Tarsiers? Nooit van gehoord!

Naast de Chocolate Hills vormen de Tarsiers (spookdier) de bekendste bezienswaardigheid van het eiland Bohol.

Eerlijk is eerlijk tot sinds kort was dit kleine diertje dat slechts tussen 8.5 en 16 cm lang is en 80 tot 160 gram weegt mij volledig onbekend. Evenmin wist ik dat de tarsier, ook wel spookdier genoemd, tot de primaten behoort.

Wat zijn primaten?

Tot de primaten of opperdieren behoren de mensapen, zoals chimpansees en gorilla’s, langstaartapen, zoals makaken en ouistiti’s, halfapen, zoals maki’s en lori’s en spookdieren zoals de tarsier. Vaak worden al deze soorten samen aangeduid met de verzamelnaam niet-menselijke primaten. Mensen zijn ook primaten. Primaten worden als groep beschouwd omdat ze veel belangrijke overeenkomsten vertonen. Dit komt doordat ze nauw verwant zijn in evolutionair opzicht vanwege gemeenschappelijke voorouders.

Tarsier

De tarsiers (Tarsiidae) zijn een familie van zoogdieren uit de orde primaten. Van deze familie zijn elf soorten beschreven in drie geslachten die op Celebes, Sumatra, Borneo en de Filippijnen leven. Er zijn nog enkele soorten waarvan nog geen naam en beschrijving is gepubliceerd. Daarnaast zijn er nog twee soorten uitsluitend als fossiel bekend.

Als een tarsier een prooi hoort springt hij ondersteboven naar hem toe, draait dan 180 graden en landt op het dier. Meestal klemt hij het vast in zijn pootje en doodt het dier met zijn

scherpe tanden, maar dikwijls gebruikt hij zijn vingers als een soort vlindernetje voor een vliegende prooi. Als hij de prooi gedood heeft brengt hij hem naar een veilige plaats. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat spookdiertjes onderling communiceren met ultrasone geluidsgolven van 70 kHz tot 90 kHz. Deze frequenties zijn voor de meeste andere diersoorten en voor mensen niet waarneembaar.

Tarsiers zijn kleine halfaapjes van ongeveer 12 cm lang. Ze hebben een lange staart van ongeveer 20 à 25 cm lang. De dieren hebben een kleine snuit en zeer grote ogen. Met deze ogen kunnen ze goed zien, met name in het donker. Ook hun grote oren en gehoor zijn goed ontwikkeld. Dit geldt echter niet voor hun reukorgaan. Hun handen en voeten hebben lange vingers om goed te kunnen klimmen en grijpen. Aan de toppen van de vingers zitten kussentjes. De dieren hebben sterke achterpoten en kunnen hiermee vanuit stilstand meters ver springen.

Op bezoek

Na enig inzicht te hebben verkregen in mijn verre voorouders ga ik nu in Corella op familiebezoek. De tarsier is een nachtdier en slaapt overdag dus is het verzoek om stilte te betrachten en beslist de flitser van je camera niet te gebruiken. Denk nu niet dat je om de haverklap een aantal ziet. Niks daarvan, de beestjes houden zich angstvallig schuil en op de plaatsen waar je een kunt ontwaren staat een medewerker klaar om fluisterend het diertje aan te wijzen. Spectaculair? Eigenlijk niet want de korte uitgezette route heb je in een tiental minuten afgelegd. De achtergrond in aanmerking nemend toch een ervaring om bij de evolutieleer stil te staan.

Verleden jaar vernam ik op bezoek bij het Thai Elephant Conservation Center te Lampang dat miljoenen jaren geleden onze Jumbo nog geen halve meter groot was. De evolutie theorie van Charles Darwin heeft grote invloed gehad op maatschappij, filosofie en religie. De acceptatie van de evolutie van soorten had als gevolg dat de mens als een diersoort in plaats van als een boven de natuur staande levensvorm moest worden beschouwd. Begrijp het volkomen want bepaalde mensen gedragen zich zelfs heel wat minder dan wilde beesten.