De residentie van de Nederlandse ambassadeur in Thailand

Foto: Facebook Nederlandse ambassade Bangkok

Te midden van de imponerende stedenbouw van Bangkok – de glazen gebouwen, de stoffige bouwplaatsen, de betonnen skytrain die Sukhumvit doorsnijdt – lijkt de Wittayu Road een merkwaardige uitzondering. Een enorm stuk van de weg is lommerrijk en groen en markeert het heilige terrein van historische ambassades en residenties in Bangkok. Wittayu (Wireless) is vernoemd naar het eerste radiozendstation van Thailand, maar het kan net zo goed de ‘Embassy Row’ van Thailand worden genoemd.

Een van deze ambassades behoort tot het Koninkrijk der Nederlanden. Voor de meeste Thais komt dit als een verrassing, aangezien het groen van Wittayu het meest wordt geassocieerd met de Amerikaanse ambassade. Maar sinds 1949 is een stuk land van 2 rai tussen Wittayu en Soi Tonson eigendom van de Nederlanders. Volgens Kees Rade, de ambassadeur van Nederland in Thailand, is het een van de meest indrukwekkende ambassades van Nederland ter wereld.

De tuin van de residentie

Wandelen in de weelderige residentietuin voelt als een wonderland binnenstappen. Een kleine gracht scheidt de residentie van het ambassadegebouw, gevuld met hetzelfde smaragdgroene water – en monitorhagedissen – geleverd door de BMA vanuit het naburige Lumphini-park. De bewaker in de buurt begrijpt mijn ontzag en draait zich om en zegt: “Voor bezoekers die voor het eerst komen, ziet de residentie eruit als een openbaar park.” De verscheidenheid aan flora en fauna lijkt de meeste openbare parken van Bangkok te overtreffen, vanwege een gebruik in het verleden waarbij bezoekers van de Nederlandse vertegenwoordiging bomen als geschenk brachten.

De residentie

De residentie zelf is een historische villa met twee verdiepingen. Binnen sieren foto’s van de Nederlandse en Thaise koninklijke families de muren, naast schilderijen van onder meer Karel Appel en Corneille, wiens kleurrijke schilderijen zich verzetten tegen de grijze esthetiek van Europese kunst uit WO II. Een schilderij van een engel is een eerbetoon aan de City of Angels.

Een van de meer onverwachte muurornamenten is een lang stuk ingelijst slangenleer dat een hele deuropening overspant. Anoma Boonngern, de privé assistent van de ambassadeur, legt uit dat de slang binnen het pand werd gevangen en ingelijst voordat Nederland de compound kocht – een van de vele reptielachtige wezens die hier wonen. “Wie weet vind je een varaan in het zwembad!” grapt ze “Er zijn er hier zo veel” (de ambassadeur ontkent er ooit mee te hebben gezwommen). De gracht die de residentie omringt, is verbonden met de gracht van de Amerikaanse ambassade, waardoor de reptielen voldoende ruimte hebben om te zwerven.

Geschiedenis

Het pand zelf heeft een fascinerende geschiedenis en is een aantal keren van eigenaar veranderd. Het land was oorspronkelijk eigendom van boeren. In het Rattanakosin-tijdperk was het gebied waar nu Central World, Siam Paragon en de Royal Bangkok Sports Club zijn gevestigd ooit de thuisbasis van kilometerslange rijstvelden, verweven met grachtachtige khlongs.

Het werd uiteindelijk gekocht door leden van de koninklijke familie en enkele van de eerste Sino-Thaise ondernemers, zoals Nai Lert. In 1915 was het land in het bezit van koning Rama VI. Dr. Alphone Poix, de arts van koning Rama V, bouwde het grote huis, dat de oorspronkelijke residentie van de ambassadeur zou worden.

Prins Bovoradej

Uiteindelijk droeg de koninklijke familie het pand over aan de toenmalige legerleider Prins Bovoradej Kridakara – dezelfde prins die de gelijknamige Bovoradej-opstand zou leiden. In 1932, terwijl Khana Ratsadon hun revolutie aan het plannen was, probeerde Bovoradej een deel van het pand te verkopen om zijn eigen villa te renoveren. Hij kreeg hiervoor toestemming van de koning, maar werd helaas afgeleid door andere politieke gebeurtenissen, namelijk de gedwongen overgang van Siam naar een constitutionele monarchie.

Bovoradej was een toegewijd royalist en leidde in 1933 zijn eigen tegenopstand om de troon te redden. Phibun Songkhram stond aan het hoofd van de verdediging van Khana Ratsadon en twee weken lang was het land verwikkeld in een burgeroorlog, waarbij bommen op Bangkok vielen en op straat gevochten werd. Uiteindelijk vluchtte Bovoradej in ballingschap naar het buitenland, en het pand werd niet opgeëist.

Volgende eigenaren

Maar het huis zou niet lang leeg blijven. Tijdens de Tweede Wereldoorlog droeg Phibun het pand over aan de Japanners toen Thailand officieel overliep naar de As-mogendheden, en het werd een van hun legerkantoren. Ook gebruikten ze het naastgelegen landgoed voor de opslag van materieel en troepen. In het huis dat in 1947 de residentie van de Amerikaanse ambassadeur zou worden, werd delicaat teakhout vertrapt door legerlaarzen en vrachtwagens, kanonrijtuigen en tanks verpletterden de omliggende tuinen. De twee grote, oude huizen deden het niet goed.

De Japanse bezetting van de Wittayu-woningen was echter van korte duur. De Thaise beweging Seri Thai (Free Thai) hield Thailand aan de goede kant van de geallieerde mogendheden.

In maart 1949 verkocht Prins Boworavej het pand uiteindelijk aan de regering van Nederland voor de prijs van 1,85 miljoen ticals (de term die buitenlanders voor de baht gebruikten). Dat jaar trok de Nederlandse ambassadeur Johan Zeeman in met een kleine staf van tien.

Heden

Tegenwoordig woont de ambassadeur niet meer in de villa die Dr. Poix heeft gebouwd. “Het is leuk maar niet erg praktisch”, geeft ambassadeur Rade toe, “vooral als je kinderen hebt en ze rennen rond.” Op de vraag of hij zich zorgen maakt over mogelijke bommeldingen tegen de naburige Amerikaanse ambassade, lacht hij. “Gelukkig is het bombarderen van ambassades niet langer een erg prominente kwestie, mede door alle maatregelen die we hebben genomen om onszelf te beschermen.”

In 2007 werd een nieuwe “Ambassador’s Residence” gebouwd. De oude residentie wordt nog steeds gebruikt voor het ontvangen van gasten en het houden van Ambassadorial diners (zonder inmenging van jonge kinderen). Het terrein wordt gebruikt voor grote ambassade-evenementen, zoals de LGBTI-filmavond. “LGBTI-kwesties liggen ons zeer na aan het hart”, zegt de ambassadeur, “we steunen ngo’s die pleiten voor een betere behandeling van LGBTI-mensen, enzovoort.”

De ambassade

De ambassade zelf is uitgegroeid tot een staf van bijna 40. Ze heeft meerdere upgrades ondergaan, zoals de overstap naar zonne-energie. Maar zowel Anoma als ambassadeur Rade hebben een diepe waardering voor de geschiedenis van het pand, en beseffen dat de residentie tot een afnemend aantal diplomatieke historische huizen in Bangkok behoort.

“De Britse ambassade en residentie was vroeger de grootste van alle vertegenwoordigingen, maar is nu afgebroken”, voegt Anoma met spijt toe. Van de buitenlandse ambassades die historische ruimtes bezetten, zijn er nog maar een enkele, zoals Italië, Portugal, Frankrijk, Amerika, België, Denemarken en Nederland.

Het zijn getuigen van de lange geschiedenis van Siam en Thailand van internationale handel, diplomatie en ontwikkeling. Land heeft altijd belangrijke verhalen over macht verteld. De prestigieuze eigendommen van Wittayu Road hebben bijzonder boeiende verhalen te vertellen.

Gelukkig heeft de Nederlandse vertegenwoordiging dit pand zorgvuldig bewaard en heeft ze geen plannen om in de nabije toekomst te vertrekken. In de woorden van ambassadeur Rade: “Voor iemand die in andere grote steden heeft gewoond, is de veiligheid en ontwikkeling van Bangkok echt iets dat je moet koesteren.”

Bron: Thai Enquirer

Over deze blogger

Gringo

Bert Gringhuis (1945), geboren en getogen in Almelo in het mooie Twente. Later vele jaren in Amsterdam en Alkmaar gewoond, werkzaam in de export voor diverse bedrijven. Ik kwam in 1980 voor het eerst in Thailand en was meteen verliefd op het land. Vele malen sindsdien terug geweest en na mijn (vroeg)pensionering als weduwnaar naar Thailand verhuisd. Daar woon ik nu al 22 jaar samen met mijn ietwat jongere Thaise dame Poopae.
Mijn eerste ervaringen in Thailand als een soort nieuwsbrief aan familie, vrienden en kennissen gestuurd, die later onder de naam Gringo op Thailandblog hebben gestaan. Veel, heel veel artikeltjes hebben die eerste verhalen gevolgd en dat is uitgegroeid tot een vrijwel dagelijkse hobby.
In Nederland nog een verwoed voetballer en voetbalscheidsrechter, maar de jaren gaan tellen en in Thailand nog altijd verwoed, maar het poolbiljarten is echt van mindere kwaliteit, ha ha!

Lees hier de laatste artikelen

Oudere postings van deze blogger

• Eten en drinken25 december 2024Khai Khao (kuikenembryo) in Thailand
• Eten en drinken23 december 2024Glenmorangie in Thailand
• Achtergrond14 december 2024Cashewnoten in Thailand
• Isaan12 december 2024We gaan naar Ubon Ratchathani!