Leven als single farang in de jungle (17): Loy Khratong
Loy Krathong festival is een van de belangrijkste Thaise festivals die reeds vele eeuwen in de Thaise cultuur ingebakken zit. Net zoals vele andere Thaise Boeddhistische rituelen heeft Loy Krathong weinig of helemaal niets te maken met het Boeddhisme. Het is strikt genomen animisme, of beter gezegd: natuur verering. Er komt dan ook op de meeste plaatsen geen “monk” bij te pas.
De beschrijving welke ondergetekende geeft kan en zal afwijkend zijn van andere beschrijvingen daar het, net als andere rituelen in Thailand, zeer streekgebonden is. Deze beschrijving steunt enkel op persoonlijke ervaring en kennis door gesprekken met de lokale Thaise bevolking.
Loy Krathong, het “lichtjesfeest” of het water-lucht feest. Er zijn verschillende benamingen voor, doch als we Loy Krathong vertalen is het duidelijk:
- Loy: drijven
- Krathong: krans
Dus eenvoudig: het feest van de drijvende kransen. Deze kunnen zowel op het water als in de lucht zijn (ballonnen – kom loy), als het maar drijft. Volgens mijn bescheiden mening is het laten drijven van een kransje op het water de meest oude versie van het feest.
Ook over de bedoeling van het feest bestaan er ook verschillende versies, het zou anders Thailand niet zijn: voor de ene is het een soort tonen van respect voor de rivieren, de zee … Mae Khongkha, Mea Naam, kortom voor het water, bron van alle leven. Voor de andere is het een soort van vergeving van alle kwaad en het zoeken, afsmeken van geluk.
Daar de maan in 27,3 dagen rond de aarde loopt is de datum van Loy Khratong elk jaar anders. Het feest gaat namelijk door op de “vooravond”, en niet zoals velen denken, bij volle maan zelf, van de eerste volle maan van November. Waarom de “eerste volle maan”… er kunnen er twee zijn in één maand, dan spreekt men van een “Blue Moon”. Dit jaar is het de avond van 24 naar 25 November.
Het ritueel zelf
Origineel, nu wordt dat gewoon gekocht, werd er een kransje gemaakt, in de vorm van een bootje of lotus, van in repen gesneden en gevlochten bananenbladeren. Op dit kransje werden één of meerdere kaarsjes geplaatst, wat kleingeld, als ook iets persoonlijks. Meestal gaat dit over een afgeknipte vingernagel of een haarlok. . Dit kransje wordt dan op de rivier of de zee gezet en drijft met de stroming weg. Populaire plaatsen zijn de monding van een rivier in zee. Hoe verder het kransje wegdrijft, hoe meer geluk en als het helemaal uit zicht verdwijnt: een gans jaar geluk en voorspoed.
Loy Khratong wordt ook beschouwd als het einde van het regenseizoen. De rivieren, de zee hebben rond deze tijd hun hoogste waterstand.
Op sommige plaatsen in Isaan bestaat er nog een “reistmoeder”. Dit is een oudere dame die voorgaat bij het “ritueel” voor het afsmeken van een goede rijstoogst. Iets gelijkaardig bestaat er ook voor Loy Krathong. Dit is een oudere dame, gekleed in traditionele Thaise klederdracht (shoet Thai) die voorgaat bij de opening van de Loy Krathong ceremonie. Deze dame noemt de “Naan No Pa Mat” of hoe je het ook schrijft… Hier in de streek is het enkel in Paknam dat er zo nog een Naan No Pa Mat is en waar de rituele ceremonie jaarlijks opgevoerd wordt.
Het “lichtjesfeest” werd later uitgebreid met ballonnen ( Kom Loy ). Deze zijn meestal gemaakt van papier. Binnenin zit een kaarsje of een vodje met wat benzine … door de warme lucht stijgt het ballonnetje en drijft weg met de wind. Op vele plaatsen is het oplaten van deze ballonnetjes verboden, zoals in de onmiddellijke omgeving van luchthaven, dicht bevolkte plaatsen. Dit wegens veiligheidsredenen en het risico op branden. Bij het neerkomen zijn de kaarsjes of andere rommel meestal opgebrand, doch bij het opstijgen kan het nogal eens fout lopen.
Op populaire plaatsen gaat dit festival meestal gepaard met de nodige decibels aan Thaise muziek, optredens allerhande van in de omgeving wereldbekende vedettes. De nodige BBQ’s mogen dan ook natuurlijk niet ontbreken.
Loy Krathong is geen officiële feestdag en dus ook geen vrije dag in Thailand.
Over deze blogger
-
Geboren in 1955. Maakte kennis met Thailand meer dan 20 jaar geleden, toen ik regelmatig in BKK een tussenstop maakte na het beëindigen van werkopdrachten radiometingen op de toen nieuwe luchthaven van Hong Kong. Woon nu meer dan 10 jaar permanent in de provincie Chumphon. Ik ben de auteur van het TB-dossier 'Uitschrijven voor Belgen'.
Mijn beroep was Expert Senior Field Engineer radiometingen. Hobbies:
- het administratief bijstaan van Thaise weduwen van overleden Belgische mannen, met de Belgische overheidsdiensten: pensioenen-erfrechten-belastingen.
- Radio-zendamateurisme telegrafist met licentie in Thailand en Cambodja.
Lees hier de laatste artikelen
Thailand algemeen16 november 2024Je maakt van alles mee in Thailand: een schot in de roos (nieuw)
Eten en drinken8 november 2024Zelf kaas maken in Thailand (3 slot)- Eten en drinken7 november 2024Zelf kaas maken in Thailand (2): dag 4 tot 12
- Eten en drinken6 november 2024Zelf kaas maken in Thailand (1): dag 1 tot 3
Goed geschreven verhaal Lodewijk!
‘ ……Naan No Pa Mat…’
Het is นางนพมาศ Naang Nopphamaat (of Nopphamas). Naang betekent mevrouw en Nopphamaat is de naam van een prinses in het 13e eeuwse Sukhothai waarvan de traditie zegt dat zij voor het eerst een krathong liet drijven. Maar het is helaas een verhaal dat pas in het begin van de 19e eeuw is verzonnen. Zij loopt vaak voorop bij de schoonheidswedstrijden tijdens Loy Kratong.
Ik vond Loy Kratong altijd het leukste feest in Thailand. Als ik samen met mijn vrouw en zoon de kratongs te water liet in de Mae Lao lette ze altijd goed op of ze samen verder dreven. Helaas dreven ze steeds uit elkaar, een slecht teken. Later zijn we dan ook gescheiden.
Hm, hm, sorry, Lung Addie……en Lodewijk….ik had weer eens te veel gedronken 🙂