleving en ik zie de noodzaak in van hervormingen. Ik wil deel uitmaken van de roodhemdenbeweging om voor democratie, gelijkheid, vrijheid en rechtvaardigheid op te komen. De hoogste macht in Thailand komt toe aan het volk als geheel. Om die reden heb ik de Voice of Taksin geredigeerd en uitgegeven. Het was een belangrijke publiciteitsbron voor de roodhemdbeweging. Er is me overtreding van de wet op majesteitsschennis ten laste gelegd met als gevolg dat ik in april 2011 werd gearresteerd. Dit gebeurde nadat ik in het openbaar ervoor had gepleit deze wet te amenderen. Ze is in strijd met de Internationale Conventie omtrent de Mensenrechten welke ook door Thailand ondertekend is. Ik werd niet in kennis gesteld van de aanklacht of van het arrestatiebevel.

Ik heb in totaal 15 keer een verzoek ingediend om op borgtocht vrij te komen, steeds zonder

resultaat. Borgtocht wordt wel toegekend bij ernstiger misdrijven en zelfs in geval van de doodstraf. Die jarenlange procesgang tot uiteindelijk aan het Hooggerechtshof is slopend zonder vrijlating op borgtocht. Een gedetineerde leeft in een overvolle ruimte, ziekte heerst alom. Elke dag word ik gekwetst en beledigd. Ik kan daarnaast geen gebruik maken van privileges die gewone veroordeelden genieten, zoals studiefaciliteiten.

Ik kan ook geen beroep doen op amnestie of voorwaardelijke vrijlating omdat in het Thaise rechtssysteem voorarrest niet meetelt. Als ik schuld zou bekennen en een ander in mijn zogenaamde misdaad zou betrekken, zou ik van koningswegen gratie kunnen krijgen. Maar dat druist in tegen mijn morele beginselen.

In mijn opvatting behoort majesteitsschennis niet per wet geregeld te zijn, ik ben daarom niet schuldig. Als de koning mij dus gratie zou verlenen en ik die zou aanvaarden, dan zou ik nog steeds een gevangene zijn en wel een gevangene van mijn geweten. Ik ga liever door op mijn lijdensweg zodat ik kan strijden tegen onrecht en misbruik van recht, ook al zal ik dan uiteindelijk schuldig worden bevonden, tenzij ik eerder sterf.

Vanuit mijn cel kijk ik omhoog. De maan is versluierd, sterren zijn er niet. Ik denk aan mijn familie. Precies drie jaar geleden werden we van elkaar gescheiden. Ik ben er trots op dat mijn kinderen ondanks alles toch naar de universiteit konden gaan. De hemel is donker, even donker als het morele besef in de Thaise maatschappij.

Hopelijk zal eens het licht de duisternis overwinnen.

Bron: Bangkok Post, 29 april 2014

Vertaald en ingezonden door Tino Kuis en Alex Ouddiep

Somyot Prueksakasemsuk is voormalig vakbondsleider en redacteur van The Voice of Taksin. Hij werd in april 2011 op beschuldiging van majesteitsschennis (artikel 112 van de Strafwet) gearresteerd en op 23 januari 2013 tot 11 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij wacht op uitspraak in hoger beroep. en.wikipedia.org/wiki/Somyot_Prueksakasemsuk