Wat Mahatat, het juweel in de kroon van Sukhothai

Wat Mahatat

Ik heb de laatste maanden op deze blog met enige regelmaat stilgestaan bij het met belangrijke cultuurhistorische relicten bezaaide Sukhothai Historical Park. In een reeks van bijdragen over deze site mag natuurlijk Wat Mahatat niet ontbreken.

Het immense Sukhothai Historical Park is bij benadering een kleine 70 km² groot en bevat de restanten van minimaal 193 tempelruïnes. Binnen de stadsmuren van de historische kernstad – die ooit de hoofdstad van Siam was – alleen kan je naast de overblijfselen van het paleis, niet minder dan 26 tempels aantreffen.

De historisch belangrijkste van deze tempelcomplexen is zonder enige twijfel de adembenemende Wat Mahatat, die naast het koninklijk paleis werd gebouwd. Het is meteen ook de drukstbezochte tempel want deze imposante ruïne ligt vlakbij de oostelijke hoofdingang van het park en wordt door zowat alle bezoekers aangedaan. Om de drukte vermijden kan je deze site erg vroeg bezoeken. Je kan al van 07.00 u binnen of doe zoals ik een paar keer met mijn Kids heb gedaan en onderhandel met één van de locals om ’s avonds met de tuk-tuk of songtaew een rondrit door het park te maken. Dit is wél na sluitingstijd maar niemand schijnt daar om te malen en het is sowieso een aparte belevenis…

Verschillende stupa’s op het tempelterrein

Maar goed, terug naar Wat Mahatat. De naam betekent losjes vertaald zoiets als ‘Tempel van de Grote Relikwie’ wat een verwijzing naar een van de relieken van de Boeddha inhoudt. Het grondplan waarop deze tempel werd opgetrokken was echter een Mandala, een oud hindoeïstisch symbool.  Alhoewel historici bekvechten over de exacte datum waarop met de bouw werd begonnen is er wel een algemene consensus om Sri Inthratit (1188-1270), de eerste vorst van Sukhothai als bouwheer aan te duiden. Let wel: dit bouwwerk was toen beduidend kleiner dan het huidige complex. Verschillende vorsten van Sukhothai hebben in de loop der tijd deze tempel, die ontegensprekelijk de belangrijkste van het hele rijk was, uitgebreid en verbouwd. Dit resulteerde in een op het eerste zicht vrij chaotisch bouwsel in een amalgaam van stijlen dat evenwel én zelfs in deze staat, overtuigend de nodige grandeur uitstraalt.

Basis van de centrale chedi

Centraal in dit complex is de grote, met een lotusknop bekroonde ranke chedi te vinden die in 1345 op een massieve vierkante basis werd gebouwd als een schrijn voor de relieken van de Boeddha. Deze chedi staat symbool voor de verfijnde architectuur van Sukhothai, maar de acht kleinere chedi’s die de centrale stupa omringen zijn dan weer typisch voor de Mon-Haripunchai – stijl (op de hoeken) terwijl de overige vier dan weer duidelijke Khmer-stijlkenmerken vertonen. Elders kan men in de tempel ook duidelijk Sri-Lankaanse en Lanna-invloeden terugvinden. Rond de basis van de centrale chedi vinden we een merkwaardige reeks van 168 Boeddhistische volgelingen die in wijzerzin in bas-reliëf devoot rond de chedi wandelen.

Voor dit eclectische maar fraai ogende geheel liggen de restanten van de op een verhoogde basis gebouwde grote Viharn, de gebeds – en ontmoetingszaal waarvan in feite alleen de vloer en een aantal massieve zuilen resteren. Ooit bevindt zich op deze plek een erg fraaie bronzen Boeddha in de bhumisparsha mudra-houding. Dit beeld bevind zich wellicht al sinds 1362 op deze locatie, maar het werd op het einde van de achttiende eeuw door koning Rama I naar Bangkok gebracht waar het sindsdien als Phra Sri Sakyamuni  in Wat Suthat is terug te vinden.

Mondop met staande Boeddha

Twee grote mondops – bakstenen schrijnen op een vierkante basis – flankeren noord en zuid de centrale stupa-groep. In elke mondop bevindt zich een 9 meter hoge Boeddha die werd gemaakt van een ruwe bakstenen basis, die werd afgewerkt met fraai stucco-werk. Er zijn overigens, kriskras over het terrein verspreid, een aantal mooie zittende Boeddha’s terug te vinden, net zoals de resten van een ordonnantiehal en ongeveer 200 chedi’s in diverse staten van verval. Neem bij een bezoek aan deze site rustig de tijd om alles in u op te nemen want er valt voor iedereen die ook maar een beetje geïnteresseerd is in de Thaise geschiedenis héél veel op deze plek te ontdekken.

Het is alleen een beetje jammer dat de verschillende restoratiecampagnes en instandhoudingswerken die in de afgelopen eeuw op deze site werden uitgevoerd niet allemaal even oordeelkundig werden uitgevoerd. Net zoals ik het bizar blijf vinden dat het Sukhothai Historical Park maar pas in juni 1962 officieel als monument beschermd werd. Maar het is wellicht alleen een ouwe kniesoor als uw scribent die zich daar aan stoort…