Thaksin Shinawatra in 2008 – PKittiwongsakul / Shutterstock.com
Thailand kent een lange geschiedenis van coups, coups die het land weer op de goede weg zouden moeten helpen. Thailand is immers een bijzonder land dat volgens menig coup plegende generaal beter af is met een democratie ‘Thaise stijl’. Het land heeft tot op heden nog niet de kans gehad zich democratisch goed te ontwikkelen. Welke pogingen tot democratische ontwikkeling heeft het land de eerste 20 jaar van deze eeuw meegemaakt?
Vandaag deel 1.
2001 – 2006: Thaksin krijgt de teugels in handen
In 2001 won Thaksin Shinawatra met zijn Thai Rak Thai partij (TRT) de eerste verkiezingen sinds de inwerkingtreding van de ‘Volks Grondwet’ van 1997. De TRT won op basis van een populistische agenda die hervormingen aankondigde ten bate van de onderklasse. TRT haalden een tot dan toe ongekend aantal zetels binnen, bijna de helft. In 2005 won Thaksin wederom de verkiezingen en kreeg TRT zelfs 75% van de zetels in handen. Zo kon zijn regering veel populistische hervormingen doorvoeren zoals universele gezondheidszorg, microkredieten en diverse subsidieprogramma’s. Dit zette kwaad bloed bij ultra –royalisten die Thaksin er van beschuldigden de concurrentie aan te gaan met de sociale programma’s van de koning.
Ondertussen probeerden Thaksin zijn macht verder uit te breiden door andere partijen in de TRT op te nemen. Ook probeerden Thaksin banden te smeden met leden van de senaat. Thaksin zaagde aan de stoel van ‘check and balances’, dit was in strijd met de grondwet. Ook nam Thaksin het niet nauw met de mensenrechten, zo vielen er bij de ‘war on drugs’ duizenden doden. Daar is nooit iemand ter verantwoording voor geroepen. Thaksin niet maar ook niemand van leger of politie.
Thaksin was dan ook zeker geen democraat: hij duldde geen kritiek en snoerde journalisten en media op allerlei manieren de mond. Thaksin probeerde ook zijn invloed op het leger uit te breiden door o.a. het promoveren van mensen die loyaal aan hem waren. Dit ging ten nadele van andere militairen en zette kwaad bloed.
2006: Het anti-Thaksin kamp gaat zich roeren
Vanaf 2006 ontwikkelde het anti-Thaksin kamp zich snel in een ultra-nationalistische en ultra-royalistische beweging. Toen Thaksin zijn Shin Corporation verkocht aan Singapore kreeg hij het verwijt dat het telefoon en satelliet netwerk zo in buitenlandse handen viel. Het gebruik van mazen in de wet om belasting te ontduiken bij de verkoop van zijn bedrijf won hem ook geen steun.
In 2006 ontwikkelde zich een snelgroeiend ultra-nationalistisch, ultra-royalistisch anti-Thaksin kamp. In februari kwam de People’s Alliance for Democracy (PAD), ofwel Volks Alliantie voor Democratie tot stand. De PAD adopteerde de kleur van de koning, geel, om hun steun aan de monarchie te doen blijken. De PAD was dan ook beter bekent als de Geelhemden. Royalisten, militaristen maar ook pro-democratische bewegingen, mensenrechtenbewegingen en belangrijke zakenmensen gaven blijk van steun aan de PAD.
Yellow shirts in 2011 – 1000 Words / Shutterstock.com
Hierdoor koos Thaksin ervoor om het parlement te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te roepen voor 2 april 2006. De PAD riep de Democraten én andere belangrijke spelers op om de verkiezingen te boycotten. Thai Rak Thai won ruim de helft van de stemmen. De PAD en de Democraten riepen dat de verkiezingen niet zuiver waren gelopen. Na een gesprek met de koning –die de verkiezingen ondemocratisch noemde- trad Thaksin af en werd het kabinet demissionair. Geluiden dat er een coup aanstaande was groeiden. De leider van de adviesraad van de koning (Privy Council), herinnerde legerofficieren er nog eens aan dat hun loyaliteit bij de koning lag en niet bij de verkozen regering.
Op 19 September 2006, slechts enkele weken verwijderd van nieuwe verkiezingen, vond er een militaire coup plaats. Thaksin was op dat moment in New York om een vergadering van de Verenigde Naties bij te wonen. De coupplegers beriepen zich op de corruptiepraktijken onder Thaksin en de afgenomen solidariteit die onder Thaksin’s regime zou zijn ontstaan. Het Parlement, de Senaat, de Raad van ministers, het Constitutioneel Hof en de grondwet werden alle ontbonden. Door afkondiging van de staat van beleg kwam de media onder strikte censuur en werden politieke activiteiten aan banden gelegd. De PAD liet weten dat haar doelen waren bereikt. De TRT partij werd verbannen en belangrijke TRT-politici kregen een 5-jarig verbod op politieke deelnamen opgelegd wegens het kopen van stemmen. De PAD had zich hier ook schuldig aan gemaakt maar kreeg geen straf.
Al deze ontwikkelingen deed de United Front for Democracy Against Dictatorship (UDD), ofwel de Roodhemden, tot stand komen. Deze groep verzette zich tegen de ondemocratische coup van het leger.
2007 – 2008: Thaksin wint wederom de verkiezingen
De TRT leden verenigde zich in de nieuwe Peoples Power Party (PPP) en won de verkiezingen van december 2007. Daarop keerde Thaksin begin 2008 terug naar Thailand. Dit alles deed de geelhemden met tienduizenden de straat op gaan. In de periode mei-juli waren er diverse confrontaties tussen pro-regering en PAD-aanhangers. In augustus ontvluchtte Thaksin het land om te ontkomen aan een 2-jarige gevangenisstraf, opgelegd wegens illegale belangenverstrengeling. Sindsdien is hij niet meer teruggekeerd.
1000 Words / Shutterstock.com
In september 2008 oordeelde het Constitutioneel Hof dat premier Samak moest aftreden. Hij had door betaalde deelname aan een kookprogramma de grondwet overtreden. Een zwager van Thaksin werd verkozen tot opvolger van de premier. Dit maakte de PAD furieus en bij ontstane schermutselingen vielen twee doden en honderden gewonden. Eind november kondigde de PAD haar ‘laatste oorlog’ aan en werden de internationale luchthavens Suvarnabhumi en Don Muang bezet. Ook hier vielen diverse gewonden en twee doden. Het lukte de regering niet om de PAD-demonstranten weg te krijgen van de luchthavens. Op 2 december 2008 oordeelde het Constitutioneel Hof dat de drie grootste pro-Thaksin partijen fraude hadden gepleegd tijdens de verkiezingen van 2007. De partijen werden ontbonden en ook nu werden politici een politieke ban opgelegd. De PAD riep de overwinning uit. Maar ze waarschuwde dat ze terug zouden keren als er weer een door Thaksin aangesteld persoon aan de macht zou komen. Dankzij deze ontwikkelingen vormde de Democraten een kabinet onder premier Abhisit.
2009 – 2010: De roodhemden roeren zich
De UDD Roodhemden beschuldigde premier Abhisit er van een marionet van generaal Prem, voorzitter van de Privy Council, te zijn. Er ontstonden schermutselingen tussen de UDD en de PAD. Dit monde in april 2009 uit tot heuse straatgevechten in Bangkok. De noodtoestand werd uitgeroepen en de duizenden UDD-betogers vielen militairen aan. De gevechten liepen uit de hand, er vielen meer dan honderd gewonden en enkele doden, uiteindelijk gaf de UDD zich gewonnen. De UDD nam zich voor haar aanhangers te trainen en voor te bereiden op nieuwe protesten in 2010. Op rally’s verspreid door, met name het noorden, van het land kwamen duizenden tot soms wel tienduizenden mensen af.
In maart 2010, na maanden van voorbereiding, trok de UDD op naar Bangkok. Volgens de politie 120 duizend man sterk, volgens de UDD ruim 200 duizend man sterk, uit alle hoeken van het land. De UDD-demonstranten riepen de regering op om nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Premier Abhisit zei dat hij best wou praten met de UDD maar dat vervroegde verkiezingen uitgesloten waren. De protesten namen toe, en in navolging van de PAD probeerde de UDD het dagelijks leven te ontregelen. Spanningen liepen verder op en de eerste tekenen van geweld werden zichtbaar toen een granaat twee soldaten verwonde. Begin april was er nog geen doorbraak in de gesprekken tussen de UDD en de regering, waarop de UDD besloot Bangkok plat te leggen om zo de regering op de knieën te krijgen.
Demonstratie van de UDD in Bangkok in januari 2011 – 1000 Words / Shutterstock.com
Roodhemden probeerden het parlement te betreden, waarop de noodtoestand werd uitgeroepen. Vice premier Suthep riep het leger op om de protestkampen schoon te vegen met behulp van traangas, waterkanonnen en rubberkogels. Er doken echter ook beelden op van militairen die echte kogels afvuurden. Bij deze escalatie van geweld vielen 24 doden en ruim 800 gewonden.
De roodhemden bezette de omgeving van een ziekenhuis en maakte het werk van de artsen zo goed als onmogelijk, uiteindelijk werd het ziekenhuis geëvacueerd. De UDD had rondom haar kampen barricades van o.a. banden opgeworpen en het leger had pantserwagens en sluipschutters gepositioneerd aan de randen van deze bezette gebieden.
Half mei nam de strijd toe, en vielen er nog eens tientallen doden. Deze doden waren volgens de regering het slachtoffer van terroristen: de mannen in het zwart. Deze anonieme en zwaarbewapende figuren waren oud-militairen die o.a. het Thaise leger onder vuur namen. De regering gaf aan alleen met een algehele overgave en totale ontruiming genoegen te nemen. Het leger stelde ‘live firing zones’ in, waar met scherp geschoten zou worden. Soldaten hadden toestemming met scherp te schieten om terroristen uit te schakelen of zichzelf te verdedigen. De gevechten duurden voort, en op 19 mei trok het leger, veelal onervaren en nerveuze dienstplichtigen, op om het centrum schoon te vegen. Volgens getuigen opende soldaten het vuur op burgers waaronder enkele artsen en persleden. De UDD-leiders gave zich die middag over maar elders in het centrum kwam het tot brandstichting van winkelcentra en andere gebouwen die symbool stonden voor de elite. Uiteindelijk waren er ruim 90 doden en vele honderden gewonden te betreuren.
Morgen deel 2.
Over deze blogger
-
Sinds 2008 een regelmatig bezoeker aan Thailand. Werkt op de boekhoudafdeling van een Nederlandse groothandel.
Gaat in zijn vrije tijd graag fietsen, wandelen of een boek lezen. Voornamelijk non-fictie met in het bijzonder de geschiedenis, politiek, economie en maatschappij van Nederland, Thailand en landen in de regio. Luistert graag naar heavy metal en andere herrie
Lees hier de laatste artikelen
Achtergrond9 oktober 2024De littekens van een gevangenschap
Cultuur28 september 2024Khun Chang Khun Phaen, Thailand’s meest bekende legende – deel 5 (slot)
Cultuur25 september 2024Khun Chang Khun Phaen, Thailand’s meest bekende legende – deel 4
Cultuur23 september 2024Khun Chang Khun Phaen, Thailand’s meest bekende legende – deel 3
Mooi verhaal.
Het is misschien simplistisch gesteld maar een oud politieman zal nooit boven het leger komen te staan.
Een democratie zoals wij het zouden willen zien werkt in Thailand gewoon niet.
De geschiedenis leert dat alleen een grote oorlog ervoor zorgt dat er begrip ( in Europa) komt om menselijker te worden, maar die grote oorlog is in Thailand nooit geweest dus dat wordt een lange weg.
Daarnaast worden er zoveel veranderingen doorgevoerd die niet eens het nieuws halen maar zo werkt helaas de media.
Blind zijn voor de werkelijkheid is niet alleen voor de Thai.
‘Een democratie zoals wij het zouden willen zien werkt in Thailand gewoon niet.’
Vertel, wie zijn die wij? Je gaat toch hopelijk niet mij er ook bij betrekken? En hoeveel soorten democratie zijn er volgens jou? En waarom werkt dat niet?
Dertig jaar geleden zeiden veel mensen hetzelfde over Zuid-Korea en Taiwan.
De meeste Thais snakken naar zeggenschap, inbreng, plaatselijk overleg, gelijkheid, vrijheden en rechten. Denk je niet?
De term democratie is niet voor iederen hetzelfde.
Democratie wordt bepaald door regels die niet overal hetzelfde zijn en denk dan aan kiesdistricten en andere beperkende middelen die er wereldwijd zijn.
Op de vraag of ik jou er ga bij betrekken is uiteraard het antwoord Ja.
Je hebt met een westerse bril een idee zoals het zou kunnen en dat ventileer je ook. Met andere woorden een ieder die zich actief bezig houdt met dit onderwerp kan je erbij betrekken…raar dat een links persoon dit als probleem ziet maar dit terzijde.
Dat de meeste Thai snakken naar zeggenschap e.d. vraag ik mij af maar je kan ook natuurlijk ontkennen dat de meeste volgers zijn.
Noem mij 3 dingen die wereldwijd van invoed zijn wat in Thailand is ontwikkeld? De eerste geef ik kado..massage salons.
Oh ja, ook goedkope garnalen met dank aan slavenarbeid door Birmezen of wel mensen uit Myanmar.
Uiteraard kan niet iedereen over een kam geschorren worden maar dat ze vanwege een vangnet opportinistische trekken vertonen is niet vreemd met als gevolg dat een democratie in Nederlandse vorm nooit in Thailand zal werken.
Een bril zit niet in mijn Thaise verzekeringspakket dus mijn verontschuldiging voor de taalfouten of missende woorden.
Ja Johnny BG, democratie is niet voor iedereen hetzelfde. Maar als ik 1000 Thai en 1000 Nederlanders vraag wat zij onder ‘democratie’ verstaan zullen ze gemiddeld bijna dezelfde antwoorden: 1 zeggenschap van de burgers op landelijk en plaatselijk niveau (bv door te mogen stemmen) 2 gelijkheid 3 rechten en vrijheden. Dat is de kern. Hoe dat verder verwezenlijkt wordt kan per tijd en land verschillen. Mee eens?
In Thailand hadden de burgers de afgelopen 5 jaar zeer weinig te vertellen, er was geen gelijkheid en rechten en vrijheden (hoewel gegarandeerd door de grondwet) werden niet gerespecteerd.
Een perfecte democratie bestaat niet. Als we die toch met een 10 zouden waarderen en een echte dictatuur met een 1, dan schommelde Thailand in de afgelopen decennia tussen de 2 en 6. Nederland tussen de 6 en 8. Zoiets.
In theorie heb je gelijk maar in de praktijk werkt het toch anders?
Zonder werkgevers geen werknemers, maar de eerste neemt risico’s terwijl de tweede in Thailand nogal opportunistisch is oftewel het gras bij een ander is altijd groener voor die groep.
Als bedrijf moet je gewoon verder en dan is het hogere kader wat bepaalt welke weg er bewandeld gaat worden.
Voor een overheid werkt dat toch hetzelfde? Als je vooruit wilt is democratie meer een last dan een zegen?
Vaak wordt dan de elite genoemd maar zie boven …geen elite is geen middenklasse.
Iedereen heeft elkaar nodig en volgens mij is er een grotere middenklasse dan pakweg 5 jaar geleden.
Is het land erop achteruit gegaan met zo’n sterke baht of krijgen we dan weer het verhaal dat de rijken rijker worden?
Biologisch gezien overleven de sterkste en Thailand heeft min of meer dezelfde mentaliteit en misschien is dat niet leuk om te zien, maar ja dan zou er meer belasting binnen moeten komen en dan is er weer een probleem want wie mag dat dan betalen?
Thaksin heeft bij de verkoop van AIS zeker niet het goede voorbeeld gegeven ondanks dat de partij van hem o.a. de naam had als Thai houden van Thai.
Als ik de baas van B.V. Thailand was zou ik dit ook als hoogverraad zien en als je dan vervolgens wegloopt en loopt te ondermijnen dan snap ik als zelfstandige wel dat er impopulaire maatregelen genomen moeten worden.
Rotte appels moeten weg maar dat verhoudt zich soms slecht tot democratie.
Wat mensen nodig hebben is rust en geen gezeik waar ze toch niets aan kunnen veranderen.
Citaat: “Het land heeft tot op heden nog niet de kans gehad zich democratisch goed te ontwikkelen.”
Dat is inderdaad het geval. Veel interessanter is je af te vragen wat de redenen daarvoor zijn en vervolgens wie daarvan de schuld zijn. Dat eenvoudig te schuiven op coup plegende generaals is een grove versimpeling van de waarheid en draagt niet bij aan de kansen.
Dat zou ook de input kunnen zijn voor de ontwikkeling van een democratie Thaise stijl. Er is niet 1 stijl democratie en of het nu gezegd is door een generaal of niet: Thailand moet inderdaad zijn eigen democratie ontwikkelen. Elk land heeft zijn eigen stijl. De president van Frankrijk is machtig en de president van Duitsland heeft niks in de melk te brokkelen. In Engeland komen er door het districts-kiessysteem nauwelijks kleine partijen in het parlement, in andere landen is er een kiesdrempel en in Nederland zijn er talloze kleine partijen. Allemaal democratieen, of niet?
De Nederlandse encyclopedie kent ruim 20 definities van democratie, waaronder deze mij het meeste aanspreekt. “Staatsvorm waarin stemgerechtigde burgers door middel van vrije, algemene en regelmatige verkiezingen invloed uitoefenen op de samenstelling van hun regering en op het gevoerde beleid. Democratieën worden voorts gekenmerkt door de eerbiediging van de klassieke mensenrechten”.
Waar liggen de knelpunten in Thailand om te kunnen komen tot een democratie?
1. Het land kent een staat in een staat. Een democratisch gekozen regering is niet vrij in het maken & bepalen van beleid. Er bestaat altijd het risico van een staatsgreep wanneer het gekozen beleid niet stroomt met de alternatieve staat van een kleine groep elite.
2. Het land ken geen goede scheiding van de macht. Er te geen of te weinig echt onafhankelijk organen om een regering te (kunnen) controleren.
3. Er is geen gelijkheid van rechten (en plichten) van de burgers (de stemgerechtigden). Dat leidt tot ongelijk kansen, ongelijke juridische stappen, ongelijke onderwijsmogelijkheden, ongelijke gezondheidszorg enz, en het niet op gelijke wijze eerbiedigen van de klassieke mensenrechten.
4. Regeringen (gekozen of anders) werken te weinig in het belang van het land en te veel in het belang van hun eigen groep.
Ik lees hier vaak in de commentaren dat de Thais zich weinig interesseren in de politiek of dat Thailand niet geschikt is voor een democratie.
Diegenen die de afgelopen en komende weken de veel debatten volgen op meerdere tv kanalen en youtube, weten dat Thais juist wel veel interesse hebben in een democratie. Zo heb ik vanmogen op YouTube het debat van Modern9 gevolgd met jonge kandidaten van 9 politieke partijen, waarbij ook de 100 jeugdige stemgerechtigden in de zaal hun mening kongen geven op specifieke beleidsvragen.
Opnerkelijk is ook dat de presentateice van dit debat vandaag door de board van de MCOT (het staatsbedrijf waaroder dit tv kanaal valt) op staande voet is ontslagen omdat het medendeel van de panelisten & aanwezigen zich duidelijk uitspraken tegen de huidige militaire dictatuur. Overigens van 2 van 3 pro huidig regime partijen vertegenwoordigd in het panel.
Over dat ontslag: als host vroeg ze de jongeren 4 vragen:
1. Ben je het eens met Prayut zijn keuze niet deel te nemen aan debatten met zijn tegenstanders?
2. Ben je het met de grondwet eens die de 250 man sterke senaat toestaat mee te beslissen over de aan te stellen premier?
3. Ben je het eens dat het land een 20 jaren plan (strategie) nodig heeft?
4.Ben je het eens dat het land volledig tot half democratisch mag zijn zolang de bevolking er maar op vooruit gaat?
De grote meerderheid was het met alle 4 de punten oneens. Helemaal geen spannende vragen als je het mij vraagt maar iemand (is bang voor) korte NCPO teentjes… persvrijheid en een fair debat? 555
Zie hier:
http://www.khaosodenglish.com/news/2019/03/02/host-pulled-from-mcot-show-after-televised-debate/
Bsngkok Post noemt de exacte stemmen, veelal 96+ van 100 oneens. Inclusief video van de show: https://m.bangkokpost.com/news/politics/1637962/mcot-removes-tv-host-over-students-vote
Het moet mij van het hart dat de eerste drie vragen weinig tot niets te maken hebben met de aanstaande verkiezingen maar beter zouden hebben gepast in een discussie over de grondwet (die toentertijd bij het referendum niet mocht plaatsvinden).
De vierde vraag is wellicht verkeerd vertaald. Indien niet, dan is de vraagstellling erg verwarrend. Zou werkelijk bijna iedereen NIET vinden dat het land volledig democratisch moet zijn zolang de bevolking er maar op vooruitgaat? En wat is dat: volledig of half democratisch, in de Thaise situatie? Ik zou het niet weten maar als ervaren onderzoeker weet ik dat je altijd een antwoord krijgt, ook op slechte vragen. Dat wil niet zeggen dat de antwoorder de vraag begrepen heeft.
Een gemiste kans want de huidige verkiezingsprogramma’s bieden zoveel aanknopingspunten voor veel interessantere vragen: de positie van het leger, decentralisatie, moderne landbouwpolitiek, een ander belastingssysteem, drugspolitiek, onderwijs, ouderenzorg etc etc………….
Uitstekend verwoord Petervz.
‘Opmerkelijk is ook dat de presentatrice van dit debat vandaag door de board van de MCOT (het staatsbedrijf waaronder dit tv kanaal valt) op staande voet is ontslagen omdat het medendeel van de panelisten & aanwezigen zich duidelijk uitspraken tegen de huidige militaire dictatuur. Overigens van 2 van 3 pro huidig regime partijen vertegenwoordigd in het panel’
Dat televisiekanaal viel inderdaad onder het staatsbedrijf MCOT. En wie is de directeur van het MCOT?
Generaal Chatchalerm Chalermsuk, ook lid van het geheel door de junta benoemde parlement. Het parlement dat in de afgelopen 4 jaar 450 wetten aannam en wel met bijna altijd algemene stemmen….
In de volgende staatsorganen zitten geen soldaten:
De Thais zijn zeer betrokken, nieuwsgierig en enthousiast over de komende verkiezingen.
Ik probeer het nu al enige weken maar mijn studenten interesseert het veel en veel minder dan mij. Ik denk dat zij een of twee dagen voor de verkiezingen hun besluit nemen op wie zij stemmen. Het lijkt wel studeren voor een examen.