Dokter Boonsong Lekagul (1907-1992) – een van de eerste groene jongens in Thailand

Boonsong Lekagu – Foto: Wikipedia

Boonsong Lekagul werd op 15 december 1907 in een etnisch Sino-Thais gezin in Songkhla, in het zuiden van Thailand geboren. Hij bleek in de lokale Public School een bijzonder intelligente en leergierige knaap te zijn en ging bijgevolg geneeskunde studeren aan de prestigieuze Chulalongkorn universiteit in Bangkok. Nadat hij daar in 1933 cum laude als arts was afgestudeerd begon hij samen met een aantal andere jonge specialisten een groepspraktijk waaruit twee jaar later de eerste polikliniek in Bangkok zou ontstaan.

In zijn jonge jaren was de dokter, zoals hij zelf jaren later grif toegaf, een gepassioneerde jager. Gaandeweg raakte hij echter gebiologeerd door de dieren die hij op de korrel nam en zeker nadat hij begon te beseffen dat een aantal van hen met uitsterven bedreigd werden, nam zijn interesse nog meer toe. De dokter ontwikkelde zich tot een beslagen amateur-bioloog en verrichte baanbrekend werk als ornitholoog -vogelaar- en lepidopterist of vlinderdeskundige. Hij was een van de eersten in het land die openlijk pleiten voor een gecoördineerd natuurbeleid. Een thema waar in het Thailand van net na de oorlog niemand op zat te wachten. Zijn oproepen vielen dan ook aanvankelijk in dovenmansoren.

De gedreven arts beschouwde zichzelf inmiddels als een Man met een Missie en liet zich niet ontmoedigen. In 1952 – negen jaar voor het World Wildlife Fund (WWF) werd opgericht – hield hij de grotendeels door hemzelf bekostigde Association for the Conservation of Wildlife (ACW) boven de doopvont. Deze ACW boekte een paar jaar later een opvallend succes toen ze wist te bekomen dat het domein rond Wat Phai Lom aan de oevers van de Chao Phraya, als enige gekende nestgebied van een met uitsterven bedreigde ooievaar soort, beschermd werd als vogelreservaat. Deze zaak inspireerde hem om alles op een grotere schaal aan te pakken. Hij zag als een van de eersten het enorme effect van de snel om zich heen grijpende ontbossing op het fragiele ecosysteem en de wildbestanden. Geïnspireerd door een paar buitenlandse voorbeelden begon hij een ware kruistocht met de bedoeling het inrichten van Nationale Parken te faciliteren.

Hij gaf onvermoeibaar en dit ondanks zijn bloeiende dokterspraktijk en de zorg voor een gezin met vijf kinderen, op tal van plaatsen lezingen – ook voor radio en TV – en publiceerde honderden artikels. Ondanks het onbegrip en tegenkanting haalde hij in 1962 zijn slag thuis met de erkenning van het Khao Yai National Park. Het eerste in een lange rij van erkende en dus beschermde Nationale Parken. Een andere campagne die hij met goed gevolg wist af te sluiten speelde rond de bescherming van ecologisch kwetsbare bossen bij Kanchanaburi. De vasthoudendheid en overtuigingskracht van deze activist leverden hem de bijnaam ‘Mister Conservation’ op.

1962 Was ook het jaar waarin hij een van de oprichters van de Bangkok Bird Club was, een vereniging die in 1993 herdoopt werd in het veel plechtstatigere Bird Conservation Society of Thailand (B.C.S.T.). Deze organisatie is inmiddels één van de grootste natuurgerelateerde NGO’s van het land. Vanaf de jaren zestig publiceerde hij ook een aantal standaardwerken over de vogels, vlinders en zoogdieren van Thailand.

Zelfs op latere leeftijd bleef hij, waar hij het nodig achtte, campagne voeren. Zelfs op latere leeftijd bleef hij, waar hij het nodig achtte, campagne voeren. Toen in het begin van de jaren tachtig er plannen bekend raakten voor de bouw van de enorme Nam Choan Dam wierp hij zich meteen in de strijd. Het was mede aan zijn verzet te danken dat dit megalomane project in 1988 werd afgeblazen.

De rol en betekenis van Boonsong Lekagul mogen niet worden onderschat. Hij werd het boegbeeld van geslaagde, op natuurbehoud- en bescherming geënte campagnes, in een tijd dat milieu- en natuurbewustzijn onbestaande was in Thailand. Uit dank voor zijn pionierswerk werden een aantal nieuw ontdekte diersoorten, waaronder een slang, eekhoorn en vleermuis naar hem vernoemd. Zijn werk werd niet alleen beloond met twee eredoctoraten en het erelidmaatschap van de WWF maar in 1979 ontving hij ook de prestigieuze J. Paul Getty Conservation Prize van het Amerikaanse WWF.

Voor de Nederlandse lezers is het wellicht een leuk weetje dat Dr. Boonsong Lekagul in 1980 onderscheiden werd met de door prins Bernhard ingestelde Orde van de Gouden Ark. Een onderscheiding die werd verleend voor een uitzonderlijke inzet op het gebied van natuurbescherming.