Protestbewegingen in Thailand: The Assembly of the Poor

Sinds een aantal jaren is het rustig in Thailand’s openbare ruimte zodat pensionado’s, expats en toeristen volop kunnen genieten van het mooie land. Dat was nog niet zo lang geleden wel anders toen bewegingen van drie kanten van het politieke spectrum, rood, geel en groen, voor veel onrust zorgden hoewel die vooral plaats vond in een klein maar rijk en belangrijk deel van Bangkok. Dit verhaal vertelt over een meer sociaal-economische grass-root beweging, The Assembly of the Poor, De Vergadering van de Armen.

The Assembly of the Poor

The Assembly of the Poor, de Vergadering van Armen, hierna te noemen AOP, is een brede beweging die wil opkomen voor de belangen van alle armen maar vooral voor de bewoners van het platteland die aan de kant worden geschoven door economische ontwikkelingen die geen rekening houden met hun levenssituatie. De vergadering werd opgezet tijdens een bijeenkomst op de Thammasaat Universiteit in 1995 waar krachten werden gebundeld om de strijd aan te gaan voor het behoud van natuurlijke hulpbronnen: water, grond, bos, visserij en tegen mijnbouw om het levensonderhoud van de lokale bevolking te verzekeren.

De aanleiding tot deze beweging waren de protesten tegen de aanleg van de Pak Mun Dam. (noot 1). Deze dam werd gebouwd door het staatselektriciteitsbedrijf Egat (met hulp van de Wereldbank) voor het opwekken van elektriciteit en werd geopend in 1994. De verwachte capaciteit van 136 MW werd bij lange na niet gehaald. Ook de verwachte mogelijkheden voor irrigatie bleven onvervuld.

Daarnaast leed de visserij, die erg belangrijk was voor het levensonderhoud van de dorpsbewoners in dat gebied, ernstige schade. Vijftig van de tweehonderdvijftig soorten vis verdwenen en de visvangst daalde met 60 tot soms 100 procent. Veranderingern in de waterhuishouding leverde daarnaast verlies op van grote stukken land en bos. Zeker 25.000 dorpsbewoners verloren een groot deel van hun levensonderhoud. In 1995 ontvingen zij een eenmalige compensatie van 90.000 baht. De milieu beoordelingen voorafgaande aan de bouw van de dam hebben de schadelijke effecten in grote mate onderschat. Dat geldt bv ook voor Rasi Salai dam in Sisaket die aangelegd was op een zoutlaag en vele rijstvelden vergiftigde. Die dam is niet meer in werking.

Thailand heeft ovberigens een lange historie van opstanden en protesten vooral in het Noorden en Noordoosten en geleid door boeren. Een voorbeeld is de beweging Peasant Federation of Thailand en staat hier: www.thailandblog.nl/geschiedenis/boerenopstand-chiang-mai/

De eerste protesten

De protesten begonnen al tijdens het planningsstadium van de dam in 1990 maar verhevigden na de opening van de dam in 1994 en bereikten hun hoogtepunt in 2000-2001 toen steeds duidelijker werd hoe veel schade de dam toebracht aan het milieu en de autoriteiten weigerden naar de getroffenen te luisteren. De eis van de protesteerders was de opening van de dam gedurende het gehele jaar, stoppen met meer dammen en een redelijke compensatie voor geleden verliezen.

Hun voornaamste grief was dat de plattelandsbewoners de prijs betaalden voor een export-gerichte en door de staat bevorderde industrialisatie.

De aanvankelijke protesten vonden plaats bij de dam zelf waar een dorpje werd gebouwd. De bedoeling van demonstaties is natuurlijk altijd bekendheid te geven aan de problemen en aan de voorgestelde opolossingen en proberen die te verwerkelijken. Sympathie opwekken is een eerste vereiste en de media spelen daarbij een grote rol. Dat lukte aardig tot de economische crisis van 1997 toen de aandacht verschoof naar de grote problemen in die tijd: een bijna 20 procent daling van de economie en toenemende werkeloosheid. De media hadden daar ook onder te lijden en verloren hun belangstelling voor deze protesten. De nieuwe regering van Chuan Leekpai (november 1997) ontwikkelde in tegenstelling tot de vorige premier Chavalit een openlijk vijandige houding tegenover de AOP. De regering beschuldigde de beweging van provocerend optreden, slechte bedoelingen en lopend aan de hand van ‘buitenlandse’ NGO’s, het beschadigen van Thailand’s imago en zij schroefde concessies van de vorige regering terug.

De AOP begreep dat een demonstratie zonder media belangstelling een afknapper was en besloot campagne te gaan voeren in Bangkok.

De demonstraties in Bangkok april-augustus 2000

De AOP was ondertussen uitgegroeid tot een veel bredere beweging dan die tegen de Pak Mun Dam alleen. Ze vertegenwoordigde nu ook andere dan dam problemen zoals land en bos groepen, gezondheidsproblemen op de werkvloer, de visserij en slum gemeenschappen in Bangkok.

De demonstranten sloegen tenten op bij het regeringsgebouw, Government House, en bestormden en bezetten het huis enige tijd. Dat gebeurde op 16 juli. 224 dorpelingen werden gearresteerd, vastgezet en wegens onwettig binnen dringen aangeklaagd. Eén van de leiders van de beweging, Wanida Tantiwithayaphithak, verklaarde dat dit de enige weg was om druk op de regering uit te oefenen. ‘We moesten het risico nemen’, zei ze. De pers en tweehonderd Thaise wetenschappers veroordeelden het geweld van de kant van de staat. Desondanks waren de dorpelingen vaak wat kwaad op de pers en hun verslaggevers die ze beschuldigden van eenzijdige berichtgeving.

De Thaise media over deze protesten

De Thaise media concentreren zich in sterke mate op gebeurtenissen in Bangkok. In alle provincies zijn verslaggevers van de belangrijkste kranten, en zeker van de Thais-talige bladen, maar ze klagen dat ze te weinig aan bod komen hoewel er de laatste jaren een kentering is opgetreden.

Het lukte nu om de pers te activeren. Khaosod en de Bangkok Post schreven positieve verhalen. De voorpagina van de BP liet een grote meerval (catfish) zien en schreef dat de dorpelingen baden om terugkeer van deze vis. Phuchatkaan, een zakenblad, was minder sympathiek en veroordeelde de demonstraties. Sommoge andere bladen verwezen de protesten naar de achterpagina’s. De electriciteitsmaatschappij Egat publiceerde een advertentie vermomd als nieuwsartikel om haar beleid te verdedigen. Premier Chuan stuurde politie af op de demonstranten. Ook ambtenaren lieten hun stem horen zoals de gouverneur van Ubon Ratchathani, Siwa Saengmani, die in mei 2000 het volgende zei:

‘We zullen onze wettelijke plicht doen maar ik zeg niet hoe….Wat er gebeurde is niet volgens de wet…Ambtenaren kunnen niet werkeloos toezien. Geweld zal niet komen van het gezag maar van het gedrag van de demonstranten’.

De media is een tweesnijdend zwaard want ook gewelddadigheden van de kant van de demonstranten worden getoond. De demonstranten waren zich daarvan bewust maar meenden geen keus te hebben.

Op 25 juli echter kwam er een besluit van de regering waarin aan een aantal eisen van de demonstranten werd tegemoet gekomen. Drie damprojecten werden geschorst, de Pak Mun Dam zou vier maanden per jaar worden geopend ter herstel van de visstand en er zou onderzoek worden gedaan naar landrechten. Meer compensatie voor de mensen die schade leden werd afgewezen.

Op 17 augustus was er een afsluitend forum voor alle belanghebbende op de Thammasaat Universiteit die live werd uitgezonden.

In februari 2001 nam Thaksin Shinawatra het regeringsstokje over. Zijn eerste daad was een lunch met de Pak Mun demonstranten om zijn betrokkenheid met de grieven van de armen te laten zien. Na meer beloften van zijn regering werden de protesten van de AOP toen beeindigd. Pas in 2003 echter opende de Egat de sluizen van de Pak Mun Dam voor 4 maanden per jaar. Alle politici zijn goed in het doen van beloftes.

Recente protesten

Een week geleden protesteerden een paar honderd inwoners van het Thepha district in de provincie Sonkhla tegen een geplande kolencentrale tijdens een kabinetsvergadering in het Zuiden. De politie hield ze tegen, arresteerde 16 mensen die na enige dagen op borgtocht vrijkwamen, en schreef nog eens 20 arrestatiebevelen uit.

www.khaosodenglish.com/politics/2017/11/29/jailed-thai-coal-protesters-cant-afford-bail/

Conclusie

De snelle industrialisatie van Thailand in de afgelopen decennia heeft naast de economische voordelen een behoorlijke negatieve invloed gehad op het leven van vooral de plattelandsbevolking. Met hun belangen werd nauwelijks rekening gehouden. Het politieke bestel luisterde niet naar hen.

Langdurige demonstraties in het hart van het land, soms wat gewelddadig, echter zonder gewonden of doden, waren nodig om zowel de publieke mening als de staat wakker te schudden. Dat was hun enige weg naar een zekere tegemoetkoming.

De pers was daarbij een noodzakelijke bondgenoot maar liet het soms afweten. Het recht op demonstratie is een erg belangrijke voorwaarde om er voor te zorgen dat de staat de belangen van de bevolking begrijpt, erkent en er wat aan gaat doen.

Noot

1 de Pak Mun Dam (spreek uit pàak moe:n) ligt in de monding van de Mun rivier, vijf kilometer van de Mekhong rivier in de provincie Ubon Ratchathani

Rungrawee Chalermsripinyorat, Politics of Representation, A Case Study of Thailand’s Assembly of the Poor, Critical Asian Studies, 36:4 (2004), 541-566

Bruce D. Missingham, The Assembly of the Poor in Thailand, from local struggles to national protest movement, Silkworm Books, 2003

Een artikel in de Bangkok Post (2014) over de strijd van Sompong Wiengjun tegen de Pak Mun Dam: www.bangkokpost.com/print/402566/

Eerder verschenen op TrefpuntAzie

Over deze blogger

Tino Kuis

Geboren in 1944 in Delfzijl als zoon van een eenvoudige winkelier. Gestudeerd in Groningen en Curaçao. Drie jaar als arts gewerkt in Tanzania, daarna als huisarts in Vlaardingen. Een paar jaar vóór mijn pensioen getrouwd met een Thaise dame, we kregen een zoon die drie talen goed spreekt.
Bijna 20 jaar in Thailand gewoond, eerst in Chiang Kham (provincie Phayao) daarna in Chiang Mai waar ik graag allerhande Thai lastigviel met allerlei vragen. Volgde het Thaise buitenschoolse onderwijs waarna een diploma lagere school en drie jaar middelbare school. Deed veel vrijwilligerswerk. Geïnteresseerd in de Thaise taal, geschiedenis en cultuur. Woon nu alweer 5 jaar in Nederland samen met mijn zoon en vaak met zijn Thaise vriendin.

Lees hier de laatste artikelen

Oudere postings van deze blogger

• Achtergrond25 december 2024Wat zegt ons DNA? Een paar gevalletjes uit Nederland en Thailand
• Pattaya23 december 2024De donkere kant van Pattaya
• Geschiedenis19 december 2024Op zijn verjaardag in 1995 gaf koning Bhumibol aan dat alle mannen een gratis sterilisatie konden ondergaan
• Geschiedenis14 december 2024Hoe een Nederlandse krant schreef over de studentenopstand van 14 oktober 1973