De Stadspilaar van Bangkok
In de meeste grote steden van Thailand kan men een Lak Muang of stadspilaar aantreffen. Van deze pilaren wordt aangenomen dat ze onderdak zouden bieden aan de Chao Pho Lak Muang of de beschermgeest van de stad, maar in feite duiden deze pilaren het spirituele centrum van een stad aan.
In Chiang Rai wordt de pilaar zelfs Sadue Muang of de navel van de stad genoemd. Traditioneel, naar een eeuwenoud Brahamanistisch gebruik, worden deze pilaren uit aciahout vervaardigd. In enkele gevallen werd echter teak gebruikt. Alhoewel in oude manuscripten soms ook wordt verwezen naar pilaren uit baksteen of zandsteen. Heel vaak werden ze voor de inwijding in de goudverf gezet of bloedrood gelakt.
Ondanks het feit dat deze pilaren geregeld werden bestudeerd en heel wat academische inkt deden vloeien blijft de origine van het gebruik om ze op te richten en te vereren onduidelijk. Stadspilaren kan men vaak op of bij de plaats van het geografische midden van een stad terugvinden, op het punt waar de diagonale lijnen, vertrekkend vanuit de hoeken van de oude stadsmuren, elkaar kruisen.
Eén van de oudste en wellicht meest vereerde stadspilaren is te vinden in het San Lak Muang of Schrijn van de Stadspilaar van Bangkok. Ik heb dit schrijn al diverse keren bezocht en het viel me daarbij op hoe vaak het gefrequenteerd werd door grote groepen, meestal afkomstig uit hetzelfde bedrijf.Dat heeft wellicht veel te maken met het wijdverbreide geloof dat een offer aan dit schrijn zorgt voor welvaart en voldoening in het werk en bovendien de professionele carrière zou bevorderen…
Het schrijn van de stadspilaar in Bangkok was het eerste officiële bouwwerk dat in de nieuwe hoofdstad van de Ratanakosin-periode werd gebouwd. Het is m.a.w. ouder dan de paleizen. De pilaar werd ingewijd op 21 april 1782, de dag dat Rama I Bangkok uitriep tot hoofdstad van het koninkrijk. Oorspronkelijk stond de pilaar op de zuidwestelijke hoek van Sanam Luang. Een hardnekkige legende verhaalt hoe op de dag van het plaatsen van de pilaar, vier slangen onder de pilaar verpletterd werden. Dit werd door velen als een slecht omen gezien en zieners voorspelden dat de stad na 150 jaar zou verdwijnen. Koning Rama IV, die een gereputeerd astroloog was, wou beslist het zekere voor het onzekere nemen toen hij de pilaar naar de zuidoostelijke hoek van dit immense plein verplaatste, waar hij vandaag nog steeds in de schaduw van het Paleis en Wat Phra Kaew staat. Mogelijk heeft deze legende ook iets te maken met een ander hardnekkig stadsverhaal dat stelt dat bij de inwijding vier personen werden terechtgesteld, die elk in één van de vier windstreken bij het schrijn werden begraven om met hun geesten het heiligdom te beschermen…
De oorspronkelijke stadspilaar uit 1782 was 472 cm. hoog, waarvan 200 cm was ingegraven als basis. Zowel schrijn als pilaar raakten in de loop der jaren in verval en Rama IV liet bij het verplaatsen naar de nieuwe locatie, naast de originele, een nieuw exemplaar plaatsen. Bijgevolg telt het schrijn twee in plaats van één stadspilaren. Het nieuwe exemplaar is 511 cm hoog, waarvan 180 cm boven de grond uitsteekt. Bij het schrijn, dat aan vier zijden een opengewerkte structuur heeft, is een altaar te vinden en er staan, binnen het hekje dat de pilaren insluit, ook vijf imposante slagtanden van olifanten opgesteld. Het bouwwerk wordt bekroond door een oogverblindend witgeschilderde spits of Prang die naar verluidt gemodelleerd was op het door de Birmezen verwoeste schrijn van de stadspilaar van Ayutthaya.
In 1980, ter voorbereiding op de 200e verjaardag van de pilaar, onderging de site een ingrijpende renovatie. De laatste restauratie, die vooral gericht was op instandhoudingswerken, werd beëindigd in februari 2007.
Over deze blogger
Lees hier de laatste artikelen
Achtergrond10 december 2024Wat Phra That Phanom: parel van de Mekongvallei
Achtergrond29 november 2024Wat Phra Kaew: de tempel van de smaragdgroene Boeddha
Bezienswaardigheden24 november 2024Het Leng Buai Iaschrijn in Bangkok
Achtergrond22 oktober 2024Si Satchanalai & Chaliang Historical park: de omweg meer dan waard
Het offeren van mensen, en in het bijzonder van zwangere vrouwen, was vrijwel zeker een mooie en authentieke Thaise traditie, die we moeten respecteren, bij het bouwen van forten en stadspoorten in de Ayutthaya periode. Dat het ook gebeurde bij de stadspillaren is waarschijnlijk maar niet geheel zeker.
Jeremias van Vliet, who was in charge of the Dutch East India Company’s office in Ayutthaya from 1629 to
1634, describes not only the general custom of impaling pregnant women under the posts which
support fortifications, but also relates in elaborate detail how in 1634 the king’s plans to do so with 68 women had to be abandoned, and how only four were actually sacrificed 16. The spirits
of pregnant women who died would make ferociously supernatural agents, a belief that is still
strong today.
http://www.siamese-heritage.org/jsspdf/1971/JSS_066_2g_Terwiel_OriginAndMeaningOfThaiCityPillar.pdf
Geweldige aanvulling, Tino! Je bronnenonderzoek is feilloos.
1629-1634, is dat niet de periode dat ook in Nederland gelijkaardige irreële vrouwenoffers plaatsvonden?
De heksenvervolgingen met wurging of offering op de laaiende brandstapel! Daaronder waren ook vrouwen en meisjes die zwanger waren…
Ruwweg vonden deze verheven rituelen in Nederland plaats van 1450 tot 1720. Beetje langer dan in Ayutthaya, peins ik zo. Het was een Europese traditie.
Maar toch, Nederland heeft het bruin gebakken. Nog heel laat, in 1674 vond een laatste heksenproces in Limbricht plaats.
Het offerschaap was Entgen Luyten, die na dagenlange marteling en voor haar vonnis, gewurgd in haar cel werd aangetroffen.
Een mysterieuze zaak die nooit is uitgeklaard. De mannen van de schepenbank kwamen er onderuit door te verklaren dat Entgen in de kerker zelfmoord had gepleegd. Case closed.
En nog erger, zelfs in 1823 vond in Deldenerbroek nog een waterproef plaats, maar heks Hendrika zonk pijlsnel en bewees daarmee dat ze geen heks was.
Onvoorstelbaar: nog tot in 1823 ging dat door! Verlicht vaderland.
In Thailand vonden die misstanden plaats onder een absoluut monarch en zijn willekeur. In Nederland onder de wetten van een burgerlijk bestuur en de geldende rechtspraak.
Dat laatste is voor mij veel erger. Het waren geen ingevingen van het ogenblik maar bewuste juridische processen, met bewijsvoering, rechters en advocaten. Democratie op hoog niveau.
34 jaar na de Franse Revolutie (vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid).
We zien weer eens dat mensen overal hetzelfde zijn en dat culturen niet zoveel van elkaar verschillen, hoogstens in kleine variaties. En we moeten ons dus best (cultureel-maatschappelijk-juridisch) niet beter dan de Thai, of andere wereldburgers voelen.
https://historiek.net/entgen-luyten-heksenvervolgingen/67552/
Over heksen gesproken, denk aan het Engelse ‘witch’. Deelt dezelfde taal wortels als het Thaise วิทยา (wié-ta-jáa, kennis, wetenschap) en วิชา (wíe-chaa, kennis mbt studierichting). Vrouwen met kennis zijn reuze gevaarlijk… In die mooie Europese tradities wisten de mannen daar wel raad mee. (Mannen hebben door de eeuwen heen menig vrouw het leven niet zo fijn en makkelijk gemaakt, waardeloze figuren die mannen..)
Inderdaad zijn wij mensen in de kern het zelfde, de uitvoering verschilt iets maar de motivaties achter een gebruik kent gemene delers.
Aha, Rob, voorzeker hebben de Thai het begrip ‘wietajaa’ uit het Pali gehaald via India, zoals ze wel meer woorden via hindoeïsme en boeddhisme hebben overgenomen.
Het Pali is een Indo-Europese taal > zijtak Indo-Iraans > zijtak Indo-Arisch.
Dus is het logisch dat de stam van dat woord ook in Germaanse of Romaanse talen terug te vinden is. Zoals jij poneert. Boeiend!
Of hoe via ondoorgrondelijke wegen culturen elkaar toch tegenkomen.
Wiethajaa, kennis, wetenschap’. Ook ons woord ‘weten’ en het Duitse ‘wissen’ heeft als wortel het woord ‘wit’ in het Sanskriet. Tenslotte zijn we allemaal Indo-Europeanen
Indo Europeanen? gebaseerd op?
Dat gelooft je zeker toch zelf niet.
Harde bewijzen zijn niet altijd te vinden om uitspraken over de Indo-Europeanen te onderbouwen. Weinig archeologisch bekende culturen kunnen zonder meer aangewezen worden als Indo-Europees, en er bestaan ook geen geschreven bronnen uit de periode. Vaak behoudt onderzoek daarom een hypothetisch karakter.
Eigenlijk Indo-Europese talen….Nee?
Beste lezers van dit blog,
Soap Flower
Bij mijn laatste bezoek aan België werd mij door vrienden gevraagd om bij mijn volgend bezoek uit Thailand de hier bekende handgesneden zeepbloempjes mee te brengen.
Zij hadden uit Chiang Mai een setje van 3 (klein,groot,groter) verpakt in een rond doosje met een rond deksel gekregen van hun dochter die daar op verlof was en vonden dit geweldig.
Ik woon in Udon Thani en na een paar zoektochten hier zijn die niet te vinden,niet op de markten,niet in Central Plaza,heb ook een paar winkeltjes gedaan en ben zelfs naar Nongkhai markt geweest waar ze zo wat alles hebben,meestal wordt mij verteld dat ze die alleen in Chiang Mai hebben.
Heb er via internet een paar besteld maar op de foto is het meestal mooier dan in werkelijkheid .
Weet er toevallig toch iemand een verborgen plaats of winkel in Udon Thani waar ze die hebben.
Liefst geen misschien antwoorden zoals misschien bij… misschien in …
Alvast bedankt.
Inderdaad, op de Night Market van Chiang Mai zijn ze met kilo’s te krijgen. Diverse ontwerpen. En heel goedkoop. Op weinig andere plaatsen in Thailand nog te zien.
Misschien in MBK als je goed zoekt. Daar zijn wel originele souvenirs te vinden en ook veel dingen van de hill tribes uit Noord-Thailand. Stofjes, poppetjes, lapjes, olifantjes van mooi Thai stof en ontwerp enz.
Op de verdieping van de horloges is er een klein stalletje waar ze heel originele souvenirs hebben.
Ik feliciteer de eigenaresse altijd met haar vindingrijke keuzen.
Ze zoekt er echt naar.
In Phuket en op koh samui op veel plaatsen te vinden. Wij waren er in Maart
Indertijd begreep ik een andere versie van de slangen onder de stadspilaar (Lak Mueang)
Grote onrust ontstond toen op een dag de stadspilaar een stuk hoger stond. Er bleken 4 slangen onder te huisvesten, die gedood werden