Westerse schrijvers in Bangkok – de Bangkok noir-scene

Ik heb op deze blog al geregeld stilgestaan bij westerse schrijvers van allerlei pluimage die om een of andere reden een band hebben of hadden met de Thaise hoofdstad. Velen onder hen hebben er intussen, in tegenstelling tot hun werk, het loodje bij neergelegd en rusten op hun -ongetwijfeld welverdiende -lauweren in het Panthenon der Grote en niet zo Grote Auteurs.

Vandaag sta ik graag even, samen met u, stil bij een aantal scribenten die evenwel nog erg alive & kicking zijn, met name een stelletje detective- en thrillerauteurs die deel uitmaken van wat door sommige journalisten en critici als de Bangkok Noir-scéne wordt omschreven… Een select clubje van veelal levenservaren oudere blanke heren die vaak eerder als journalist of jurist werkzaam waren in deze regio.

Toegegeven, de Thaise hoofdstad heeft alles, maar dan ook écht alles om als setting te fungeren in een fors detectiveverhaal of een spannende thriller… De broeierige sfeer, de onderhuidse spanningen, bestuurlijke instabiliteit, drugs en seks, bijgeloof, dwaze farangs,  louche zakenlui en ambitieuze gangsters, corruptie en winstbejag vormen er al decennialang een explosieve mix. En wanneer de nacht valt, koelt de stad niet af – integendeel – de atmosfeer wordt alleen maar dikker en donkerder… Deze vaak complexe en duistere factoren dragen bij tot het mysterie dat Bangkok is en blijft: Een bloedhete, obscure stad die, als je niet uitkijkt, aan je blijft kleven. Een metropool die contradictorisch genoeg bevolkt wordt door niet op confrontatie beluste, pacifistische Boeddhisten maar die tegelijkertijd tot de wereldsteden met het hoogste aantal geweldmisdrijven behoort…. Logischerwijze dat deze cocktail aan verwarrende en troebele elementen de creativiteit van een handvol schrijvers prikkelt. Graag stel ik enkele van hen voor.

De belangrijkste van dit schrijversbent is ongetwijfeld John Burdett. Deze Brit, die ooit in een vorig leven een overtuigde hippie was, werkte zeventien jaar lang als vetbetaalde jurist in Londen en Hong Kong vooraleer hij definitief zijn toga inruilde voor de pen. Zijn bestseller-reeks met de getormenteerde Thaise politie-inspecteur Sonchai Jitpleecheep in de hoofdrol is intussen een klassieker in het genre geworden. Zijn ijzersterke debuut Bangkok 8 was meteen het begin van een hele reeks succesboeken die inmiddels in meer dan dertig talen werden vertaald en waarin deze held tegen wil en dank worstelt met zijn verleden, zijn demonen en zijn geloof.  En wie zei er ook weer dat misdaad niet loont ? Burdett pendelt de laatste jaren heen en weer tussen riante optrekje in Bangkok en zijn buitenverblijf ergens in zuidwest Frankrijk.

Een andere gewezen advocaat én professor die naar de pen greep is de Canadees Christopher G. Moore. Hij belandde meer dan dertig jaar geleden in de Thaise hoofdstad en sindsdien heeft Bangkok hem niet meer losgelaten. Dit resulteerde in de Vincent Calvino Private Eye-serie. Calvino is een half Joodse – half Italiaanse ex-advocaat uit New York die zich als privé-detective in Bangkok heeft genesteld.  Hij debuteerde in 1992 in Spirit House en z’n voorlopig laatste avontuur Jumpers rolde in 2016 van de persen. Het gros van deze verhalen speelt zich in het Land van de Glimlach af maar af en toe verlegt Calvino – een mix van klassieke karakters als Philip Marlowe en Mike Hammer – z’n grenzen en duikt hij onder meer op in Cambodja en Birma. En blijkbaar met enig succes want het werk van Moore is intussen in meer dan tien talen, waaronder het Thais, vertaald.

Ook voor de Britse crime-writer James Newman heeft de duistere onderbuik van Bangkok geen geheimen meer. Sommige critici omschrijven hem als ‘de auteur die schrijft met een vlammenwerpere en daar is wel wat voor te zeggen. Zijn stijl is in ieder geval moeilijk te definiëren. Een ietwat eclectische mix van Stephen King, William Burroughs en Charles Bukowski als u het mij vraagt… In zijn Bangkok Express verzeilt de Engelse verzekeringsmakelaar Joe Dylan op het spoor van een complexe verzekeringsfraude van Bangkok op Ko Samui. Verdachte duikincidenten, een pak geld en ene Shogun, een plaatselijke machtsgeile potentaat vormen de ingrediënten van dit spannende verhaal. Intussen heeft Joe Dylan zijn actieradius verlegd naar onder andere het fictieve maar o zo realistisch  beschreven  Fun City een nom de plume waarachter duidelijk Pattaya schuilgaat en heeft hij met The White Flamingo intussen zijn vijfde avontuur achter de rug.

De Brit Stephen Leather was een bio-chemicus die, nadat hij onder meer pompbediende in een  benzinestation en barman was geweest, uiteindelijk in de journalistiek belandde en zijn eerste verhaal Pay Off in 1988 publiceerde. Veel van zijn, intussen meer dan 30 bestsellers spelen zich af in Zuidoost Azië in het algemeen  – hij was per slot van rekening journalist voor de South China Morning Post in Hong Kong – en vaak in Thailand in het bijzonder. En ook dat is natuurlijk geen toeval want hij brengt er al jaren het grootste deel van zijn tijd door. Dit resulteerde in een paar spannende boeken waarvan Private Dancer wellicht het bekendste is.  

Ik eindig met Dean Barrett, ook wel the Godfather van Bangkok Fiction genoemd. Hij is de ouderdomsdeken van dit selecte gezelschap. Na zijn universitaire studies vervoegde hij het Amerikaanse Army Security Agency en kreeg hij een opleiding als vertaler Chinees.  Tijdens de oorlog in Vietnam deed hij dienst in Taiwan en Thailand. Zijn boek Memoirs of a Bangkok Warrior waarin kleurrijke karakters als Whore House Charlie, Agent Orange en the Betel Nut Queen figureren, bevat duidelijk een aantal autobiografische elementen uit deze periode. Intussen schreef hij naast Chinees-gerelateerde verhalen nog zes andere Thais-geïnspireerde boeken waarvan The Go Go  Dancer Who Stole My Viagra and Other Poetic Tragedies of Thailand het meest recente is. Hij heeft overigens een bij wijle hilarische webstek deanbarrettthailand.com/ die écht een bezoekje waard voor iedereen die van een beetje satire houdt…